İzmir’de aynı gün çıkan 22 yangından birinin nedeni olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yangının bir hobi bahçesinden başladığını belirtmesi üzerine oklar hobi bahçeleri ne çevrildi.
Muhabir Berkay Erden / İzmir’de aynı gün çıkan 22 yangından birinin nedeni olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yangının bir hobi bahçesinden başladığını belirtmesi üzerine okların çevrildiği hobi bahçeleri hakkında İzmir Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı ve İzmir Valiliği toprak koruma kurulu üyesi Dr. Hakan Çakıcı ile Yeni Bir Ekonomi Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım'a görüşlerini sorduk. Yalnızca bir olaydan dolayı yangının suçunu hobi bahçelerine atmanın doğru olmadığını söyleyen uzmanlar, asıl sorunun tarım arazilerinin kullanım dışına çıkarılması olduğunu dile getirdi. Uzmanlar, hobi bahçelerinin çoğalmasının altında yatan sebebin ise; çiftçinin para kazanamaması yüzünden arazisini satması olarak gösterdi.
“Hobi bahçeleri sebebiyle tarıma ayrılmış yerlerde insanlar yoğunlaşıyor. Yangınlar da çoğunlukla insan kaynaklık olduğu için böyle bir bağlantı belki kurulabilir" diyen İzmir Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Çakıcı, pandemi sürecinde insanların hobi bahçelerine olan taleplerinin arttığına değinerek; "Özellikle büyükşehirlerde, büyükşehirlerin civarlarında tarım alanlarının tarım dışına çıkartıldığını görüyoruz. Yasada bunun kuralları var; meyve bahçesi, zeytinlik, 5 dekar, 50 dekar ve benzeri diye ayrımları var. Yani kendinize göre parselleyemezsiniz araziyi böyle olunca kendi aralarında paylaşıyor insanlar. Bunların içinde tarım yapmayı düşünen var bir kısmı da hani tarım yapınca eşyalarımı koyarım mantığıyla depo yapıyorlar aslında bu da yasak yasa gereği. İnşaat zaten bağ evi gibi villa gibi yapmanız zaten yasak zaman içerisinde insanlar buraları bu şekilde yavaş yavaş kapatıyorlar. Bu büyük bir sorun. Nereden çıktı bu hobi bahçeleri dersek; belki bir 15-20 yıllık mazisi var ama çoğunlukla pandemi dönemi arttı. İnsanların şehir dışında bir yer edineyim karmaşadan uzaklaşayım ya da işte hobi olarak tarım yapayım düşüncesinden doğdu” dedi.
Üreticinin artan maliyetler karşısında zor duruma düştüğünü aktaran oda başkanı çiftçinin düşen gelirleri karşısında arazisini artan fiyatlardan satmaya direnemediğini söyleyerek şu şekilde konuştu; “Tarım bitmiyor ama zorlaşıyor özellikle kırsal diye nitelendiremediğimiz mahalle dediğimiz yerlerde mesela Menderes örneği taşınmazın değeri tarım arazisi değerinden çok oranın mülk değeri, arsa değeri üzerinden oluşmuş durumda. Oradaki çiftçi de gelir elde etmekte zorlandığı için arazisini satıyor. Tarla fiyatından çok daha yüksek bir fiyata sattığı zaman gelir elde ediyor. İnsanların bunu bir yatarım aracı olarak görmesi sorun. Aynı şekilde yazlıklar da böyle Çeşme’ye Seferihisar’a baktığınız zaman zeytinlikler yazlık baskısı altında. Çiftçi para kazansaydı arazisini satmazdı arazisi de çok fazla değerlendiği için çiftçi buna karşı koyamıyor. Şimdi 10 kişi 20 kişi bir tarım arazisini alıp bölüşünce ne sonuçları olacak bunu düşünmemiz lazım Eskiden en azından kamu spotları oluyordu artık böyle bir şey kalmadı. Sigara sağlığa zararlıdır nasıl kamu spotuyla insanlara devamlı aktarıyorsak bunu da aktarmamız lazım.”
Konuşmasında hobi bahçelerinin yarattığı sorunlar içerisinde yangın riskini alt sıralara koyan Yazar Al Ekber Yıldırım ise, hobi bahçeciliğinin yurt dışındaki uygulamalarından örnekler vererek, “Hobi bahçelerinin olumsuz diyebileceğimiz en son sonuçlarından biri orman yangınları çünkü hobi bahçeleri genellikle tarım arazilerine kuruluyor tabi orman içine de yapılanlar var ama Türkiye’de 1980’lerden beri hobi bahçeleri yapılıyor. 2000’lerden sonra yapımı hızlanan hobi bahçeleri pandemiden sonra çok ciddi olarak arttı. Geçmişe bakınca hobi bahçesinde yaşayanlardan kaynaklı kaç orman yangını çıktı açıkçası ben bir şey söyleyemiyorum. Aynı gün İzmir’de 22 tane yangın çıktı baktığınız zaman bir tanesinin orada hobi bahçesi vardı herkes ona yoğunlaştı ama hobi bahçelerini yıkarsak, kaldırırsak orman yangınları bitecek gibi bir hava estirmenin de bir anlamı yok. Hobi bahçeciliği aslında Avrupa’da çok yaygın olarak yapılıyor. Avrupa’da daha çok özellikle Almanya’da bu işin federasyonları dernekleri var ancak Avrupa’da bu hobi bahçeleri daha çok belediye arazilerine yapılıyor. Türkiye’deki gibi tarım arazilerini alıp bölüp yapılmıyor. Burada hobi bahçelerinin asıl zararı tarıma oluyor yani hobi bahçeleri yüzünden orman yangınları çıkıyor yorumu yapmak doğru değil. Yangında hobi bahçelerinin etkisi olduğunu pek düşünmüyorum asıl zarar tarıma oluyor. Çiftçi para kazanamadığı için biri gidip onun elindeki tarlayı alıp bunu bölüp hobi bahçesi olarak inşa edip satıyor. Burada asıl üzerinde durulması gereken tarım alanlarının amaç dışına çıkarılması ve yasa olmasına rağmen önlem alınmamasıdır” şeklinde konuştu.
Yapılırken herkes seyirci kaldıHobi bahçeciliğini giderek artmasındaki ve tarım alanlarının tarım dışına çıkmasındaki nedenlerden bahseden Ali Ekber Yıldırım; “Burada asıl sorun Menderes gibi bir tarım bölgesinde yüzlerce hobi bahçesi yapılması. Mandalina üretim merkeziydi orası ve bunlar yapılırken belediyelerde hükümette herkes seyirci kaldı. Tarım toprakları amaç dışı kullanıldı, parsellendi, satıldı çünkü çiftçi para kazanamadığı için. Şehirde yaşayanların da hafta sonu vakit geçirme talebi üzerine böyle yerler yaratıldı. Havuzlu hobi bahçeleri de var gerçekten hafta sonu çocuklarıyla giden hobi olarak tarım yapılan yerler de var. O yüzden orman yangını oldu hobi bahçeleri bundan sorumlu demek doğru olmaz" diye konuştu.