Aile üyelerinden birinin sahip olduğu stres, ailenin diğer fertlerinin de stres seviyelerinin artmasına neden olur. Bu durum aile stresi ifadesiyle açıklanır. Aile stresi olarak ifade edilen kavram, ilk kez 1949 yılında ortaya atılmıştır ve aile içi faktörlerle birlikte çeşitli dış faktörlerin aile bireylerinin stres durumlarına olan etkisi incelenerek ortaya çıkmıştır.
Her bireyin tepki verdiği ve sonucunda stres olduğu durum farklı olduğu gibi bireylerin stres karşısında gösterdikleri tutum ve davranışlar da birbirlerinden farklıdır. Buna göre, bir kişi için stres yaratmayan bir durum bir başkası için stres kaynağı olabilir. En büyük stres kaynaklarından biri ise aile içerisinde meydana gelen strestir. Tıpkı bir vücudun organları gibi, aile fertlerinden birinin yaşadığı stres aile içerisindeki diğer fertleri de psikolojik ve kimi zaman fizyolojik olarak olumsuz yönde etkiler. O nedenle aile içi stres ortaya çıktığında bir an önce çözüme kavuşturulması gerekir.
AİLE STRESİNE NEDEN OLAN ETKENLERAile stresi yaratan ve her bir aile üyesinin stres altında kalmasına neden olan bazı etkenleri bir araya getirdik. İşte onlardan bazıları…
Maddi sorunlar
Sağlık problemleri
Aile içinde ölüm yaşanması
İş sorunları
Bağımlılıklar
Doğal afet ve kaza gibi travmatik olaylar
Ebeveynlik (Çocuk yetiştirme zorlukları)
Boşanma
Aile içi stres, sağlıklı bir iletişim ve işbirliği ile kontrol altına alınabilir. Stresle başa çıkmak, aile üyelerinin bireysel refahını artırdığı gibi, aile içi ilişkilerin güçlenmesine de yardımcı olur. İşte aile içi stresle başa çıkmanın bazı yolları…
1. Açık ve Dürüst İletişim
Aile içinde açık ve dürüst bir şekilde iletişim kurmak, sorunların çözümünde en etkili yollardan biridir. Herkesin düşüncelerini ve duygularını ifade edebilmesi, yanlış anlaşılmaları azaltarak çatışmaların önüne geçer.
2. Rollerin ve Sorumlulukların Netleştirilmesi
Aile içinde her bireyin ne tür sorumlulukları olduğunu net bir şekilde belirlemek, yüklerin adil olarak paylaşılmasını sağlar. Özellikle ebeveynler arasında görev dağılımı yapmak, evdeki işlerin yükünü hafifletir.
Her aile üyesinin kendine düşen görevleri bilmesi ve sorumlulukları üstlenmesi, ortaya çıkacak olası gerginliği azaltır. Bu süreçte sorumlulukları paylaşarak işbirliği yapmak, stresi yönetmenin ve ilişkileri güçlendirmenin başarılı bir yoludur.
3. Zaman Yönetimi
Yoğun iş ve günlük yaşam koşuşturması, aile bireyleri arasında stres yaratabilir. Bu yüzden, aile bireyleri arasındaki zamanın verimli ve dengeli kullanılmasına özen gösterilmelidir. Aile fertleri ne kadar yoğun olursa olsunlar birbirlerine zaman ayırmayı imal etmemelidir.
Her bireyin kendi kişisel alanına sahip olması da, stresle başa çıkma noktasında önemli bir etkendir.
4. Destek Almak
Bazen aile içindeki stres seviyeleri, kendi başınıza halledilemeyecek bir hale gelerek profesyonel destek almayı gerektirebilir. Aile terapisi veya bireysel danışmanlık, stresi yönetmede etkili olabilir.
Terapinin yanı sıra güvenilir bir arkadaş veya aile dışından olan bir yakınınızdan duygusal destek almak da faydalı olabilir.
5. Empati Geliştirmek
Aile üyelerinin birbirlerinin bakış açılarını anlaması, empati kurması, anlaşmazlıkların önüne geçer ve stresi azaltır. Her bireyin farklı ihtiyaç ve beklentileri olduğunun farkında olmak gerekir.
Bu süreçte birbirine destek vermek, stresin azalmasına yardımcı olur ve aile içindeki dayanışmayı artırır.
Aile üyeleri arasındaki diyaloglarda yargılamadan dinlemek bu noktada çok önemlidir. İlişkileri güçlendirirken, stresin önlenmesine katkı sağlar.
6. Pozitif Bir Ortam Yaratmak
Aile içinde pozitif bir atmosfer yaratmak, stresi azaltma noktasında önemli bir adımdır. Birbirine sevgi ve saygıyla yaklaşmak, aile bağlarını güçlendirmeye yarar.