MB Başkanı Karahan: Dezenflasyon süreci devam ediyor

TCMB Başkanı Karahan, dezenflasyon sürecinin devam ettiğini belirterek, "Yaz aylarında baz etkisiyle hızlı düşen enflasyon, önümüzdeki dönemde aylık enflasyondaki iyileşmeyle düşmeye devam edecek. 2025 sonunda ise enflasyonu yüzde 21'e indirmeyi hedefliyoruz." dedi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi'nin, "Merkez Bankası Politikalarının Sanayimiz, Üretim Hayatımız ve Finansal İstikrar Açısından Önemi" başlıklı kasım ayı olağan toplantısında konuşan TCMB Başkanı Fatih Karahan, İstanbul'un sanayi sektöründeki güçlü konumuna dikkat çekerek, şehrin Türkiye'deki sanayi üretimi ve istihdamının yaklaşık yüzde 30'unu tek başına karşıladığını vurguladı.

Enflasyonun ana eğiliminde iyileşme

Fatih Karahan, dezenflasyon sürecinin devam ettiğini vurgulayarak, "Tüketici enflasyonu ekim ayında yüzde 48,6'ya gerileyerek, mayıs ayındaki zirveye kıyasla önemli bir düşüş gösterdi. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 44 seviyesine inmesini bekliyoruz" dedi. Enflasyonun ana eğiliminde, öngörülenin biraz daha yavaş bir iyileşme gözlendiğini belirten Karahan, bu sürecin devam edeceğini ve ekonomik dengeye ulaşmanın zaman alacağını ifade etti. Karahan konuşmasını şöyle sürdürdü;

"Bu gelişmede düşük seyreden temel mal enflasyonu yanında iyileşme sinyallerinin belirginleştiği hizmetler sektörü enflasyonu da rol oynuyor. Yaz aylarında baz etkisiyle hızlı düşen enflasyon, önümüzdeki dönemde aylık enflasyondaki iyileşmeyle düşmeye devam edecek. 2025 sonunda ise enflasyonu yüzde 21'e indirmeyi hedefliyoruz. Makroekonomik göstergeler dezenflasyon süreciyle uyumlu ilerliyor. İç talep yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldi. Enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında iyileşme eğilimi görüyoruz. Beklentilerin seyrini ve fiyatlama davranışlarını yakından izliyoruz."

Para politikasındaki sıkı duruş sürecek

TCMB Başkanı Fatih Karahan, para politikasındaki sıkı duruşlarını devam ettirerek dezenflasyon sürecinin sürdürüleceğini vurguladı. Enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlamanın sürdüğünü belirten Karahan, bu gelişmeyi dikkatle izlediklerini ve ekim ayında ana eğilimde bir düşüş kaydettiklerini ifade etti. Bu yavaşlamanın, temel mallar öncülüğünde tüm ana eğilim göstergelerine yayıldığını anlatan Karahan, temel mal enflasyonunun düşük seyrini koruyarak ana eğilimdeki iyileşmeyi sürüklediğini belirtti. Ayrıca, hizmet enflasyonunda iyileşme sinyallerinin belirginleştiğini ve özellikle kira dışı hizmetlerde kademeli bir iyileşme gözlemlendiğini aktardı.

Fiyat artışları kademeli olarak zayıflıyor

Fatih Karahan, çekirdek dışında kalan gruplara bakıldığında, üçüncü çeyrekte enerji fiyat artışının güçlendiğini belirterek, şöyle devam etti:

"Bu gelişmede, yönetilen enerji kalemlerindeki fiyat gelişmelerinin yanı sıra maktu vergi güncellemelerinin etkileri öne çıktı. Gıda tarafında ise üçüncü çeyrekteki iyileşmenin ardından, geçici arz koşullarına bağlı olarak işlenmemiş gıda grubunda ekim ayında yüksek fiyat artışları gördük. Bu görünüm kasım ayında da devam ediyor. Diğer taraftan, taze meyve ve sebze dışındaki gıda enflasyonu daha düşük seyrediyor. Geçmişe endeksleme eğilimi güçlü kalemler hizmet enflasyonunu yukarı çekmektedir. Hizmet enflasyonuna daha yakından bakacak olursak, üçüncü çeyrekteki yüksek seyir, dönemsel fiyatlama ile geçmişe endeksleme davranışı güçlü olan ve fiyat artış sınırlamalarına tabi olan kira ve eğitim öncülüğünde sürdü."

Karahan, üçüncü çeyrekte hizmet enflasyonu üzerinde okula dönüş etkisinin belirgin olduğunu kaydederek, okula dönüşün tamamlanmasıyla bahsi geçen gruplarda göreli fiyat uyarlamasının büyük ölçüde tamamlandığını dile getirdi.

"Kira dışındaki hizmetlerde fiyat artışları kademeli olarak zayıflamaktadır." diyen Karahan, hizmet fiyatları dinamiklerine kira ve kira dışı şeklinde bakmanın daha sağlıklı olduğunu değerlendirdiklerini vurguladı.

Kiraların, deprem, kentsel dönüşüm, kira artış sınırlaması gibi nedenlerle, diğer hizmet kalemlerinden ayrı ele alınması gereken ve yapısal boyutu da olan bir husus olduğunu ifade eden Karahan, "Bu saydığımız nedenlerle kira enflasyonundaki ataletin öngörülerimizden yüksek olduğunu değerlendirmekle beraber, kira hariç hizmetlerin daha belirgin yavaşladığını görüyoruz." diye konuştu.

Aylık kira enflasyonu yavaşlayacak

Merkez Bankası Başkanı Karahan, kasım ayına ilişkin perakende ödeme sisteminden elde edilen öncü göstergelerin, son çeyrekte aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağına işaret ettiğinin altını çizdi.  Makro görünümün dezenflasyon sürecine katkı vermeye devam ettiğini dile getiren Karahan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Para politikasındaki kararlı duruşumuz, yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürmeye devam edecek. Ayrıca, maliye politikasının artan eşgüdümünün de bu sürece önemli katkı sağlayacağını değerlendiriyoruz. Talepteki dengelenme sürmektedir. Yılın ikinci çeyreğinde, yurt içi talebin yıllık büyümeye katkısı belirgin olarak azalırken, net ihracatın büyümeye pozitif katkısı sürdü. Bu dönemde, yurt içi talep büyümeye 1,2 puan katkı verirken, net ihracatın katkısı 1,3 puan olarak gerçekleşti. Böylelikle, büyümedeki talep kompozisyonu daha dengeli bir görünüm sergiledi. Cuma günü açıklanacak üçüncü çeyrek verilerinde de bu görünümün sürmesini bekliyoruz."

Karahan, yurt içi talepteki yavaşlamanın ılımlı seyrettiğini kaydederek, üçüncü çeyreğe ilişkin mevcut verilerin, yurt içi talepte ılımlı seyrin devam ettiğini gösterdiğini söyledi.

Bu dönemde, perakende satışların bir önceki çeyreğe kıyasla bir miktar arttığını ifade eden Karahan, "Bununla birlikte, perakende satışlara daha detaylı baktığımızda, altın hariç artışın daha ılımlı olduğunu görüyoruz. Hizmet üretim endeksi de iç talepte dengelenmeye işaret ediyor. Bu göstergelerin yanı sıra firma görüşmelerinden elde ettiğimiz bilgiler de iç talepteki yavaşlamayı teyit ediyor." diye konuştu.