Aliağa’nın Çıtak Mahallesi, nar ve nar ekşisiyle tanınmaya devam ediyor. Ekim ayının son haftasında başlayan nar hasadı, mahalle sakinleri tarafından büyük bir coşkuyla sürdürülüyor. Çıtaklı kadınlar, organik olarak yetiştirilen narları doğal yöntemlerle işleyerek, Türk ve dünya mutfaklarının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan nar ekşisini üretiyor. Yıllardır süregelen gelenekle, nar hasadı ve nar ekşisi yapımı imece usulü gerçekleştiriliyor; kimin sırasıysa onun narları toplanıyor ve herkes el birliğiyle yardımcı oluyor. Mahalle sakinleri, büyüklerinden öğrendikleri bilgileri modern tekniklerle birleştirerek nar ekşisi yapımını sürdürüyor. Elde edilen doğal nar ekşileri, sofralara lezzet katmanın yanı sıra sağlık da sunuyor.
Mahalle sakinleri, nar ekşisi yapım sürecinin oldukça zahmetli olduğunu belirtiyor. Öncelikle, toplanan narlar çuvallarla avluya taşınıyor. Bir kişi, narların kesiminden sorumlu olarak görev alıyor; bu kişi narları ortadan ikiye kesip, çürük olanları ayıklıyor ve narları türlerine göre ayrı kovalara yerleştiriyor. Kesilen narlar, sopa yardımıyla kabuklarına vurularak tanelerinin leğenlere düşmesi sağlanıyor. Ayıklanan nar taneleri bidonlara aktarılıyor. Geçmişte taşlarla yapılan ezme işlemi, günümüzde özel bir karıştırma aracı ile gerçekleştiriliyor. Nar suyuna, içindeki taneciklerin ayrılması için bir kez daha süzme işlemi uygulanıyor. Taneciklerden arındırılan nar suyu, kaynatma işlemi için kazanlara dökülüyor ve yaklaşık 8 saat süren bir kaynatma süreci başlıyor. Odun ateşinde kaynayan nar suları, siyahlaşarak ekşi kıvamına ulaştığında bir kez daha süzülerek şişelere dolduruluyor. Elde edilen nar ekşileri, hem Aliağa’da hem de şehir dışındaki alıcılara ulaştırılıyor.
Mahalledeki nar ekşisi üreticisi Hülya Sever, doğal Çıtak nar ekşisi yapımının aile geleneği olduğunu vurguladı. Sever, “Nar ekşisi, dedelerimizden nenelerimize kadar uzanan bir gelenektir. Ürettiğimiz nar ekşileri tamamen organik ve katkı maddesi içermez. Beş kilo nar suyundan bir kilo nar ekşisi elde ediyoruz. Ağaçlarımızı fidelerden yetiştiriyoruz, bu nedenle narlarımız aşılı değildir. Ürettiğimiz ekşilerin kıvamı, marketlerde satılan ürünler gibi koyu değil; zira onların çoğu sos olarak adlandırılıyor ve gerçekten ekşi değiller. Bizim ekşilerimiz doğrudan içilebilecek kıvamdadır” diye belirtti.