Okul fobisi nedir, nasıl geçer?

Okul fobisinin pek çok fakrlı sebenini olablieceğini belirten Uzman Klinik Psikolog Aybige Üstüner, çocukların okula hazırlık sürecinde ailelere tavsiyelerde bulundu.

Uzman Klinik Psikolog Aybige Üstüner, çocuklarda okul fobisi ve çözüm yollarını açıkladı. Okul fobisinin sebepleri ve belirtileri hakkında bilgi verdi. Çocukların okula hazırlık sürecinde ailelere tavsiyelerde bulundu. Okul fobisinin eğitim ve sosyal gelişim üzerindeki etkileri vurgulandı.

Okulların açılmasına günler kaldı. Okula yeni başlayan, uzun yaz tatilinden sonra okula dönen çocukların okul telaşı başladı. Psikolog Üstüner okul stresi yaşayan çocukların ailelerine şu önerilerde bulundu;

Okul fobisinin ortaya çıkmasında bazı örneklerde çocuğun okulda yaşadığı bir durum veya olay etkili olabiliyorken bazı örneklerinde ise okula yeni başlama durumunda sıklıkla karşılaşılmaktadır. Çocuğunuzun korkularını ve kaygılarını anlamak için onu dinleyin. Onun duygularını küçümsemeyin veya yok saymayın. Çocuğunuza bu duyguların normal olduğunu ve onun yanında olduğunuzu hissettirin. Korkularını hafife almadan ona cesaret verin. Okula gitmeyi küçük adımlarla teşvik edin. İlk etapta sadece okulu ziyaret etmek, öğretmeniyle tanışmak gibi küçük hedefler koyabilirsiniz. Okula gitme sürelerini yavaş yavaş artırarak çocuğun alışmasına yardımcı olun"

Okul fobisi belirtileri

Okul fobisi yaşayan çocuların belirli işaretler verdiğini vurgulayan Üstüner belirtileri 4 ana grupta değerlendirdi;

“Okul fobisini birçok belirtisi var. Bunların psikolojik, fiziksel, davranışsal ve duygusal olarak birkaç kategoriye ayrılabillir.Psikolojik belirtiler kapsamında yoğun kaygı ve korku yaşayabilirler. Aynı zamanda kaçınma davranışı sergileyebilirler. Örneğin, okula gitmemek için çeşitli bahaneler üretebilirler. Fiziksel belirtilerde, mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı gibi stres ve kaygı kaynaklı psikosomatik belirtiler yaşanabilir. Davranışsal ve duygusal belirtilerde, uyku bozuklukları, iştah kaybı, öfke patlamaları, sosyal geri çekilme gibi değişiklikler gözlemlenebilir. Okula gitme konusundaki ısrarlar karşısında ağlama, öfke nöbetleri, hatta panik ataklar görülebilir."

Çocuklar okula kaç yaşında başlamalı?

Çocukların ilkokuloa hazır olması için bireysel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimlerinin önemli olduğunu belirten Üstüner, "Çocuklar genellikle 3-5 yaş aralığında okul öncesi eğitimine başlatılabilir. Bu yaş grubu, çocukların sosyalleşmesi, motor becerilerini geliştirmesi ve temel öğrenme becerilerini kazanması açısından kritik bir dönemdir. İlkokula başlamak için ise çocukların 69 ayı tamamlaması yeterliyken öğrenmede ve derslere odaklanmada güçlük yaşamaması için 72 ayı tamamlamayı önermekteyim. Çünkü ilkokula hazır olma durumu, bireysel olarak bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimlere bağlıdır. Özellikle dikkat süreleri, ince motor becerileri, duygusal olgunluk ve sosyal etkileşim becerileri gibi faktörler ilkokula başlama yaşının belirlenmesinde önemli rol oynar" diye konuştu.

Erken yaşta okula başlama

Erken yaşta okula başlamın sakıncalarına değinen Üstüner, “Çocuklar akademik ve duygusal zorluklar, dikkat ve konsantrasyon eksikliği, sosyal becerilerde zorlanma, kaygı ve stres artışı ile fiziksel yetersizlikler yaşayabilir” diye konuştu.

Hem öğretmenlerin hem de velilerin destekleyici davranması gerektiğini belirten Üstüner,

"Sabah kalkma, kahvaltı, hazırlık ve okula gitme gibi adımları net ve tutarlı bir şekilde uygulayın. Rutinler, çocuğun güvende hissetmesine ve kontrol duygusu kazanmasına yardımcı olabilir. Çocuğun sevdiği aktiviteleri ve arkadaşlarını hatırlatın. Okuldaki hoşuna gidebilecek etkinlikler hakkında konuşarak, olumlu yönlere odaklanmasını sağlayın. Öğretmen ve okul yönetimi ile işbirliği içinde olun. Çocuğunuzun durumu hakkında bilgi verin ve çözüm yolları konusunda birlikte çalışın. Öğretmenin de destekleyici ve anlayışlı olması önemlidir. Böylece çocuk kendini daha rahat hissedebilir" dedi.

Okul fobisi nasıl önlenir?

Okul fobisi önlemek okula hazırlık ve alıiveriş sürecine çocuğun da katılmaı gerekitğine değinen Psikolog Üstüner veliler şu tavsiyelerde bulundu;

"Çocuğun daha önce okul deneyimi yoksa, okul onun için belirsizliklerle dolu bir yerse veya aileden ayrılma konusunda kaygılıysa korkabilir. Bu nedenle aileler, okulda onu nelerin beklediği ve neler olacağıyla ilgili bilgi paylaşımında bulunabilir. Neler olacağını bilmesi kaygısını azaltacaktır. Gideceği okulu mutlaka önceden görmesi çok önemlidir. Okul için gerekli malzemelerin alışverişini çocukla birlikte yapmaya özen gösterilmelidir ve onun seçimlerine saygı duyulmalıdır. Ebeveynler kendi ilkokula başlama gününü anlatarak paylaşımda bulunabilir. O gün hissettiği duygulardan bahsedebilir ve varsa fotoğraflar gösterilebilir. Çocuğunuzun okula dair korkuları varsa okul teması oyunlara dahil edilebilir ve kitaplar okuyarak normalleştirmesi sağlanabilir. Mümkünse okul başlamadan önce öğretmeni ile tanışması ve adapte olması çok önemlidir. Okul açılmadan en az bir hafta önce çocuğun beslenme, uyku, teknoloji kullanımı gibi alışkanlıklarının düzenlenmesi sağlanabilir."