İzmir’de kentsel dönüşüm zirvesi

HALİDE DEMİR - İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Milliyet Gazetesi işbirliğiyle düzenlenen Kentsel Dönüşüm ve Yeşil Çevre Zirvesi’nde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, tüm sorunun rant paylaşımından ortaya çıktığını ancak rantın vatandaşlara bırakılması gerektiğini söyledi. Başkan Kocaoğlu, rantın kime gitmesi gerektiği konusundaki görüşünü, “Kentler rant yaratıyor. Tüm cıngar, sorun da bu rantın paylaşılmasından çıkıyor. Bu rantı kim alacak? Kime gitmesi lazım? Bizim görüşümüze göre, inşaat firmasının yani kat karşılığı anlaşıp yapan firmanın maliyeti, artı karı haricinde tüm rantın orada yaşayan insanlara kalması gerekir. Eğer bunu yapıyorsanız kentsel dönüşümü gerçekleştirirsiniz” sözleriyle açıkladı.

SADECE ÖZEL SEKTÖR ELİYLE YAPILAMAZ

Belediye ve merkezi hükümetin kar makamları olmadığına dikkat çeken Başkan Kocaoğlu, kentsel dönüşümde uzlaşmanın önemine dikkat çekti ve dönüşümün  sadece özel sektör eliyle yapılamayacağını söyledi.

Başkan Kocaoğlu, inşaat firmalarıyla vatandaşlar arasında mutlaka ve mutlaka devlet ya da belediye gibi kamu erkinin bulunmasının önemine dikkat çekti: “Belediye, bakanlığın ne karı olacak? Daha yaşanılası kente dönüştürüyor. Hemşehrilerine hizmet ediyor. Belediyenin de merkezi hükümetin de karı bu olacak. Biz kar makamı değiliz. Tabiî ki inşaat sektörü kar yapacak. Bu rantın paylaşımı işin yürümesinde püf noktası. Olmazsa olmazımız orada yaşayan insanların, yaşadığı, doğduğu yerde kalması önemli bir kuraldır. Kent dönüşümü uzlaşma konusu çok hassas bir iştir. Sadece parayla yapılacak iş değil. Özel sektör tek başına yapamaz. Boş bir arazide en büyük projeleri de yapabilir ama kentsel dönüşümü tek başına yapamaz. Arada mutlaka mal-gecekondu sahibiyle inşaat firması arasında mutlaka ve mutlaka ya devlet ya belediye-o da devlet-bir kamu erkinin arabulucu, düzenleyici, hem konut sahibine hem de yükleniciye garanti verecek, o dağılımı dengeyi sağlayacak, gecekondu sahibinin hakkını koruduğu kadar yüklenici firmanın hakkını da koruyacak bir devlet erkine ihtiyaç var.”

YATIRIMA DESTEK VERMEYE HAZIRIZ

Türkiye’nin önde gelen inşaat ve gayrimenkul yatırım şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin de hazır bulunduğu toplantının hem açılış hem kapanış konuşmasını yapan Başkan Kocaoğlu, yatırımcılara seslenerek, “İzmir’de bu konuda yatırım yapmak isteyenlere yasal çerçeve içinde her türlü desteği vermeye hazırız. Yasal olmayan hiçbir işte yokuz. Yasal olan her işte de sonuna kadar varız” dedi. 

Avrupa’nın 250 yılda yaptığı kırsaldan kente göçü İzmir’in son 30 yılda yaşandığını belirten Kocaoğlu, nüfusun da bu sürede 2 katına çıktığını söyledikten sonra dönüşümde planlı olan bölgelerde bile sıkıntı olduğunu dile getirdi ve şu bilgileri verdi: “İzmir’de üç tane halka var. İlki planlı halka. İkincisi, ilk çarpık yapılaşmanın başladığı bir çember yani 30-40 yıl önce gerçekleşen, kentin çeperindeki gecekondu bölgeleri. Üçüncü halka ise son 20 sene içinde gelen bir bölge. Eğer kentsel dönüşüme, son 20 senede gelişen bölgeden başlarsanız burada başarılı olma şansınız çok az. Planlı bölgeden başlayacak kadar da varlıklı ve zengin değiliz. O zaman dönüşüme, kente adaptasyonunu büyük oranda tamamlamış, apartmanda yaşayan, üç kuşaktır bu kentte yaşayan, okuyan, sabit işi olan bu insanların yaşadığı yerlerden başlamak gerekiyor. Eğer dönüşüme sondan başlarsanız, o iş gecekonduyu apartman haline getirmek olur. Bizim yol haritamız böyle.” 

HALKLA BÜTÜNLEŞECEĞİZ

Zirvenin oturumlarından İzmir’in Kentsel Dönüşüm Vizyonu panelinde konuşan Rönesans Gayrimenkul Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Kamil Yanıkömeroğlu, “İzmir Türkiye için önemli bir kent. Bireysel yönü ön plana çıkan İzmir insanının sorgulayıcı bir yapısı var. Bu da bizim şirketimizin titizlik anlayışıyla örtüşüyor” diye konuştu.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Dairesi Başkanı Suphi Şahin, Büyükşehir Belediyesi’nin gerçekleştirdiği kentsel dönüşüm çalışmaları ile ‘İzmir’in Kentsel Dönüşüm Vizyonu’nu anlattı.

“Kamu kurumu olarak en büyük hedefimiz halkla bütünleşerek, onların hedef ve beklentileri projelere yansıtmaktır” diyen Şahin, daha sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kadifekale, Gürçeşme, Bayraklı, Uzundere, Ege Mahallesi, Ballıkuyu, Aktepe-Emrez, Yeşildere ve Örnekköy’de yürüttüğü kentsel dönüşüm projeleri hakkında bilgi sundu.

Vartaş Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Barata, “Kentsel Dönüşümde 3’te 2’sinin ne kadar adil olacağının da  düşünülmesi gerektiğini söyledi. Kamu, devlet olmadan bu işin yapılması çok zor” diye konuştu.

İş GYO Genel Müdürü Turgay Tanes de, İzmir’deki çalışmalardan gurur duyduğunu ve İzmir’in dönüşüm ve marka yaratılacak kent olduğunu söyledi: “Dönüşüm ve markra şehir yaratılacaksa tek konuşulması gereken şehir İzmir’dir. Eski bir arabaya koşan yağız atı düşünün. Araba gittikçe ağırlaşıyor ama biz hala o atı koşturuyoruz. Taki çatlatana kadar. İstanbul böyle. Herşeyi İstanbul’da yapmak istiyoruz ama artık tıkanma noktasına geldi İstanbul. İzmir varken sürekli İstanbul’a yükleniyoruz. Şangay’dan daha büyük potansiyele sahip İzmir. Türkiye’nin yeni lokomotifi olmalı. İlk hareket kentsel dönüşümle yapıldı. Kongre turizmi, sağlık turizmi ile bunlar başladı. 5 yıl sonra İzmir’in geldiği noktaya inanamayacağız. İzmir’in kaderini Körfez Geçiş Projesi de değiştirecek. İzmir’den 450 km. Uzakta yapılan bu proje ile ulaşım yarı yarıya inecek. Bu da dönüşüm konusunda İstanbul’dan daha fazla İzmir’e yarayacaktır.”

Soyak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Emre Çamlıbel ise, kentsel dönüşümün sadece dar gelirlileri değil üst gelir grubunu da ilgilendirdiğine vurgu yaptı.

BELEDİYE BAŞKANLARI NE DEDİ?

DENİZDEN PLANLAMA

Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar: Karşıyaka, Türkiye'nin en önemli ilçelerinden bir tanesi. Karşıyaka'nın kentsel estetiğini tekrar yakalayarak, daha modern ve yaşanabilir bir kent haline getirmek istiyoruz. Deniz kenti olan Karşıyaka ne yazık ki 10-15 yıl içinde bu hale gelmedi. 50 yıllık bir planlama ve yanlış stratejilerin sonunda bu hale geldi. Fahrettin Altay'dan Bostanlı'ya giden hatta bir Çin Seddi ile karşılaşırsınız. Hiçbir mimari estetik göremezsiniz. Kent estetiğinden uzak bir yapılaşma var. Deniz kentleri karadan değil denizden planlanır. Biz Karşıyaka'yı denizden planlayacağız.

BİLGİ ALAMIYORUZ

Karabağlar Belediye Başkanı Muhittin Selvitopu: Karabağlar'ın 480 bin nüfusu olup, 52 bin küsur binaya sahip. İlçenin yüzde 50'sinde dönüşüme ihtiyaç var. İlçe oluşturulurken, maalesef politik sebeplerle hizmeti esas alan bir anlayışla değil sandık sonuçlarına göre oluşturulan bir ilçe olması nedeniyle yerel belediye hizmetlerinde de sıkıntı yaşanıyor. Dikey ve yatay yapılaşma var. Şu anda Karabağlar'da 549 hektar var riskli alan, bakanlığın ilan ettiği. Bir de 190 hektarlık bir alan var. Şu anda buralarda belediyelerimizin hiçbir yetkisi yok. Ne yapıldığını da bilmiyoruz. Bu tür yaklaşımlarla kentsel dönüşümün ülkemizde başarıya ulaşmasında zorluk çıkar. Maalesef çok sağlıklı bilgiler alamıyoruz.