En temel gıda ürünlerinden biri olan ekmek dahi zamana değil enflasyona yenik düştü; emek ise her geçen gün eziliyor. İzmir’de ekmeğin 5 TL olacağı konuşulurken, esnafın yüzü güldü, vatandaş ‘el insaf’ dedi
SULTAN GÜMÜŞ KAYA – ÖZEL HABER
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu’nun yaptığı bir çalışmaya göre; Ocak 2021’de kilosu 7.5 lira olan ekmekten asgari ücretle 376 kilo alınabiliyorken, bugün kilosu 18.75 TL’ye çıkarken alınabilecek miktar ise 294 kiloya indi. Bir başka araştırma sonucuna göre ise 2021’in Aralık ayında bir asgari ücretli 1420 ekmek alabiliyorken, Temmuz 2022’de 5500 TL alan bir asgari ücretli 1200 ekmeğe güçlükle ulaşabiliyor.
Günümüz şartlarında en temel gıda ürünlerinden biri olan ekmek dahi zamana değil enflasyona yenik düşerken, emek her geçen gün eziliyor. Maliyetlerin üstesinden gelebilmek için zamma ihtiyaç duyan fırıncıların talebi ise karşılık buldu; İzmir’de ekmeğin fiyatının 5 TL’ye çıkması planlanıyor. Fakat tüketici, esnaf kadar mutlu değil. Fiyatlar henüz raflara yansımadan yüzler asıldı, bugünün lokması yarını düşünmeden yutulmuyor.
FIRINCI ZAM BEKLENTİSİNDE
İzmir’de son olarak 27 Haziran’da yapılan zam ile 210 gram ekmek 4 lira olmuştu. Görüşlerine yer verdiğimiz fırıncı Nurettin Kurum, mayanın 250 liradan 375 liraya çıktığını, özel fabrikaların un fiyatını 430 liradan 465 liraya çıkardığını belirterek zammın bir nebze olsun kendilerine can suyu olabileceğini kaydetti. Kurum, fırıncıların İstanbul’da ekmeği 7,5 TL’ye satmaya hazırlanması sonrası; İzmir’in fırıncı esnafının da zam müjdesini heyecanla beklediklerini söyledi. “Kazandığımız para artmadan yerinde duruyor ama masraf her geçen gün artıyor. Gidişat hiç iyi değil” ifadelerini kullanan esnaf Kurum, “Biz de insanlar ekmeksiz kalmasın istiyoruz. Fakat çaresiziz ve zam beklentisindeyiz” dedi.
İŞÇİLİK, YAKIT DERKEN…
Esnaf Kurum, sözlerine şöyle devam etti: “Maliyetlerimiz inanılmaz derecede çok yüksek. 3 TL’nin üzerinde bir masraf ile karşılaşıyoruz. Unun çuvalı 450 TL’nin üzerine çıktı. İşçilik, yakıt derken masraf aldı başını gidiyor… Allah hepimizin yardımcısı olsun. Gittikçe her şey daha da kötüleşiyor. Hayat inanılmaz pahalı bir hale geldi. İzmirli Fırıncılar olarak zam bekliyoruz ve istiyoruz da. Gelmezse çoğu fırınını kapatır. İnanın 5 TL olsa bile kurtarmaz. Orta sınıf denen şey kalmadı. Herkes fakirleşiyor. Kuru ekmeğe muhtaçtık, şimdi o da kalmadı.”
BİRİ DE ÇIKIP ‘DUR’ DEMİYOR
Ekmek almak için gelen bir vatandaş ise şunları aktardı: “Fırıncı da kendince haklı. Sabah gözünü açıyorsun, birçok şeyin fiyatı yükselmiş. Önceden et alamazdık, ‘Bir şey olmaz, bir ekmek, kuru soğan yeter’ derdik. Şimdi ekmekte kalmadı. Artık kuru ekmek bile yiyemiyoruz. Buradan yetkili olan herkese sesleniyorum, biz ne yiyeceğiz? 2 kişilik aileyi bir tarafa bırakın, kalabalık aileler 3-4 ekmek alsa üstesinden gelemez. Aylığa vurun, bir maaş eder. Acilen bir çözüm bulunmalı. Hem vatandaşı hem de esnafı kurtaracak bir çözüm… Ekmeğin 5 TL olacağı konuşuluyor. Bizim her gün bu parayı verebilmemiz için maaşımızın da yüksek olması lazım. Şu an 5’i konuşuyoruz, yarın 10’u, 15’i konuşuruz. Biri de çıkıp ‘dur’ demiyor. Ekmek bu yahu. El insaf. Onu da alamıyorsak, alırken düşünüyorsak ölelim hepimiz.”
AÇGÖZLÜ DEĞİLİZ…
“Gramajı koruyarak, bu ay içerisinde ekmeğin fiyatı 5 lira olacak” diyen İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi Hüseyin Sağır ise “Bugün itibariyle İzmir’in bazı ilçelerinde ekmeğin 5 liradan satıldığını duyuyoruz. Her fırıncının kafasına göre zam yapmasını doğru bulmuyoruz. Oda olarak karşıyız. Bu ay içerisinde 210 gram ekmeğin fiyatını 5 lira yaparsak ve bugün 350 liradan aldığımız unun fiyatı değişmezse, biz bu 5 liralık tarifeyle uzun süre yol alırız. Nisan, hatta mayıs ayına kadar zam konusunu gündemden çıkarırız. Fakat una zam gelirse, diğer önemli girdilerimiz elektrik, mazot, doğalgaz ve mayaya zam yapılırsa, mart ayında yeniden zammı düşünebiliriz. Halkımızı mağdur etme taraftarı değiliz, mağdur etmeyiz. Ayrıca açgözlü de değiliz. Şu dönemde işimizi çevirecek bir pozisyonumuz olsun, ‘Allah bereket versin’ diyeceğiz.”
Öte yandan, telefonla ulaşmaya çalıştığımız İzmir Fırıncılar Odası Başkanı Kemal Sırtı, şu an Oda başkanları ile görüşme halinde olduklarını ekmeğin fiyatının 5 lira olarak belirlenebileceğini söyledi.