Konak Belediyesi ve Roman Akademisi, ‘5 Kasım Dünya Roman Dili Günü’ kapsamında Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde bir panel gerçekleştirdi. Panelde, Roman dilinin korunması ve eğitim imkanlarının genişletilmesi gibi konular ele alındı.
UNESCO'nun ilan ettiği 5 Kasım Dünya Roman Dili Günü, Konak Belediyesi ve Roman Akademisi iş birliğiyle düzenlenen panelde kutlandı. Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen etkinliğe, Konak Belediyesi Roman Meclis Üyesi Tolga Küleş, CHP Konak İlçe Yöneticileri, İzmir Roman Derneği Başkanı Abdullah Cıstır, çeşitli sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve Roman vatandaşlar katılım gösterdi. Panelde Roman dili ve kültürünün korunması ve geliştirilmesi için yapılması gerekenler ele alındı. Etkinliğin konuşmacıları, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kültür Dersleri Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Uştuk ile Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Dr. Faika Çelik oldu.
Küleş: Romanların hala barınma ve özgürlük sorunu var
Panelin açılış konuşmasını yapan Konak Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Küleş, dünyanın pek çok ülkesinde konuşulan İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca gibi dillerin geçerli diller olarak kabul gördüğünü dile getirerek, “Roman toplumunun hala barınma, özgürlük sorunu var. Ne acı değil mi? Daha özgür ve demokratik dünyada bizi yok sayanlara inat, mücadeleye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Cıstır: Dilimizi unutuyoruz
İzmir Romanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Abdullah Cıstır da, Roman dilinin dünyada unutulmaya yüz tutmuş diller arasında olduğunu belirterek, “Uluslararası üst yapılar olmasa gerçekten biz gittikçe dilimizi unutuyoruz. Tepecik’te, Ege Mahallesi’nde, İkiçeşmelik’te bu dili kaç kişi konuşuyor? Ama taşrada dil yaşatılıyor. Romanlar kendi meselelerine daha sahip çıkmalı” diyerek İzmirli Roman vatandaşları kendi dilini yaşatmaları koşununda farkındalığa davet etti.
Başkan Mutlu’ya teşekkür
Açılış konuşmalarının ardından, Roman Akademisi Kurucusu Cem Pekbalıkcı’nın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele geçildi. Panelde konuşmacı olarak Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kültür Dersleri Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Uştuk yer aldı. Cem Pekbalıkcı, 2021 yılından itibaren kutlanmaya başlanan Dünya Roman Dili Günü’nün bu yıl Konak Belediyesi’nin desteğiyle düzenlenmiş olmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti. Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu’ya desteklerinden dolayı teşekkür eden Pekbalıkcı, Roman Akademisi’nin amacının Roman dili ve kültürünü gelecek nesillere aktarmak ve bu alanda farkındalık yaratmak olduğunu belirtti.
Çelik: Sözlü tarih çalışmaları yapılmalı
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik, “Türkiye’de Roman Çalışmalarının 20 Yılı” başlıklı sunumunda Romanların eğitim, barınma, istihdam ve sağlık alanında yaşadığı zorluklara değindi. Avrupa ile kıyaslandığında Türkiye’de Romanlar üzerine yapılan çalışmaların azlığına dikkat çeken Çelik, “Roman dili hakkında geçmişten günümüze çok az şey biliyoruz. Romanlar üzerine en çok sosyoloji alanında çalışma yapıldı. Bunun yanı sıra ekonomi, tarih, siyaset bilimi, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, şehir ve kadın üzerine de çalışmalar yapılmış. En sağlıklı çalışma Roman toplumuyla birlikte yapılacak ortak çalışmalardır, sözlü tarih çalışması yapılması gerekir” dedi.
Uştuk: Yüzde 60’ı Romanca bilmiyor
İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü ile Doç. Dr. Ozan Uştuk ise “Roman Dilinden Türkçe’ye Katkılar” başlıklı sunumunda şu ifadeleri kullandı: “17. yüzyıldan günümüze özellikle Türkçe’den Romanca’ya geçen çok kelime olmakla birlikte Romanca’dan Türkçe’ye de çok kelime geçmiş. Ancak bunların hiçbiri kayıt altına alınmamış. Bu alanda bir çalışma yapmanın çok önemli olduğunu söylemek gerekir. Türkçe’ye katkıda bulunmuş, Romanca olduğunu fark etmediğimiz kelimler de var. Ciddi bir kültürel mirasa katkı sağlamış bir dilden bahsediyoruz. 2007’de yapılan bir araştırmaya göre Romanların yüzde 60’ı Romanca bilmiyor. Bu çok önemli bir kimlik kaybı. Bugün bu oranın çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Taşrada konuşulabilir ama şehirlerde Romanca konuşulmuyor.”