Kabahat değil suç!

YUSUF ÇAĞIRTEKİN

İstanbul Sapanca’da geçtiğimiz hafta ayakları, patileri ve kuyruğu kesilerek ormanlık alana bırakılan yavru köpek tüm ülkeyi ayağa kaldırmış, Türkiye’nin dört bir yanından kınama mesajları gelmişti. Yaşanan acı olayın ardından harekete geçen Türkiye Barolar Birliği ortak bir basın metni hazırlayıp, tüm illerde eş zamanlı olarak bu açıklamayı yayınladı. İzmir Adliyesi önünde toplanan sivil toplum kuruluşları ile birlikte basın açıklamasını okuyan İzmir Barosu Hayvan Hakları Komisyonu Yönetim Kurulu Üyesi Gonca Arkoç, hayvanlara yönelik şiddetin önlenmesi gerektiğini ifade ederek, “Her canlının yaşam hakkı kutsaldır ve tüm hakların üstündedir. Hayvanlara hakları teslim edilinceye kadar mücadelemiz devam edecek” dedi. Arkoç, Sapanca’da ormanlık alanda hunharca kolları, bacakları, kuyruğu kesilerek ölüme terk edilen ve hayatını kaybeden yavru köpek için tek yürek olarak toplandıklarını söyledi.Hayvanlara karşı şiddetin yıllardır aralıksız ve dozu arttırılarak devam ettiğini belirten Arkoç, “Avukatı, sanatçısı, siyasetçisi, kadını, çocuğu, yaşlısı-genci ile toplumun her kesimini derinden sarsan bu cinayet, ne yazık ki hayvanlara karşı yıllardır aralıksız ve dozu arttırılarak uygulanan; bizlerin de her fırsatta dile getirdiği zulmün bir sembolü haline geldi. Biz tüm hayvanların haklarının savunucusuyuz ve her hayvan hakkı ihlalinin karşısındayız. Bakışlarını, yaşama tutunmak için verdiği mücadeleyi hiç unutmayacağımız hayvan dostumuzun hesabını adalet önünde sormak üzere, tüm yaşam hakkı savunucuları olarak suç duyusunda bulunacağız. Olayın, gösterilen faillerinden ziyade gerçek katilleri bulununcaya dek takipçisi olacağız. Bunun için duyarlı halkımıza söz veriyoruz. Öncelikle bizlere göre henüz faili belli olmayan bu cinayeti ve sorumlularını, nefretle kınıyoruz!” açıklamasında bulundu.

HAYVAN HAKLARI YENİDEN ELE ALINMALI

Hayvanlara yapılan işkence, tecavüz, şiddet, kötü muamele ve cinayetlere karşı yapılması gerekenleri de aktaran Arkoç, “Bir kez daha tüm Türkiye’ye duyuruyoruz: Ağzı süt kokan bu yavruya acımasızca uzanan eller, ilk fırsatta insana da uzanacaktır. Aramızda serbestçe dolaşan bu katillerle aynı ortamda, hiçbir şey olmamışçasına nefes almak istemiyoruz. Bu elim olaya siyasi liderlerin, siyaset üstü bir mesele olarak, bir vicdan meselesi olarak yaklaştığını görmekten umutluyuz. Ancak bu kesinlikle yeterli değildir. Hayvan hakları alanında acilen ‘doğru-yeterli-uygulanabilir’ yasal düzenlemelerin yapılması zorunludur. T.C. Anayasası’nın temel ilkelerinden olan hukukun üstünlüğü ilkesi vazgeçilmezimizdir. Hukukun üstünlüğü ilkesinin benimsendiği ülkelerde talimatlar ya da telkin görüşler değil, yasalar ve evrensel hukuk ilkeleri esastır. Aksi durum yargının bağımsızlığına gölge düşürecek ve devletin dünya kamuoyunda saygınlığını yitirmesine sebep olacaktır. Yavru köpeğin katledilmesiyle yakın geçmişte kamuoyunda tartışılan 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na ilişkin değişiklik çalışmaları tekrar gündeme gelmiştir. Taslak, Meclis’te bekleyen haliyle kabul edilebilir değildir. Hayvan hakları alanında ihtiyaç duyulan önlemlerden yoksundur ve hayvan hakları alanında uzmanlardan oluşturulacak yeni bir komisyon tarafından sıfırdan ele alınmalıdır. Baroların hayvan hakları merkezlerine ve komisyonlarına, gerek yasanın hazırlanması gerekse yasanın uygulanması noktasında yetki verilmeli, hayvan hakkı ihlallerine ilişkin davalarda doğrudan ve zorunlu müdahillik hakkı temin edilmelidir” ifadelerini kullandı.

‘SUǒ OLARAK TANIMLANMALI

Hayvan hakları konusunda öneri sunmaya hazır olduklarını belirten Arkoç, şu önerilerde bulundu:“Avrupa’da olduğu gibi, hayvanlara kanunen ‘hukuki statü’ tanınmalı. Hayvanlar ‘mal’ değil ‘can’ kabul edilmeli. Sahipli ve sahipsiz hayvan ayrımı yapılmaksızın tüm hayvanlar eşit ve adil yasal güvence altına alınmalı. Hayvanlara karşı sadece bazı şiddet ve kötü muamele eylemleri değil, tüm eylemler ‘kabahat’ olmaktan çıkartılıp ‘suç’ olarak tanımlanmalı. Hayvanlara karşı işlenecek suçlar, caydırıcı ve önleyici nitelikte hapis cezası yaptırımına tabi tutulmalı. Getirilecek cezalar ‘para cezasına ve seçenek yaptırımlara çevrilemeyecek nitelikte’ belirlenmeli. Bu suçlar, yasa tasarısı taslağında düzenlendiğinin aksine ‘şikayete bağlı suç’ olmamalı. Şikayet hakkı da sadece belirli kişi ve kurumlara özgülenmekten çıkartılarak, kamu davası niteliğinde belirlenmeli. Hayvanseverlere kapılarını kapatan il ve ilçe belediyesi barınaklarına ve barınak personellerine ilişkin cezai yaptırım getirilmeli. Denetim koşulları yeniden düzenlenmeli, belediyelerin toplama eylemlerinin yasal sınırları ve müeyyideleri net olarak belirlenmeli. Ormana terk edilen sahipsiz hayvanların yaşam koşulları düzenlenmeli. Hayvanların üretim, ticaret ve satışı yasaklanmalı. Yasak ırk kapsamında bulunan köpeklere ilişkin yeniden düzenleme yapılmalı. Tüm Türkiye’de fayton işkencesi sonlandırılmalı.Hayvanlara karşı işlenen suçları kovuşturmakla görevli polis teşkilatı oluşturulmalı. Canlı hayvan dövüşü, sirk, hayvanat bahçesi, yunus/penguen parkları kaldırılmalı.”

Son olarak hayvan haklarının güvence altına alınması için harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Gonca Arkoç, “Her canlının yaşam hakkı kutsaldır ve tüm hakların üstündedir. Hayvanlara hakları teslim edilinceye kadar mücadelemiz devam edecektir. Bu nedenlerle yukarıda saydığımız içerikteki yasal düzenlemenin en kısa zamanda gerçekleştirilmesi hususundaki zorunluluğu yasa yapıcının ve kamuoyunun dikkatine arz ederiz” dedi.