İTB, İZTO ve EBSO iş birliğiyle düzenlenen ‘İzmir İş Dünyası Toplantısı’ sektör temsilcilerini bir araya getirdi. Toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Bolat, “Tek yol ihracat, döviz gelirlerimizi arttırmak diyoruz” vurgusu yaptı
Bir dizi ziyarette bulunmak üzere kente gelen Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) iş birliğiyle düzenlenen ‘İzmir İş Dünyası Toplantısı’na katıldı. İzmir Ticaret Odası Meclis Toplantı Salonu’nda gerçekleşen toplantıya Bakan Bolat’ın yanı sıra İzmir Valisi Süleyman Elban, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İZTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, milletvekilleri, siyasi parti ve sektör temsilcileri katıldı.
Salondaki katılımcıları selamlayarak konuşmasına başlayan Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, “Kıymetli başkanlar ve yetkililer güzel konuşmalar yaptı biz bunları not aldık. Bazılarına da olumlu ve güzel cevaplar vereceğim birazdan. Başarıya giden yol ortak akıldan geçiyor. Soru cevap kısmında da sorulara cevap vereceğiz. Sizin yanınızdayız, görüşlerinize açığım. Önce müjdeleri açıklayalım. Sonra Türkiye ekonomisi ile ilgili görüşlerimiz ve bakanlık olarak yaptıklarımızı aktaracağız. Yarın itibariyle İzmir’de esnaf ve sanatkarlar için 100 milyon liralık uygun şartlarda tahsisat müjdesiyle sözlerime başlıyorum. Bu finansman yüzde 15 yıllık maliyetli olacak, 6 aylık taksitlerle geri ödemesi olacak, 5 yıl da vadesi olacak. Enflasyon muhasebesi 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek. İhracatçılarımız ve iş dünyamız finansmana erişim sıkıntısı çektiklerini ifade ettiler. Hükümetimiz kurulduktan sonra 25 Temmuz tarihinde Merkez Bankamız ihracat için kredi limitini 300 milyon TL’den 1,5 milyar TL’ye çıkarmıştı. Bugün itibariyle yayınlanan tebliğ işle ihracat için 3 milyar TL’ye çıkarmış oluyor. Bunun 2 milyar TL’sini EximBank tahsil edecek. Borsa başkanımız Işınsu Hanım’ın bir talebi vardı. Aromatik bitkiler için URGE başvurunuz var. 20 katılımcı firma ile gerçekleşen projenin onay yazısı 15 Eylül’de tarafınıza gönderilecek. Vize konusunda haklı talepler ortaya konuldu. AB Komisyon Başkan Yardımcısı ile 2 defa görüşme fırsatı buldum. Bu konuları dile getirdik. En başta vize konusundan başlayarak teknik çalışma komitesi toplantıları önümüzdeki ay başlayacak. Brüksel’e giderek Gümrük Birliği ile ilgili sıkıntıları ve Gümrük Birliğinin genişletilerek hizmet ve tarım sektörünü kapsama konusunu ele alacağız” dedi.
HER ŞEYE RAĞMEN EKONOMİMİZ BÜYÜDÜKent ekonomisi üzerine de önemli mesajlar veren Bolat, “İzmir gerçekten büyüleyici bir büyüklüğe sahip. Sadece sanayi ya da turizm şehri değil, tarımın da çok güçlü olduğu bir ihracat şehri. 31 milyar dolarlık ihracatı gerçekleştiren ve cumhuriyetin kuruluşunda ilk liman kapımız. İnşallah bu çerçevede İzmir’deki toplantımız güzel bir istişareye vesile olacaktır. İzmir gerçekten serbest ticaret, organize sanayi bölgeleri ile kabuğunu yıktı. Türkiye için önemli katma değer üreten bir bölgemiz. İzmir limanının geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Bu açıdan toplam ihracatımızdan yüzde 7 pay alan İzmir’i tebrik ediyoruz. İzmir’de 136 bin esnafımız var. 2023 yılının ilk 8 ayında yaklaşık 9 milyar liralık indirimli finansman imkanı sağlamıştık. Bugün açıkladığımız müjdemizi de buna ekstra olarak vereceğiz. Dünya ile rekabet edebilecek ekonomik güce ulaşmak yenilikçi bir ekonomi ile mümkün olacaktır. Ağırlaşan rekabet şartlarında katma değerli üretim yapamayan ekonominin rekabet şansı yoktur. Yatırımla birlikte üretim arttığında ticaret artmaktadır. Son 4 yıla bakalım… 100 yılda bir olan bir salgın ile karşı karşıya kaldık. 20 milyondan fazla insan vefat etti. Bunun ekonomide, istihdam piyasasında yarattığı olumsuzlukları düşünelim. İki komşu ülkemiz 1,5 yıldır süren savaşı ve bunun enerji ve gıda piyasasındaki etkilerini düşünelim. 6 Şubat’ta yaşadığımız asrın felaketini hatırlayalım. Milletçe depremzede kardeşlerimiz dayanışma içinde olduk ama 11 şehrin ayağa kaldırılması, ekonomisinin sosyal hayatının üretiminin ayağa kaldırılması, büyük bir maddi yük oluşturuyor. 104 milyar dolarlık faturayı birlikte karşılayacağız. Bunlara rağmen ekonomimiz 2021 yılında yüzde 11, 2022 yılında yüzde 5,5 büyüdü. Bu yıl da ilk çeyrekte yüzde 3,9, ikinci çeyrekte ise 3,5 büyüme meydana getirdi. 4 milyon vatandaşımız istihdam imkanı buldu” ifadelerini kullandı.
TEK YOL İHRACATTemmuz ve ağustos aylarında son 10 yılın en büyük ihracat rakamlarına ulaşıldığı kaydeden Bolat, “Temmuz ayında yüzde 7,4 sanayi üretim artışı kaydedildi. Özellik AB bu yıl ilk yarıda yüzde 0 büyüdü. Bizim ihracatımızın yarısı Avrupa’ya gidiyor. Temmuz ve ağustos aylarında son 100 yılın en yüksek rakamlarını elde ettik. Ocak-Ağustos döneminde 165 milyarlık ihracat… Bütçemizin yarısından çoğunu ihracata ayırıyoruz. 17 milyarlık bütçemizin, 10 milyar lirası ihracatçılarımıza verdiğimiz hibe destekler. Bir müjde daha vermek istiyorum. 2024 bütçesinde ihracat destekleri yüzde 100’den daha fazla arttırılacak. 20 milyar liranın üzerinde ihracat desteğini sizlere sunacağız. Tek yol ihracat, döviz gelirlerimizi arttırmak diyoruz. Son 3 aylık görev süremde gittiğimiz ülkelerde Türkiye olarak güçlü ekonomimiz ile çok iyi bir şekilde karşılanıp dikkate alındığımızı görmekten iftihar ediyorum. Türkiye adeta pilot ülke olarak rol model alınıyor. Herkes bizimle iş yapmak istiyor. Yatırım düşünüyorlar” diye konuştu.
MESLEK EĞİTİMİ MEMLEKET MESELESİBolat, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Pandemi belası geldiğinden bu yana çeşitli sektörlerde piyasa bozucu, haksız ticaret uygulamaları görüyoruz. Bu da enflasyonun artmasında önemli bir olumsuzluk getirdi. Bakanlık olarak haksız piyasa düzenleme kurulu marifetiyle vatandaşların mağdur edilmemesi için mücadele ediyoruz. Gıda ve marketleri sektöründe de yoğun denetimler yapıyoruz. Stokçuluk yoluyla fahiş fiyat ile para kazanmak isteyenlere karşı acımasızca mücadelemizi arttırdık. Amacımız 2028’e kadar yüksek teknolojili ürünlerde ihracatı yüzde 50’ye yükseltmek. Serbest bölgelerimizin sayısını 25’e yükselteceğiz. İhtiyaç duyduğunuz iş gücü noktasında meslek lisesi, çıraklık okulu eğitimine önem veriyoruz, sayısını iki kat arttırma hedefimiz var. Meslek eğitimini memleket meselesi olarak görüyoruz. Cumhuriyet’imizin 100. yılında ülkemizin ekonomisi, eğitimden, sağlığa, tarımdan ticarete her alanda yükseltip dünyadaki en gelişmiş 10 ülke arasına girmek için var gücümüzle çalışacağız. Türkiye Yüzyılı hedefimiz, şiarımız olacak. Eleştiri en doğal haktır, ‘Türkiye’de sanayi kalmadı’ diye eleştiriler duyuyoruz. Bunlar sizlere büyük haksızlık. Türkiye’de 355 tane organize sanayi bölgesi var, 2,5 milyon kişi çalışıyor. Son 20 yılda istihdam sayımız 19 milyondan 31,5 milyon kişiye yükseldi. Cumhuriyetimizin ekonomi politikalarına öncülük eden, iktisat kongresinin toplandığı, Egemizin incisi, İzmir’imizin Türkiye Yüzyılı hedeflerine ulaşmasında bizlere büyük destek vereceğine gönülden inanıyoruz.”
ÖZGENER’DEN KREDİ ÇAĞRISI
İş dünyasının krediye ulaşmakta yaşadığı sıkıntılara dikkat çeken İZTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, “Son dönemde uygulanan makro ihtiyati sınırlandırmalar ve daraltıcı para politikası uygulamaları krediye erişimde zorlanan KOBİ’lerimizin orta ve uzun vadede sürdürülebilir planlama yapmalarını güçleştiriyor. Bankaların limit güncellemesi yapmamaları, kredi maliyetlerinin çapraz ürün satışlarıyla yükselmesi, kredilere uygulanan değişken ve yüksek faiz oranları üyelerimizin krediye erişimde yaşadığı başlıca sorunlar. Bu yönde, nakit akışının yönetilmesi ve işletme sermayesinin fonlanmasına yönelik, yeni finansal araçların ivedilikle hayata geçirilmesinin önem taşıdığını düşünüyoruz” dedi.
EximBank kredisi kullanımında toplam destek hacminde gerileme yaşandığını belirten Özgener, “Eximbank kredisi kullanımında, KOBİ’lerin oranı 2021 yılından 2022 yılına artış gösterse de, toplam destek hacminin dolar bazında gerilediğini görüyoruz. Finansal sorunların bu kadar yoğunlaştığı bir dönemde üyelerimizin düşük maliyetli kredi alabilmeleri büyük önem taşıyor. Özellikle pandemi döneminde Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kooperatiflerinin uygun faiz oranlarıyla esnaflarımıza ciddi destek sağladığını gördük. TOBB’a bağlı Odaların üyeleri bu imkanlardan faydalanamadılar. Oysaki, birçok sektörde Odamız üyeleri ve esnaf odası üyelerinin yaptıkları işler ve faaliyet alanları benzerlik gösteriyor. Benzer şartları taşıyan firmaların esnaf veya tacir olduğuna bakılmadan devlet destekleri ve krediler konusunda aynı imkanlardan yararlandırılmasının, desteklerin etkin ve adil dağılımı açısından önem taşıdığını düşünüyoruz. Buna çözüm olarak, esnaflara düşük maliyetli kredi imkanı sunan Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kooperatiflerine benzer bir yapının TOBB’a bağlı tüm Oda ve Borsa üyeleri için de oluşturulmasının gerekli olduğunu düşünüyoruz” ifadelerine yer verdi.
TALEPLERİ SIRALADI
İzmir’in tarımsal üretim ihracatının 3 milyar doları aştığını kaydeden İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli ise şunları söyledi: “322 bin hektarlık tarım arazimiz, yetişmiş insan gücümüz, sermaye potansiyelimiz ile bunun çok daha fazlasını başarabiliriz. Bunları yapabilmek için hükümetin yol göstericiliğine ve yaşadığımız sorunların hızlı çözümünde desteğinize ihtiyacımız var. Borsacılık hizmetlerimizin iyileştirilmesi ve üyelerimizin yaşadığı sektörel sorunlarla ilgili taleplerimizi içeren dosyamızı size takdim edeceğiz. Bu kapsamda destek vermenizi beklediğimiz birkaç konuyu da paylaşmak istiyorum. Borsacılık hizmetlerimizle ilgili olarak; Borsa tescili ile muhtasar beyanname verme süresi arasındaki uyuşmazlığın yeni bir düzenlemeyle çözülmesi, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler alanında İzmir Ticaret Odası ve Ege İhracatçı Birlikleri iş birliğinde yaptığımız URGE başvurusunun mümkün olan en kısa zamanda değerlendirilmeye alınması… Sektörlerimizle ilgili olarak ise; Üyelerimizin ve iş dünyamızın finansmana erişimi konusundaki sorunların çözülmesi, Tarımsal teknoloji girişimleri için özel destek mekanizmalarının geliştirilmesi, AB ile yapılacak Gümrük Birliği’nin güncellenmesi çalışmalarında zeytinyağı ihracatımıza uygulanan gümrük vergisinin kaldırılması ya da ülkemize sağlanan kota miktarının hatırı sayılır miktarda yükseltilmesi, Pamuk üretiminde sürdürülebilirliği sağlamak ve tekstil sektörümüzün küresel piyasalarda rekabetçiliğini korumak için sanayimizin yerli pamuk kullanımını teşvik edecek tedarik modellerini ve finansal destek mekanizmalarının hayata geçirilmesi konularında vereceğiniz destekler üyelerimiz ve sektör açısından önem arz etmektedir.”
DÖNÜŞÜM STRATEJİSİNE İHTİYAÇ VAR
Pandemi öncesinde tanık olunan ticaret savaşlarının, pandemi ile birlikte güçlenerek dünyada yeni bir değişim ve dönüşümü başlattığını belirten EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar da, “Ve dönüşümün temelinde ‘kendi kendine yetebilmek’ yani ‘üretim’ yer almaktadır. Böyle bir süreçte; yüzde 99’u KOBİ olan bir yapıda, ihracatımızın yüzde 30’unu gerçekleştiren KOBİ’lerimizin, ihracattaki payını artırmak ve bu yeni düzene uyum sağlamaları için bir Dönüşüm Stratejisi’ne ihtiyacımız vardır. Öncelikli çözüm bekleyen konularımızdan biri de yüksek enflasyondur. Yeni ekonomi yönetimimiz ile bu konuda ciddi adımlar atılmaya başlandı ve Orta Vadeli Program’da da kararlı bir duruş sergilenmektedir. Öncelikle bu gelişme bizlere umut verdi. Öngörülebilir fiyatlama yapmamıza engel olan, çalışanlarımızın refah kaybına yol açan, yüksek enflasyonun düşürülmesine yönelik, atılan adımları destekliyor ve bu kararlılığın kesintisiz devamını diliyorum. Bununla birlikte, Kanuna göre uygun şartları oluşan enflasyon muhasebesine geçilmesi de beklentilerimiz arasındadır. İş dünyamızın bir diğer ana konusu da finansmana erişimdir. Kredi kullanımındaki sınırlayıcı düzenlemeler ve çok sayıda mevzuat değişikliklerinden dolayı, ticari kredilere ulaşım her geçen gün zorlaştı. Beklentimiz, reel sektörün, özellikle de üreten ihracatçılarımızın kredi talebinin uygun vade, miktar ve faiz düzeyinden karşılanmasıdır. Yeni ekonomi yönetiminin özellikle ihracata yönelik yaklaşımlarından memnuniyet duyduk” ifadelerini kullandı.
ORTAK AKIL VURGUSU
Konuşmasında ortak akıl vurgusu yapan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ise, “Sizlerle birlikte olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Öncelikle Sayın Bakanımıza teşekkür ediyorum. İzmir Enternasyonal Fuarı’nın 92.’sini yaptık, büyük bir katılımla gerçekleşti. Bakanlığımız himayesinde düzenledik. Sayın Bakanımıza ve ekibine teşekkür ediyorum destekleri için. Cumhuriyet’imizin ilk yüzyılın son dönemecindeyiz. 100 yıl sonra bugün dünyamız yeniden krizler çağının içinden geçiyor. İklim, su, gıda, savaşlar tüm dünyayı derinden etkiliyor. İzmir’den ortak akılı ortaya koyacak yeni bir ses vermek üzere yeniden bir kongreye ev sahipliği yaptık. 100 yıl önce düzenlenen iktisat kongresinde olduğu İzmir’de işçilerden iş insanlarına kadar herkesi misafir ettik. İkinci yüzyılın iktisat kongresi hepimize şunu hatırlattı. Koşullar ne olursa oldun ortak aklı hakim kılmak için çok sebebimiz var. Bu toplantının da ortak aklı hakim kılacağını kuşkum yok. Sayın bakanımızı İzmir’de ağırlamaktan memnuniyet duyuyoruz. Geleceğin Türkiye’sini inşa edecek olan yaratıcı düşüncenin kaynağı genç nesillerdir. Bu ülkenin en iyi okullarından mezun olmuş zihinleri yurt dışına kaybettiğimiz sürece iyimserliğimizin bu hakikatin gölgesinde kalacaktır. Gençlere adil ortak sağlayamadığımız müddetçe küresel rekabeti güçlü bir ülke olamayız. Eğitimimiz ancak eğitimden adalete bir dizi yapısal dönüşümle gerçekleşebilir. Sanayi ve ticaretin gelişimi için yepyeni bir toplumsal mutabakat tesis edilmelidir” dedi.
PROTOKOL KRİZİ YAŞANDI
Öte yandan yoğun katılımla gerçekleşen toplantının öncesinde protokol krizi yaşandı. Programın ev sahipliğini üstlenen oda başkanlarına, protokolde Bakan Bolat’ın yanında yer ayrılmadı. Duruma tepki gösteren oda başkanları, salonun en kenarında yer alan sandalyelere oturarak toplantıyı takip etti.
BU HABER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR - İZTO’daki büyük buluşmada protokol krizi