Selendi’nin bereketli topraklarından elde edilen Antep fıstığı, Güneydoğu Anadolu’nun fıstıklarına kıyasla büyük bir rağbet görüyor fakat buna rağmen, üretim istenilen seviyelere ulaşmazken, açıklanan düşük fiyatlar üreticileri zor durumda bırakıyor.
Güneydoğu Anadolu’da ‘yeşil altın’ olarak adlandırılan Antep fıstığı, son yıllarda Manisa’nın Selendi ilçesinde önemli bir tarım ürünü haline geldi. Selendi fıstığı olarak da adlandırılan fıstık atıl durumda olan Menengiç ağaçlarının Antep fıstığı ile aşılanmasıyla oluyor. Selendi’de yetişen fıstıkların canlı yeşil rengi, Gaziantep ve Şanlıurfa’dan gelen tüccarların ilgisini çekiyor. Ancak Selendi fıstığının hane gelirine ve ülke ekonomisine ciddi katkıları olmasına rağmen üretici tarafından çok fazla ilgi görmezken, her geçen gün düşen satış fiyatı da sektöre yeni girecek olan üreticiyi de düşündürüyor. Bugünlerde hasadı devam eden Selendi fıstığı hakkında açıklamalarda bulunan Selendi fıstığı üreticisi Cemil Kurt, rengi ve aroması itibariyle birinci sınıf bir ürün yetiştirdiklerini fakat hem hasat süresi hem de fiyatı sebebiyle bekledikleri üretim kapasitesine henüz ulaşamadıklarını ifade etti. İklim koşulları ve hastalık sebebiyle rekolte düşüşü yaşadıklarını da sözlerine ekleyen Kurt, fiyatların geçen yıla oranla yarı yarıya düştüğünü bu durum da üreticiyi zorladığını dile getirdi.
Yaklaşık 45 yıldır Selendi fıstığı üretimiyle uğraştığını fakat gelinen noktada fıstık üretimine bekledikleri üretim kapasitesine henüz ulaşamadıklarını ifade eden Kurt, “Doğada kendiliğinde çıkan menengiç ağaçlarına aşı yaparak Selendi fıstığını elde ediyoruz. Bizim buranın fıstığını en büyük özelliği içinin diğer fıstıklara göre daha yeşil ve canlı olmasıdır. Bu da tatlı sektöründe Selendi fıstığının çok tutulmasına sebep oluyor. Fakat fıstık üretimi çok yavaş ilerliyor. Bu ağaçların herkesin arazisinde olmasına rağmen çok fazla ilgi görmedi şimdiye kadar. Uzun zamandan beridir beklediğimiz dönüşümü sağlayamadık. Fıstık üretiminin uzun vadeli bir yatırım gerektirmesi, üreticilerin bu alana olan ilgisini azaltıyor. Selendi’deki menengiç ağaçları, aşılandıktan sonra beş yıl sonra ilk mahsulü veriyor ve 10 yıl sonra verim artıyor. Ancak, kısa vadede gelir elde etmek isteyen üreticiler bu süreci beklemek istemiyor. Öte yandan, devletin bu ürüne ciddi şekilde destekleri de var. Son dönemlerde Orman Bakanlığı’nın orman alanları içerisindeki arazilere bir uygulama başlattı. Menengiç ağaçlarını aşılayıp, budayıp 2 – 3 yıl da bakımını yaptıktan sonra köylülere tahsis etti. Aslında yeterli destek de var ama vatandaş kolay ikna olmuyor. Üretici kazanamayacağı bir ürüne yatırım yapmaz. Bu durum da son 2 – 3 yıldır böyle. Öncesinde Selendi fıstığını fındıklar cevizle kıyaslardık. Çok ciddi öndeydik ama şimdi neredeyse onlarla aynı noktaya geldik” diye konuştu.
Selendi fıstığında yaklaşık iklim şartları sebebiyle yaklaşık 2 yıldır ciddi bir rekolte kaybı yaşandığına dikkat çeken Kurt, “Şu anda hasat dönemindeyiz. Ağaçtan toplanan fıstıkların işletmelerde dış kabukları soyularak kurutuluyor. Selendi fıstığında iklim şartlarından kaynaklı 2 yıldır gözle görülür bir rekolte düşüşü var. Bunun yanı sıra hiç beklemediğimiz ve bugüne kadar karşılaşmadığımız Akdeniz sineği dediğimiz böcek türü ile karşılaştık. Bunu fark edemedik. O yüzden rekoltenin düşmesinde ciddi etkileri oldu. Fakat Akdeniz sineğini fark edip önlem alan çiftçimizin bu yıl ürünleri verimli” dedi.
Selendi fıstığı için Gaziantep ve Şanlıurfalı tüccarların Manisa’ya geldiğini fakat bu dönem fiyatta ciddi bir düşüş yaşandığını söyleyen Kurt, “Selendi fıstığının üçüncü kalite olarak adlandırdığımız ürünlerinin bile içleri oldukça yeşil. Antep ve Urfa’dan gelen tüccarlar bizim ürünümüzü alıp kendilerinin ikinci, üçüncü sınıf ürünleriyle harmanlayıp daha yeşil bir görüntü verip satıyorlar. Geçen yıl fıstığın ham halinin kilosu 350 – 400 TL arasında değişiyordu. Bu sene bir kriz var sektörde o yüzden 250 -300 TL’ye düşmüş durumda. Bugün diğer tarım ürünlerinde olduğu gibi Selendi fıstığı üreticisi de aynı şeyleri yaşıyor. Bu köydeki çiftçinin sahipsizliğinden ve plansızlık olmasından kaynaklı bir durum. Ama buna rağmen Selendi fıstığının ciddi bir getirisi var. Fıstıkta taban fiyat uygulaması yok. Tüccarlar arz talebe göre belirledikleri bir fiyat var. Geçen seneki gibi aynı seviyede olsa biz buna da razıyız” ifadelerini kullandı.