Kamusal denetim eksikliği söz konusu

EMİNE ŞEKER

17 Ağustos 1999 depreminin yıldönümü yaklaşırken, gelinen noktaya dikkat çekmek üzere Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nde basın toplantısı yaptı.

HÜKÜMETİN BAKIŞ AÇISI HATALIDIR

Mimarlar Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Topal, yaptığı basın açıklamasında, Türkiye’de 15 yıl önce Gölcük merkezli bir depremin meydana geldiğini hatırlatarak, “Başta Gölcük ve İzmit olmak üzere İstanbul’dan Sakarya’ya, Yalova’dan Bolu’ya oldukça geniş bir bölge depremin yıkıcılığına tanık oldu. On binlerce insan hayatını kaybetti, yüzbinlerce insan yaralandı; insanlar evsiz, hastanesiz, okulsuz kaldı; ülke ekonomisi ağır bir darbe aldı. Marmara Depremi, ülkemizde inşaat sektörü için bir milat kabul edildi. On binlerce vatandaşımızı yitirmemizin ardında yapı mevzuatında birçok değişiklik yapıldı, yapı denetim yasası çıkarıldı. Yapı denetimi konusunda yeni mevzuatlar çıkarılırken diğer yandan kamusal denetim iyice zayıflatıldı. Son yıllarda getirilen değişikliklerle belediyelerin yetkileri de ellerinden alınmaya çalışılarak tam bir kaos ortamı yaratılmaktadır. Bu konuyla ilgili hükümetin bakış açısı tümden hatalıdır. Hükümet, bu alanda olduğu gibi birçok alanda kamusal denetimi terk etmekte, denetimi piyasalaştırarak ticari şirketlere devretmektedir. Bu anlayış doğrultusunda bugün itibariyle ülkemizde tam anlamıyla bir yapı denetiminden söz etmek mümkün değildir. Bugün ülkemizde yapılar, yapı denetim şirketlerini taşeron gibi çalıştıran müteahhitlerin insafına bırakılmıştır. Büyük bölümü 1. derece deprem kuşağı üstündeki ülkemizde bu nedenle yeni Marmara Depremi örneklerinin yaşanmayacağını kimse garanti edemez” dedi.

ZARAR GÖREN HER VATANDAŞTAN DEVLET SORUMLUDUR

Topal, piyasacı anlayışın, çalışma yaşamı ile işçi sağlığı ve güvenliği alanındaki mevzuat düzenlemelerine de yansıdığını vurgulayarak, “Taşeronlaştırma, kâr hırsı, kamusal denetimin olmayışı her yıl ülkemizde yüzlerce çalışanımızın yaşamını, yüzlerce çalışanımızın da sağlığını yitirmesine, sakatlanmasına neden olmaktadır. Bizler, önlenebilir ve siyasi iktidar tarafından bilerek göz yumuluyor olması sebebiyle bu kazaları ‘iş cinayeti’ olarak tanımlıyoruz. Kamusal denetim eksikliğinin en acı örneklerinden birini son olarak Soma faciasında yaşadık. Aralarında meslektaşlarımızın da bulunduğu 301 çalışanımız maden faciasında çeşitli sebeplerle yaşamını yitirdi. Facia üzerine çok söz edildi ancak faciaları önleyecek kamusal denetimden söz edilmemektedir. Anayasamız çalışma, barınma hakkını anayasal güvence altına alarak, devleti bu alanda görevlendirmektedir. Ancak devlet bu alandaki görevini yerine getirmemekte, kamusal denetimi yasal olarak tesis etmekten imtina etmektedir. Bu alanda yitirdiğimiz ya da zarar gören her vatandaşımızdan devlet sorumludur. Dünyanın her yerinde denetim kamu eliyle yerine getirilmekte ya da kamu tarafından sıkı bir şekilde denetlenmektedir. Ülkemizde de sağlıklı ve güvenli yapılaşmanın, insan can ve mal güvenliğini sağlamanın biricik yolu kamusal denetimin tesis edilmesidir. TMMOB, halkımızın can ve mal güvenliğinin güvence altına alacak kamusal denetimin tesis edilmesi için mücadelesini her alanda sürdürmeye kararlıdır” ifadelerini kullandı.

DEPREMİ UNUTTURMAYACAĞIZ

TMMOB’un, bu nedenle depremi unutmama, unutturmama ısrarını sürdüreceklerini belirten Topal, “17 Ağustos Depremini unutmamak, unutturmamak, hükümete sorumluklarını hatırlatmak amacıyla düzenleyeceğimiz meşaleli sessiz yürüyüş için halkımızı 18 Ağustos Pazartesi günü saat 20.30’da Kıbrıs Şehitleri Caddesi Leman Kafe önünde toplanmaya davet ediyoruz” dedi.