Tüketici haklarının korunması amacıyla Türkiye'de birçok düzenleme yapılmış ve bu konuda bir mevzuat oluşturulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, tüketici haklarının düzenlendiği mevzuatı yürütmek ve tüketicilerin korunmasını sağlamakla görevlidir. Türkiye'de tüketicilerin haklarını güvence altına alan temel düzenlemelerden biri, Tüketici Kanunu'dur. Bu kanun, tüketicilere çeşitli konularda haklar ve korumalar tanımaktadır. Tüketici Kanunu'nun yanı sıra, çeşitli sektörlere özel düzenlemeler de mevcuttur. Peki tüketici haklarına nasıl başvurulur? Tüketici hakları iletişim numarası nedir? İşte detaylar...
TÜKETİCİ HAKLARI NEDİR?Tüketici kavramı, bir kişinin yaşamını sürdürebilmek için mal veya hizmet edindiği bireyi tanımlar. Herkes, günlük yaşamında mal veya hizmet tüketimi gerçekleştirerek bir tüketici konumuna gelir.
Tüketici hakları ise her tüketicinin mal veya hizmet alırken sahip olduğu temel hakları ifade eder. Bu haklar genellikle evrenseldir ve herkesin, herhangi bir ülkede tüketici olarak bu haklardan yararlanma hakkı vardır. Tüketici hakları, tüketicilerin güvende olmalarını, dürüst ticaret uygulamalarını, kaliteli mal ve hizmet almayı ve bilinçli bir şekilde kararlar verebilmelerini sağlamayı amaçlar.
Tüketici hakları kavramı, yüksek rekabetin bulunduğu piyasalarda, tüketicilerin korunması ve mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla ortaya çıkmıştır. Tüketici hakları, ürün veya hizmetin kalitesinden, fiyatından, sağlık ve güvenlik standartlarına kadar bir dizi konuyu içerir.
Tüketici haklarının ilk defa ortaya atılması, ABD eski başkanı J.F. Kennedy tarafından 15 Mart 1962'de bir rapor olarak meclise sunulmuş ve daha sonra 14 Nisan 1975 tarihinde beş madde olarak tüm dünyaya ilan edilmiştir. Bu haklar daha sonra çeşitli düzenlemelerle geliştirilmiş ve üç madde daha eklenmiştir. Bu sekiz madde, Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü tarafından evrensel olarak kabul görmüştür.
TÜKETİCİ HAKLARINA ŞİKAYET NASIL YAPILIR?Şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) (https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr) ile tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabilir.
TÜKETİCİ HAKLARINA ŞİKAYET ÜCRETLİ Mİ?İlçe Hakem Heyetine nasıl başvurulacağı yukarıda anlatılmış olup, herhangi bir ücret alınmamaktadır.
TÜKETİCİ HAKLARI İLETİŞİMTüketici şikayetleriyle ilgili bilgi almak isteyen vatandaşlar, 175 Tüketici Danışma hattını arayabilirler. 175 Tüketici Danışma hattı, tüketicilere ürün veya hizmetle ilgili sorularını sorabilecekleri, bilgi alabilecekleri veya şikayetlerini iletebilecekleri bir platformdur.
Temel tüketici hakları genellikle uluslararası düzeyde benimsenmiş olup, tüketicileri koruma ve adil ticaret uygulamalarını destekleme amacını taşır. Bu haklar genellikle şu şekilde sıralanır:
Temel Haklar:
Güvenlik Hakkı: Tüketiciler, sağlık ve güvenliklerini koruma hakkına sahiptir. Ürün ve hizmetlerin güvenli olması beklenir.Bilgiye Erişim Hakkı: Tüketiciler, ürün ve hizmetlere dair doğru ve eksiksiz bilgiye erişim hakkına sahiptir. Etiketleme ve reklamların doğru bilgi içermesi beklenir.Seçim Hakkı: Tüketiciler, farklı ürün ve hizmetleri seçme ve karşılaştırma hakkına sahiptir.
Karar Alma Hakkı:
Tüketiciler, kendi ihtiyaçlarına ve tercihlerine uygun ürün ve hizmetlere erişim hakkına sahiptir. Zorla satış, yanıltıcı reklam ve baskı gibi uygulamalar yasaktır.
Dolaylı Zararlara Karşı Hak:
Tüketiciler, ürün veya hizmet kullanımından kaynaklanan dolaylı zararlara karşı korunma hakkına sahiptir. Bu, ürünün yanlış kullanımından veya hatalı montajından kaynaklanan zararları içerir.
Şikayet ve Tazminat Hakkı:
Tüketiciler, aldıkları ürün veya hizmetle ilgili bir şikayetleri olduğunda etkili bir şekilde başvuruda bulunma ve adil tazminat talep etme hakkına sahiptir.
Eğitim ve Organizasyonlara Katılma Hakkı:
Tüketiciler, tüketici eğitimi ve bilgilendirme programlarına katılma ve tüketici haklarını savunma amacıyla organizasyonlara üye olma hakkına sahiptir.
Bu haklar, genelde tüketicilere adil, güvenli ve bilinçli alışveriş yapma imkanı sunmak amacıyla oluşturulmuştur. Her ülkede bu hakları güvence altına alan yasal düzenlemeler bulunabilir ve bu hakların korunması için tüketici kurumları ve ombudsmanlar gibi kurumlar görev yapabilir.