Bitkisel ürünlerde ‘pestisit’ tehlikesi

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN ÖZEL HABER

Pestisitler, tarımsal üretim yaparken yetiştirmek istediğimiz ürünlere zarar verdiğini düşündüğümüz canlılara karşı kullanılan kimyasal maddelerdir. Tarımsal alanlara uygulanan pestisitler sadece uygulandığı bölgede kalmıyor, zamanla çevreye yayılım gösteriyor.

Çalışmalar herhangi bir bölgeye uygulanan pestisitlerin sadece yüzde 1-2’sinin o bölgede kaldığını geriye kalan yüzde 98-99’luk kısmının doğaya yayıldığını; yani havaya, su ve toprağa, oradan da bu ortamlarda yaşayan çeşitli canlılara geçtiğini gösteriyor.

“BU KONUDA ÇALIŞMA YOK”

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Reha Keskinoğlu, bitkisel ürünlerde ilaç (pestisit) kalıntısına karşı uyarıda bulundu. Keskinoğlu, son yıllarda bütün dünyada gözlenen arı ölümlerinin de olası nedenlerinden biri olarak bu pestisit yayılmasının gösterildiğini belirterek, “İnsanlara verdikleri zararların tespiti için yapılan araştırmalar; bu kimyasalların vücuda alınması durumunda, doğal hormonların fonksiyonlarını taklit etme ya da hormon üretimi süreçlerini bozma yoluyla enerji metabolizmasında bozulmalar, mental bozukluklar, cinsiyet gelişimi bozuklukları, cinsiyetsiz doğumlar, doğum anomalileri, sperm sayılarında azalmalar gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açmanın yanı sıra yüksek toksik etkiye sahip bazı pestisitlerin kansere yol açabileceğine ilişkin bulgular oldukları söyleniyor. Bu yaşamsal sorunla ilgili ülkemizde pek araştırma yapılmamaktadır. En kapsamlı araştırmayı Akdeniz Üniversitesi Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırma Merkezi yapmıştır. Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Bülent Şık ve ekibinin yaptığı çalışmalar bu kimyasalların insan ve doğadaki tüm canlılar için sakıncalı özellikler taşıdıklarını ortaya koyan bilimsel önemli sonuçları ortaya koymaktadır” dedi.

“İNSAN SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR”

Araştırma sonuçlarına göre 2014 yılında semt pazarlarından tesadüfi olarak toplanan ve en çok tüketilen domates, kabak ve portakal gibi ürünlerin laboratuvarda pestisit analizine tabi tutulduğunu ve maksimum kalıntı değerlerini aşan meyve oranının yüzde 25 olarak bulunduğunun altını çizen Keskinoğlu, “Bu limitleri aşan meyve ve sebze tüketilemez kabul ediliyor. Ayrıca araştırmada analiz edilen örneklerin yüzde 85’inde birden çok pestisit kalıntısı tespit edilmiş, bazı ürünlerde ise oranı yüzde 13’e kadar çıkan pestisit kalıntısı tespit edilmiştir. Ülkemizde bu sorun direk insan sağlığını tehdit ettiğinden gıdalarda taklit ve tağşişten çok daha tehlikeli ve önemlidir” diye konuştu.

“DENETİMLER ARTTIRILMALI”

Tehlikeyi bertaraf etme noktasında alınacak önlemleri sıralayan Keskinoğlu, açıklamasını şöyle sonlandırdı: “Önce bu tarımsal ilaçları satan bayilerin, tarlada yapılan uygulamaların ve hallere gelen ürünlerin ilgili bakanlıkça çok sıkı denetlenmesi ve yasal sınırların üzerinde ilaçlama yapanların çok ağır cezalarla cezalandırılmaları ayrıca limit üzeri kalıntı tespit edilen ürünlerin imha edilmeleri gerekmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu konuda denetimleri arttırmalıdır. Bakanlık, ziraat mühendisleri marifetiyle çiftçilere ilaçlama ile ilgili eğitimler veya bilgilendirme seminerleri vermelidir. Toprağa bulaşan pestisitler sulama yoluyla bitkinin bünyesine nüfuz ettiğinden pestisitleri uzaklaştırmak için gıdaları yemeden önce yıkama, temizleme vs. uygulamalar işe yaradığını söylemek ne derece doğrudur tartışılır. Ancak yine de sağlık açısından bu gıdaları yemeden önce çok iyi temizlemeyi ve yıkamayı ihmal etmememiz gerekmektedir. Son olarak da mümkün olduğu kadar sertifikalı gerçek organik ürünler tüketilmelidir.”