Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan, deprem bölgesinde “sandık güvenliği” konusunda endişeleri olduğunu belirtirken “gezici sandık” konusunda YSK’ya tepki gösterdi
TENZİLE AŞÇI
Türkiye “Yüzyılın Seçimi” olarak nitelendirilen 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekilliği seçimi için gün sayıyor.
Seçime bir aydan kısa bir süre kalırken “sandık güvenliği” konusu da hem siyasi partilerin hem de sivil toplum ve meslek örgütlerinin birincil konularından biri haline geldi. Özellikle 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen deprem felaketinde yerle bir olan güneydoğu bölgesinde ‘oy kullanma’ ve ‘sağlıklı seçim koşulları’ konusunda vatandaşların aklına soru işaretleri oluşurken Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan, TBB’nin sandık güvenliği çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Sağkan, depremden etkilenen vatandaşlar için “gezici sandık” uygulaması olması gerektiğini belirtirken Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’nın konuya ilişkin kararına da tepki gösterdi.
SEÇMENE ÖZEL REHBER
Seçim güvenliğinde önceliği seçmenlerin bilinçlenmesi olduğunu altını çizen Sağkan, “Türkiye’de yurttaşların sandığa güveni konusunda ciddi bir endişe var ve bunun haklı sebepleri olduğunu görüyoruz. Birçok seçimde sosyal medyaya yansıyan, basının da paylaştığı çöplerden oy pusulalarının çıkması, elektriklerin kesilmesi, mühürsüz oyların geçersiz sayılması gibi insanlarda seçime dönük ciddi bir endişe ve kaygı var. Ancak bu, yurttaşlarımızın sandığa katılımını engelleyen bir durum değil. Sandığa katılımın yüzde 80’lerde olduğunu görüyoruz ki bu da çok olumlu bir durum. Ancak bugüne kadar yaşananlardan dolayı hem deprem bölgesinde hem de genele yaygın bir sandık güvenliği endişemiz var. TBB de bu konuda sorumluluk bilinciyle hazırlıklarımızı yaptık bu konuda. Öncelikle seçmenlerin kendi haklarını bilmesi gerekiyor. Biz vatandaş olarak hangi haklara sahibiz ve oy kullanarak nelere dikkat etmeliyiz gibi. 2018 seçiminde yüzde 2 geçersiz oy sayısı var ve bunun büyük oranda hatalı oy kullanmaktan kaynaklı olduğunu görüyoruz. Bu nedenle bu hatayı en aza indirgemeleri için seçmenler için bir hukuk rehberi hazırladık. TBB internet sayfasından da yayınladık. Öncelikle kendimiz hata yapmayacağız, haklarımızı bileceğiz. Bunu hazırladık ve vatandaşlarımızın kullanımına sunduk” dedi.
BÜTÜN SİYASİ PARTİLERE AYRIM YAPMAKSIZIN GÖNDERDİK
Seçimde sandık başında görev yapan siyasi parti görevlileri için de çalışmalarının olduğunu belirten Sağkan, “Bizim seçim sistemimizde sandık güvenliğini sağlamak seçim kurullarının işi. Bu kurullarında da siyasi partilerin resmi görevlileri bulunuyor. Hem sandık kurulu üyeleri var hem de müşahit verme hakları var. O nedenle sandıkta güvenliği sağlayacak en önemli unsur siyasi partilerdir. Biz, sadece ona destek sunacak bir pozisyondayız. Bunun için de müşahitler için seçim rehberi hazırladık. İçine hem saba 06.30’dan itibaren dikkat etmesi gereken notlarımızı hem de aynı zamanda bugüne kadar yapılan 33 ayrı yoğun şikâyet metinlerinin örnek metinlerini koyduk. Bütün siyasi partilere ayrım yapmaksızın gönderdik. Çünkü bizim açımızdan kimin seçimi kazandığı değil, konu sandık güvenliği olduğundan her bir vatandaşımızın kullandığı oyun onun iradesini yansıtır şekilde sandıktan çıkmasıdır” diye konuştu.
YURTTAŞIMIZ TELEFONLA TBB’YE ULAŞABİLECEK
TBB olarak seçim gününde vatandaş merkezli de ‘güvenlik’ çalışmaları olduğunu belirten Sağkan, “3. basamak… Seçim gününe ilişkin bir seçim güvenliği merkezi oluşturduk. Yakın zamanda kamuoyuyla buranın numaralarını paylaşacağız Seçim günü herhangi bir ilde sorun yaşayan yurttaşımız anında telefonla TBB’ye ulaşabilecek. Biz, bütün barolarımızla koordine halde oradaki olaya anında müdahale edebilecek, avukatlarla vatandaşımızı bir araya getirerek seçim gününde ortaya çıkabilecek olumsuz senaryoların da önüne geçmek için uğraşıyoruz” ifadelerini kullandı.
SİYASİ PARTİLERLE ORTAK ÇALIŞMA
Seçimde siyasi partilerle ortak çalışma ürütmediklerini ancak seçim günü her okulda avukat bulunduracaklarını belirten Sağkan, “Siyasi partilerle ortak bir çalışmamız yok. Çünkü TBB kamu kurumu niteliğinde bir meslek örgütü. Biz doğrudan bir siyasi partilerle bu tür bir çalışma yapamayız. Ama pek çok avukat zaten bu siyasi partilerin bir üyesi. Haliyle üyesi olarak da sandık kurulu üyeliği veya müşahitliğe avukatlar, hukuk bilgileri sebebiyle tercih ediliyorlar. Çünkü seçim mevzuatına hakim olmak gerekiyor. Biz de avukatlara bu anlamda eğitimler veriyoruz. Hem Ankara’da fiziki hem de diğer illere de ekiplerimizi göndererek bütün avukatlara sandık güvenliği konusunda uzmanlaşmaları açısından seçim mevzuatı konusunda eğitim vererek görev bölgelerine gittiklerinde mevzuata uygun avukatların olmasını sağlamak. Bizim yapabileceklerimiz bununla sınırlı. Ayrıca barolarımızla birlikte her okulda bir avukat bulundurmak yönünde bir faaliyet yönetiyoruz. Oradaki siyasi parti temsilcileri de aynı şekilde TBB’nin ve barların görevlendirdiği avukata ulaşarak sorunların çözümünde ondan destek alabilecekler” dedi.
KATILIMI SAĞLAMAK DEVLETİN GÖREVİDİR
Deprem bölgesinde seçim güveliği konusunda endişeleri olduğunun altını çizen Sağkan, ‘gezici sandık’ konusunda YSK’nın kararını eleştirdi ve şunları söyledi; “Deprem bölgesi şu anda seçim güvenliği anlamında en riskli alan. Çünkü deprem bölgesindeki çok sayıda yurttaşımız başka illere göç ettiler. Bunların büyük bir oranının geçici olarak bir başka ile gittiklerini ve haliyle ikametlerini almadıklarını biliyoruz. İkametgahlarını farklı illere taşıyanlar bakımından bir sorun yok. Ancak başka illere göç edip ikametgahlarını o ile aldırmayan depremzedelerin seçim günü kendi memleketlerine dönüp oy kullanmalarını beklemek bu kadar maddi ve manevi zararın olduğu bir süreçte çok da ayağı yere basan bir beklenti olmuyor. Haliyle birincisi, deprem bölgesi için oy kullanımında ciddi oranda bir düşüklük olacağını görüyoruz. Milletin iradesinin tecellisi anlamında da vatandaşın, seçim iradesini kullanabilmesini sağlayacak vasıtaları geliştirmek devletin en başta gelen görevidir. O sebeple göç edenler bakımından aynı yabancıların oy kullandıkları şekilde bulundukları illerde bazı bölgelere sandıklar kurularak onların da bu seçime katılmalarını sağlamak aslında devletin pozitif yükümlülüğüdür. Ancak bu yöndeki taleplerin YSK tarafından reddedildiğini biliyoruz. Haliyle bu vatandaşların o gün kendi memleketlerine dönmesini sağlayacak sistemleri hem devletin hem siyasi partilerin çalışması gerekiyor. Seçime katılımı artırmak adına bu zorunlu.
BİZİM DE ZORLANDIĞIMIZ BİR SÜREÇ
Ayrıca deprem bölgesinde sandık güvenliğinin sağlanması en önemli sorunlardan biri. Yeterli sayıda sandık görevlisi ve müşahit bulunması sorun. Sivil toplumun orada yer alması büyük bir dert olarak görülüyor. Mesela biz Hatay’da Hatay Barosuyla, Malatya’da Malatya Barosuyla çalışacağız. Ancak oradaki birçok meslektaşımızın da geçici olarak başka illere gittiklerini biliyoruz. O nedenle bizlerin de örgütlenmede, sandık güvenliğini sağlayacak meslektaşlarımı bulundurmakta zorlandığımız bir süreç. Ama yine de TBB, meslektaşlarını görev yerlerine davet ettiler.
SOSYAL DEVLET ANLAYIŞINDAN UZAKLAŞILDIĞININ ÖRNEĞİ
YSK’nın bunun için verdiği süre sona erdi. YSK’nın kararı bence çok yanlış bir karar. Bizim sandığı vatandaşın ayağına götürebiliyor olmamız gerekiyordu. O kadar felaket yaşamışlar, canlarını, mallarını mülklerini kaybetmişler. Izdırap içerisindeler. Onlara bu anlamda faydalı olup onları yormadan, egemenliğin tecellisine katkılarını sağlamamız gerekirken maalesef ki kendi illerinize geri döneceksiniz, ancak orada oy kullanabilirsiniz demek gerçekten sosyal devlet anlayışından çok uzaklaşıldığının somut bir örneğidir.”