Türkiye’nin de katılımcısı olduğu AGİT 5-8 Aralık 2022’de Türkiye’de gerçekleştirdiği araştırma ve görüşmelerin sonuçlarını bir rapor ile açıkladı
SULTAN GÜMÜŞ KAYA
Seçim Güvenliği Platformu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) seçim güvenliğiyle ilgili raporuna dair yazılı açıklama yaptı. Platform, rapordaki seçim güvenliğine dair taleplerin dikkate alınmadığını ifade etti. Bakanlıklar, YSK, RTÜK ve partilerin yanında Seçim Güvenliği Platformu ile de görüşen AGİT Raporunda, Mart 2022’de TBMM’de kabul edilen seçim kanunu değişikliklerinde AGİT’in önceki tavsiyelerinin ve görüştükleri kurum ve kuruluşların görüşlerinin önemli bir kısmının dikkate alınmadığını belirtti.
RAPORDAN ÖNE ÇIKANLAR AGİT raporundan öne çıkanlar şöyle: “2018 seçimlerinde il ve ilçe seçim kurulu üyelerinin yüzde 12’si, sandık kurulu üyelerinin yüzde 24’ü, sandık başkanlarının ise ancak yüzde 19’u kadın. YSK’nın 11 üyesinden hiçbiri kadın değil. 7393 Sayılı Kanun, siyasi partilerin parlamento seçimlerine katılabilmeleri için daha katı uygunluk şartları getirmiş olup Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu tarafından aşırı ve ayrımcı olarak nitelendirildi. Seçim kampanyaları finansmanının düzenlenmesinde çeşitli boşluklar bulunuyor. Kanun, daha önce AGİT tavsiyeleri arasında yer alan seçimlerden önce herhangi bir ara mali rapor ya da adayların mali raporlarının zamanında yayınlanmasını sağlamıyor. AGİT’in daha önceki tavsiyesine rağmen ‘hakaret’ suç olmaya devam etmektedir. Seçim kampanyaları sırasında medya kanunen tarafsız yayın yapmak ve adaylara eşit erişim sağlamakla yükümlüdür. Keza, kamu ve özel kanallarda ücretli siyasi reklamlara izin verilmelidir. Seçim mevzuatı, seçim sürecinin vatandaşlar ve uluslararası gözlemciler tarafından izlenmesine gereken imkanı vermemektedir. Anayasa, YSK kararlarının temyizini engellemektedir.”
AGİT SEÇİMLERİ İZLEYECEK Raporda ortaya konulan çekincelere ek olarak AGİT 2023 genel seçimlerini değerlendirmek için bir Seçim Gözlem Misyonu kurulmasını önerdi. AGİT üyesi 28 devletten uzun süreli gözlemcinin yanı sıra seçim günü işlemlerini takip etmek üzere 350 kısa süreli gözlemcinin görevlendirilmesini talep edecek. Seçim Güvenliği Platformu, “AGİT Raporu 2018 seçimlerinin adil olmadığı noktasında 2023 seçimlerinin adil olması için kamuoyunun eleştiri ve baskılarının ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor” dedi. Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz: https://www.osce.org/files/f/documents/2/1/537636_0.pdf