Daha ne bekleniyor?

E. ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

İzmir’in Çernobil’i olarak nitelenen, radyoaktif tehlikenin bulunduğu Gaziemir’deki eski kurşun fabrikasındaki atıkların temizleme sürecine ilişkin 10 Ağustos’ta ÇED olumlu kararı açıklanmıştı. Uzmanlar tarafından bölgeden bir an önce temizlenmesi gerektiğini belirtilen atıklar ne yazık ki unutuldu, temizleme çalışmaları konusunda henüz hiçbir adım atılmadı. Tehlike saçan atıkların bulunduğu arazide delik deşik olan tel örgülerin bir kısmı söküldü, uyarı levhaları kırıldı. Atıkların arasında gezen vatandaşlar, araziye keçi ağılı bile yaptı. Radyoaktif atıkların kaldırılması için en başından beri yoğun mücadele veren Avukat Arif Ali Cangı, alana gittiğinde gördüğü manzaranın ürkütücü olduğunu belirterek, “Tel örgüler delik deşik bir kısmı tamamıyla sökülmüş, ‘Dikkat Radyasyon Alanı’ levhaları kırılmış ve terk edilmiş vaziyette. Sahadan insanlar geçiyor, kenarına keçi ağılı yapılmış. İnsanların evlerinin dibindeki bu atıkları temizleyin artık. Daha ne bekleniyor?” ifadelerini kullandı.

“MANZARA ÜRKÜTÜCÜYDܔ

Geçtiğimiz günlerde Gaziemir radyoaktif atık skandalının yaşandığı bölgede incelemelerde bulunan Avukat Arif Ali Cangı, izlenimlerini paylaştı. Gördüğü manzaranın tam anlamıyla ürkütücü olduğunu söyleyen Cangı, atıkların bir an önce temizlenmesi hususunda yetkililere çağrıda bulundu. Cangı, “Gaziemir’deki radyoaktif ve tehlikeli atık deposu unutuldu. En son ayrıştırma ve temizleme projesi için ÇED olumlu kararı verilmişti. Projeye ilişkin var olan bir takım itirazlarımız olmakla birlikte sırf daha fazla gecikme olmasın diye dava yoluna gitmedik. Sadece projenin uygulanmasının denetimine bağımsız bilim insanları ile mahallede yaşayanların ve EGEÇEP’in temsilcisinin katılmasını istedik. ÇED olumlu kararı duyurusu 10 Ağustos’ta yapıldı. Ancak temizleme konusunda halen hiç bir gelişme yok. Geçtiğimiz günlerde sahada gördüğüm manzara tek kelimeyle ürkütücüydü. Tel örgüler delik deşik bir kısmı tamamıyla sökülmüş, ‘Dikkat Radyasyon Alanı’ levhaları kırılmış ve terk edilmiş vaziyette. Sahadan insanlar geçiyor, kenarına keçi ağılı yapılmış. Tel örgülerde sağlam kalan tek şey; ‘Bu saha kapalı devre kamera sistemi ile TAEK tarafından gözetim altında’ levhası. Gerçekten Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) burayı gözetliyor mu? Gözetliyorsa ne görüyor? ÇED raporu onaylandı ve olumlu kararı verildi. Daha ne bekleniyor? İnsanların evlerinin dibindeki bu atıkları temizleyin artık” diye konuştu.

“HALA TEMİZLENMİŞ DEĞİL”

Uzmanlar ise, Gaziemir’deki eski kurşun fabrikası arazisinde bulunan nükleer atıkların derhal imha edilmesi konusunda uyarıyor. TMOOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, “Gaziemir’deki nükleer atık sorununu Çevre Mühendisleri Odası olarak 2012’den beri takip ediyoruz. Bu süreçte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TAEK gibi birçok kurumla irtibata geçtik. O süreçte bir yetki karmaşasından dolayı herkes topu birbirine attı. 2012’de acil olarak temizlenmesi gereken alan 2017’de hala temizlenmiş değil. Hala orası ile ilgili süreç tamamlanmadı. Gaziemir, yaşamlarımızın nasıl hiçe sayıldığının önemli bir göstergesidir” ifadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

2007 yılında İzmir Gaziemir İlçesi’nde geri dönüşümle kurşun üretimi yapan bir fabrikanın arazisinde nükleer atık depolandığı ortaya çıkmış, olayın basına 2012 yılında yansıması ile kamuoyunun ancak bilgisi olmuştu. Bulunan radyoaktif atıkların ‘Europium 152’ adı verilen bir malzemeden bulaşmış olabileceği rapor edilmişti. 2014 yılında nükleer atıkları temizlemek için görevlendirilen şirketin, atıkları gelişigüzel bertaraf etmeye çalışması sonucu, EGEÇEP öncülüğünde hukuki mücadele başlamış ve süreç sonucunda radyoaktif temizliğin Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) alınarak yapılması yönünde karar verilmişti. Görevlendirilen, Turanlar A.Ş.’nin Radyoaktivite Bulaşmış Atıkların Fiziksel Yöntemlerle Ayıklanması, Sahanın Temizlenmesi ve Elde Edilen Kurşunun Geri Kazanımı projesi ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunduğu ÇED Raporu ise, 10 Ağustos 2017 tarihinde onaylandı.