Bu içeriğimizde tuhaf fobiler arasında yer alan ablütofobi yani yıkanma korkusunu ele alacağız. Temel hijyenin başında gelen duş almak, çoğu kişi için rahatlatıcı bir eylem olsa da bazı kişiler için tahammül edilemez bir durum haline gelebiliyor. Çoğunlukla çocuklarda görülen bu rahatsızlık, kimi zaman yetişkinlerde de görülebiliyor. Ablütofobi sahibi kişiler, duş almaktan, su ile olan herhangi bir temastan ve temizlik konularından dolayı aşırı rahatsızlık duyuyorlar. Gelin, psikolojik bir rahatsızlık olan ablütofobinin detaylarına göz atalım. Ablütofobi nedir, nasıl ortaya çıkar?
ABLÜTOFOBİ NEDİR?Ablütofobi, yıkanma, banyo yapma veya temizlikle ilgili yoğun bir korku ve kaygı duyma durumu olarak ifade edilebilir. Fobiler grubunda yer alan bu durum, kişinin günlük yaşamını ve hijyen alışkanlıklarını olumsuz yönde etkiler. Ablütofobinin çoğunlukla çocukluk çağında başladığı bilinir, ancak tedavi edilmediği takdirde yetişkin bireylerde de görülebilir.
Ablütofobinin kesin sebepleri kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Yapılan çalışmalar sonucu elde edilen bulgulara bakarak, ablütofobinin ortaya çıkmasında etkili olan sebepleri listeleyecek olursak:
Çocukluk dönemlerinde banyoda korkutucu bir olay yaşamış olmak -sıcak suyla yanma, kayma veya boğulma tehlikesi gibi-
Bir kazaya veya zorlayıcı bir temizlik sürecine maruz kalmış olmak
Ailede bir bireyin benzer bir korkuya sahip olması ve bu korkunun gözlemlenerek öğrenilmiş olması
Çocukluk döneminde zorla banyo yaptırılması
Anksiyete bozukluklarına yatkın olmak
Genetik faktörler nedeniyle korku ve kaygı durumlarına karşı daha hassas olunması
Yıkanma sırasında kontrol kaybı yaşayacağına dair bir inanç beslemek
Suya veya temizlik ürünlerine karşı bir olumsuz algının geliştirmiş olmak
İzlenilen çeşitli dizi ve filmlerde görülen korkunç banyo sahneleri nedeniyle irrasyonel korkulara sahip olmak -duşta gözünü kapattığında kötü şeyler olacakmış hissi gibi-
ABLÜTOFOBİ BELİRTİLERİAblütofobiye sahip olan bireylerde, banyo yapma veya temizlikle ilgili bir durumda ortaya çıkan fiziksel, duygusal ve davranışsal belirtilerin neler olduğuna göz atarsak:
Fiziksel Belirtiler:
Kalp çarpıntısı
Terleme veya titreme
Nefes darlığı veya boğulma hissi
Mide bulantısı veya karın ağrısı
Kas gerginliği veya baş dönmesi
Duygusal Belirtiler:
Yıkanma düşüncesiyle bile yoğun korku ve panik hissetme
Yıkanma sırasında aşırı huzursuzluk veya kontrol kaybı hissi
Durumu düşünmekten kaçınmak için çaba sarf etme
Davranışsal Belirtiler:
Banyo yapmayı sürekli erteleme veya tamamen kaçınma
Yıkanma gerektiren sosyal etkinliklerden uzak durma -yüzme havuzlarına gitmemek gibi-
Hijyenle ilgili alışkanlıkları minimumda tutma
ABLÜTOFOBİ NASIL KONTROL ALTINA ALINIR?Ablütofobiyi yönetme ve tedavi etme noktasında, kişinin uygulayabileceği yöntemlerden bazılarını sizler için bir araya getirdik. İşte ablütofobiyi kontrol altına almak için uygulanacak tedavi yöntemleri…
Bilişsel Davranışçı Terapi: Bu terapi yönteminde kişinin yıkanma veya banyo yapma ile ilgili korkuları analiz edilerek, bu düşüncelerin değiştirilmesi amaçlanır.
Maruz Bırakma Terapisi: Bu terapi yönteminde ise kişi, korkusuyla yavaş ve kontrollü bir şekilde yüzleştirilir.
Meditasyon ve Nefes Egzersizleri: Kişinin kaygısını azaltmak ve kontrol duygusunu artırmak için nefes alma teknikleri uygulanabilir.
İlaç Tedavisi: Duş almak ya da temizlik ile ilgili bir durum ile karşı karşıya kalındığında kişide kontrol edilemez bir kaygı ve anksiyete oluşuyorsa, veya bu fobi depresyon gibi farklı ruhsal bozuklukların bir sonucu olarak oluşmuş ise bu gibi durumlarda doktorun onayı ile ilaç tedavisine başvurulabilir.
Ablütofobinin çocuklarda görüldüğü durumlarda ise yıkanmayı eğlenceli hale getirmek bir çözüm olabilir. Bunun için çeşitli oyuncalar veya müzik eşliğinde banyo yapmak gibi seçenekler tercih edilebilir.
Bu fobiyi yenme noktasında önemli olan korkuyu tetikleyen unsurları belirlemek ve bu unsurları ortadan kaldırmaktır.