29 Ekim Cumhuriyet Bayramı: Cumhuriyet ne zaman ilan edildi?

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 29 Ekim 1933 tarihinde düzenlenmiş olan cumhuriyetin onuncu yılı kutlamalarında vermiş olduğu Onuncu Yıl Nutku'nda, "en büyük bayram" olarak adlandırdığı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsız egemenliğini ilan ettiği bir gün olup, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet yönetimini ilan etmesi dolayısı ile her yıl coşkuyla ülkece kutlanan milli bir bayramdır.

CUMHURİYETİN İLANI

Cumhuriyet ne zaman ilan edildi sorusuna cevaben; 1876 yılına kadar mutlak monarşi, 1876-1878 ve 1908-1918 yılları arasında ise meşruti monarşi ile yönetilen Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'nda yenilgiye uğradı. Ardından işgale açık hale gelen Anadolu’da hüküm sürmek isteyen işgalciler karşısında Milli Mücadele, Ekim 1922 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde kazanıldı. Bu sırada 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara’da bir araya gelen halkın temsilcileri olan “Büyük Millet Meclisi”, 20 Ocak 1921 tarihinde Teşkilat-ı Esasiye Kanunu isimli yasayı kabul etti ve Türk ulusunun egemenliğini ilan etti. 1 Kasım 1922 tarihinde ise saltanatı kaldırdı. Ülkenin yönetim biçiminin Cumhuriyet olması için Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte İsmet İnönü’nün yasa değişikliği tasarısı hazırlaması üzerine, bu tasarı 29 Ekim 1923 tarihinde Meclis'e sunuldu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda yapılan değişikliklerin kabul edilmesi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhuriyet’i ilan etti. Cumhuriyetin ilan edilmesi, Ankara'dan atılan 101 pare top ile duyurularak, 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923 tarihinden bu yana, başta Ankara olmak üzere ülkece her yıl bir bayram havasında kutlanmaya devam ediliyor.

29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI

Günümüzde tüm yurtta coşkuyla, gün boyu süren eğlenceler ve geniş çaplı organizasyonlar eşliğinde hazırlanan kutlamalarla gerçekleşen 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, cumhuriyetin ilanı ilk gerçekleştiği dönemlerde bu şekilde kutlanmıyordu. Cumhuriyet ilk ilan edildiği dönemlerde düzenlenen Cumhuriyet Bayramı kutlamaları, bir enkazdan yeşeren yeni ve genç bir Türkiye Cumhuriyeti’ni vurgular şekilde gerçekleşiyordu.  Törenler üç kısımdan oluşmakta olup, resmikabul ile başlar, resmi geçit tertip edilir ve son olarak gün sonunda fener alayı düzenlenerek sonlanırdı. Günübirlik süren bu törenler dışında da şehrin ileri gelenlerinin katıldığı Cumhuriyet Baloları düzenlenirdi. Cumhuriyet Bayramı kutlamaları 1933 yılına kadar bu şekilde gerçekleşmeye devam etti. 11 Haziran 1933 tarihinde TBMM'de kabul edilen Cumhuriyet’in İlanının Onuncu Yıl Dönümü Kutlama Kanunu ile 10. yıl kutlamaları üç gün sürecek ve bu günlerin resmi tatil olarak kabul edilecek şeklinde karar alındı.

BU İÇERİK DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Anıtkabir’e nasıl gidilir? Anıtkabir yol tarifi