Merhaba sevgili anneler. Bugün bir arkadaşımın “Çocuğum öğlen uykusuna geç yatıyor, bu sefer gece uyumuyor/ geç uyuyor, gündüz uyutmayınca ise huysuz oluyor” sorunlarını anlatması üzerine 2 yaş çocuklarda uyku sorununu ele alacağım.

Her çocuk farklıdır. Kimi uykuya çok düşkün, kimi uykuyu hiç aramaz. Kimisi uyumayınca huysuz kimi de uyuyunca huysuz olur. Yine de oğlumdan çıkardığım genel geçer denilebilecek sonuçları harmanlayıp sizlerle paylaşacağım.

Unutmayalım uyku bir ihtiyaç. Çocuğu ihtiyaç hissetmediği halde zorla uyutmayı alışkanlık haline getirince uyku düşmanı bir çocuk olabileceğini unutmamalıyız. Çocuğun ihtiyaç hissetmesi demek anne uykum var demesi demek değil. İhtiyacı, annelik ferasetimizi geliştirip belirtilerle biz tespit edeceğiz.

Çocuğumuzun öğlen uykuya ihtiyaç hissetmesi sabah kalktığı saatle, karnının açlık tokluğuyla ve enerjisini atıp atamaması (duygusal ve bedensel tatmin)le çok alakalı. Çocuğumuzu çok geç uyandırmamalıyız. Günün ve güneşin enerjisinden mahrum kalmamalı. 18. aydan sonra çocukların gündüz uykusu 1 defa olmaya başlayabiliyor. Öncesinde sıklıkla günde 2 kez uyuyorlar. Benim oğlum 1-2 yaş arasında günde 2 defa uyurken, 2 yaşından sonra günde bir defa ortalama 2-3 saat uyumaya başladı. Şuan 3 yaşına girmek üzere yine öğleden sonra ortalama 2-3 saat uyuyor. Bu konuda bir sorun yaşamıyoruz. Yalnız sabah güne başlama saati önemli.

Çocuğunuzun sabah kalkış saatini erkene alamazsanız, öğlen uykusunu erkene almaya çalışmak boşa kürek çekmek oluyor. E bunu zaten biliyoruz diyorsanız işte zaten bilmekten değil uygulamaktan söz ediyorum. Uygulamanın bir yolunu bulmalı. Çocuk sabah 9.30’da kalkıyorsa 13.00’da uyuması hiç kolay bir şey değil. En güzeli güneşin doğuşuyla birlikte uyanmak ama o saatte uyanan çocuklar akşam geç yatıp sabah 10’a kadar uyumak isteyen anneler tarafından zorla uyutulmasa keşke. Erken kalkan çocuğun kilo alımı ve gelişiminin daha iyi olduğuna dair söylentiler var. Ki doğrudur zira geç kalkan çocuğun bir öğünü çoğunlukla kayboluyor. Sabahın ilk saatlerindeki iştah öğlen bulunmuyor. Öğlen vaktinde güzelce uyuyan çocuğun büyüme ve gelişmesi de araştırmalara göre daha iyi oluyormuş. Öğlen uykusu için, kış aylarında 13.30, yaz aylarında 14.30’u geçmemek elbette ki ideal. Ama işte diyorum ya iş uygulamada bitiyor.

Uzmanlara göre uykuda saat düzeni çocukta güven duygusu yerleştiriyormuş. Bana sorarsanız çocuğun uyku saatleri oturmuş olunca annenin yemek ve diğer işlerinin işleyişi kolaylaşıyor. Çocuğun güven duygusu annenin güven duygusuyla bağlantılı olunca bu sonuç normal oluyor. Anne ne zaman ne yaşayacağını biliyor. Küçük sürprizler dışında rutin şaşmazsa anne daha ne ister. Annenin kendine nitelikli zaman ayırabilmesi de ancak düzenle mümkün. Öğle uykusu kışın 13.30 yazın 14.30 u geçmeyince, çocuklar 1-1,5 saat uyuyup uyanıyor genellikle. Ama 15.00’dan sonra uyuyan çocuk 2-3 saat uyuyor.

Bizim toplumumuzda çocukların sabah 10.00-11.00 gibi uyanıp öğleden sonra 4-5 gibi uyutulması çok yaygın. Gündüz 4-5 gibi uykuya yatan çocuk öğlen değil ikindi uykusuna yatmış oluyor, güneşin batış saatlerine denk gelen bu uyku çok zararlı. Çocuğu sersem yaptığı, dinlendirmediği, gece de geç yatmasına neden olan dayanılmaz bir huysuzluk oluşturduğunu söylemeye gerek bile yok.

“Öğlen uyutmayayım mı?” Gündüz zor uyuyan/geç uyuyan 2-3 yaş çocuğunu öğlen uyutmayınca akşam erken ve kolay uyuyor şeklinde bir yanlış anlaşılma var. Hadi bu doğru bile olsa öğlen uykusu ihtiyacı olan bir çocuğu akşam erken yatsın diye gündüz uyutmamak çocuğa haksızlık olmuyor mu? Çocuğun öğleden sonrası uykusu geldiği için keyifsiz geçmiyor mu? Sonuçta çocuğun hayat kalitesi önemli. Elbette ki anneninki de. Terazinin bir tarafına annenin bir tarafına çocuğunkini koyup orta noktayı bulmaya çalışmalı. Hiç bir zaman tam denge olmayacaktır çünkü burası dünya.

Sabah kalkış saati, yemek ve enerji boşalımı konusunda gayret edildiği halde yine de öğlen uyumuyorsa, öğlenleri bir gün uyutup bir gün uyutmama yolu denenebilir. Ya da belki öğlen uykusunu bırakma zamanı gelmiş olabilir çocuğun. Öğlen uyumadığı halde ikindi vakti çok büyük mızmızlıkları olmuyorsa, öğlen uyumamaya dayanabiliyor demektir. Başta da söylediğim gibi bu durumlar çocuktan çocuğa bünyeden bünyeye değişiklik gösteriyor.

Çocuğu uykuya çağırmak için bir alışkanlık geliştirmek candır. Can simididir. Çocuğu uykuya çağırdığınız bir şarkı olabileceği gibi bir biberon süt de olabilir. Pijama giyme seramonisi ya da masal olabilir. Önemli olan her uykudan önce tekrar edilmesi ve uyku zamanının geldiğini çocuğa hissettirmesi. Her gün aynı yerde uyuması ve orada uyanması kuralı soğuk İngiliz disiplinini çağrıştırabilir ama kesinlikle çok faydasını gördüm. Karanlık ve orta sessizlikte bir yer. Çocuğu yatağa yatırarak, yanına yatarak uyutma benim favorim. Bir süre sonra daha uyumadan yanından kalkmaya başlıyorum. Şimdilik bu kadar. Mutlu kalın.