Hastanede hasta olmamak için

Hastanelerin insanları hasta edebileceği gerçeğinin ülkemizde pek önemsenmediğini savunan Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doktor Mustafa Torun, konu hakkında önemli bilgiler verdi

YUSUF ÇAĞIRTEKİN-ÖZEL HABER

Günümüzde hastalar için önemli bir sorun da hastane mikropları olduğu biliniyor. Tedavi olmak için gittiğimiz hastanelerin bizleri hasta etme olasılıkları olduğunu söyleyen Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doktor Mustafa Torun, bu gerçeğin Türkiye’de hala çok önemsenmediğini belirtti. Hastaneye başvurup yatırılan veya taburcu olan hastada, kuluçka süresinden fazla sürede oluşan enfeksiyonlara hastane enfeksiyonu denildiğini söyleyen Mustafa Torun, “Hasta mikrobu hastanedeki bir kaynaktan alacak, sonra enfeksiyon oluşturacak. Örneğin bir ay önce ‘Hepatit-B’ virüsünü eşinizden aldığınızı varsayın. Kronik bronşit nedeni ile yattığınız hastanede 15 gün sonra Hepatit-B hastası olmuş iseniz, bu hastane enfeskiyonu değildir. Ama yattığınız sırada, hastane personelinden MRSA bakterisi alıp, Pnömoni (Zatürree) gelişmiş ise bu hastane enfeksiyonudur” dedi.

DUYARSIZ VE EĞİTİMSİZ

Hastane enfeksiyonlarının önemine de değinen Mustafa Torun, “Yoğun bakım biriminde bu oran nerede ise 10 kat artar. Etkin yöntemler ile bu oran yüzde 20-30 azalabilir. Hastane enfeksiyonu aynı zamanda yatış süresini ve maliyeti arttırır. Gelişmekte olan ülkelerde hastane enfeksiyonu maalesef daha fazla. Çünkü geniş spektrumlu antibiyotikler; reçetesiz, gelişi güzel, mikrobiyoloji laboratuvarına başvurmadan, kültür antibiyogram testleri yapmadan kullanılmakta, bu da bakteri direncini arttırmaktadır. Aynı zamanda hastane yöneticileri duyarsız ve eğitimleri az olup, bu konudaki çalışmalara önem vermemektedirler. Yatak başına düşen hemşire ve yardımcı sağlık personeli sayısının azlığı, eğitim düzeylerinin düşüklüğü, yeterli miktarda antiseptiklerin olmaması, hastane enfeksiyonu oranını arttırmaktadır. Hastanenin teknik donanımının ve fiziki yapısının yetersizliği, kapasite üstü ciddi ameliyatların (Organ nakli, kanser cerrahisi, ağır kalp ameliyatları) yapılması yine önemli hastane enfeksiyonu nedenidir” diye konuştu. Hastanelerde gelişen idrar yolu enfeksiyonlarının en sık karşılaşılan hastane enfeksiyonu olduğuna dikkat çeken Mustafa Torun, “Genellikle Üriner kateteri (İdrar sondaları) olan hastalarda oluşur. Kateterin takılma süresi uzarsa, gelişi güzel ve uzun süreli antibiyotik kullanılırsa, hasta kadın ve şeker hastası ise hastanede gelişen idrar yolu enfeksiyonları sıklığı artar” ifadelerini kullandı.

BİLİNÇLENDİRİLMELİLER

Hastane enfeksiyonlarında en sık görülen ‘hastanede gelişen idrar yolu enfeksiyonu’ ve ‘hastane kaynaklı pnömani’den (zatürre) korunma yollarına da değinen Mustafa Torun, “İdrar sondası mümkünse taktırılmamalı, taktırılmış ise, süreyi kısa tutmak ve sonda sistemini kapalı tutmak gerekir. Sondasız idrar yapamayan hastalarda (omurilik hasarı olan hastalar gibi) aralıklı uygulamaya geçilse iyi olur. Yakınma yoksa idrarda bakteri görülmesi (Bakteriüri) hemen tedavi vermek gerektiği anlamına gelmez. İdrarda maya cinsi mantar görülmüş ise sondayı çekmek gerekir. Hastane kaynaklı pnömani yani zatürreden ise mide asidini azaltacak veya yok edecek ilaçlardan kaçınmak, önerilen erişkin aşıları yaptırmak, mümkünse aspirasyonu azaltmak, mekanik ventilasyonu mümkün olduğunca erken sonlandırmak gerekir. Ülkemiz geç de olsa hastane enfeksiyonları konusunda gerekli mevzuatları hazırlayarak bu konuda ileri adım atmıştır. Enfeksiyon önlemleri için ilgili uzman hekim ve hemşirelerin sertifika programları ile eğitilmesi son derece ileri bir adımdır. Umarız bu projeler devam eder. Hasta ve yakınlarının da bilinçlendirilmesini unutmamalıyız. Şurası da bir gerçek ki başlangıçta atılan olumlu adımlar son yıllarda biraz gevşetilmiştir. Umarım yanılıyorumdur” diye belirtti.