Diskalkuli, sayılarla ilgili zorluklar yaşayan bireylerde görülen bir öğrenme bozukluğu olup, erken tanı ve doğru tedavi yöntemleriyle bu durumun üstesinden gelinebilir. Peki diskalkuli nedir, belirtileri nelerdir?
Matematik, bazı insanlar için içinden çıkılması zor bir hal alabilir. Kimilerine göre tabir-i caizse ‘çocuk oyuncağı’ olarak nitelendirilen sayısal işlemler, bazı kişiler için çözülmesi son derece zor problemler olarak görülebilir. Çoğunlukla çocukluk çağında görülen ancak yetişkinlerde de bulunabilen bu durum diskalkuli olarak ifade edilir. Diskalkuli sahibi çocuklar, matematik derslerinde yaşadıkları zorluklar nedeniyle dersten korkma, başarısız oldukları için özgüven eksikliği duyma gibi sorunlar yaşayabilirken, yetişkin bireylerde görülen diskalkuli ise kişinin günlük yaşantısında matematik hesabı yapamadığı için çeşitli sorunlar yaşayıp psikolojik olarak kendisini kötü hissetmesine neden olabilir. Bu içeriğimizde diskalkuli konusunun detaylarına yer veriyor olacağız. Diskalkuli nedir, belirtileri nelerdir? İşte detaylar…
DİSKALKULİ NEDİR?Diskalkuli, bireylerin sayılarla veya matematiksel işlemlerle ilgili temel becerilerde zorlanmasına neden olan nörolojik bir öğrenme bozukluğu olarak açıklanabilir. Matematiksel kavramları anlamakta, hesap yapmakta veya sayı dizileri gibi basit ilişkileri kavramakta yaşanan güçlükle kendisini gösterir. Diskalkuli, genellikle çocukluk dönemlerinde fark edilmekle birlikte, yetişkinlerde de etkilerini çeşitli biçimlerde gösterebilir.
Diskalkulinin oluşumunda çeşitli etkenler rol oynayabilir. Bunların neler olduğuna göz attığımızda, genetik yatkınlığın önemli bir rol üstlendiği görülüyor. Beynin matematiksel işlemlerle ilgili alanlarının farklı çalışması da bu duruma neden olan etkenler arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra çocukluk döneminde sayılar ve matematiksel kavramlarla erken etkileşim eksikliği yaşamak ya da öğrenme sürecinde yetersiz kalmak da diskalkuliye zemin hazırlayabiliyor.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ile disleksi gibi diğer öğrenme bozuklukları da diskalkuli görülme ihtimalini artırıyor.
Nadiren olsa da bazen diskalkuli, beyin travması veya nörolojik hastalıklar sonucunda da ortaya çıkabiliyor.
DİSKALKULİ BELİRTİLERİDiskalkulinin tespit edilmesi noktasında dikkat edilmesi gereken belirtilerden bazılarını sizler için bir araya getirdik. Bunlar:
Sayıları öğrenmede gecikme
Basit sayı şarkılarını veya tekerlemelerini ezberlemekte zorluk yaşama
Nesneleri sayarken karışıklık yaşama
Toplama, çıkarma gibi temel matematik işlemlerinde zorluk yaşama
Çarpım tablosunu öğrenmede başarısız olma
Saat okumakta veya zaman yönetiminde zorlanma
Para hesaplamada güçlük
Matematiksel problemleri kavrayamama
Bütçe planlaması veya finansal işlemlerde hata yapma
Randevu ve zaman organizasyonunda sık sık hata yapma
Karmaşık hesaplamalardan kaçınma veya aşırı kaygı duyma
Harita okuma veya yön bulmada güçlük
Diskalkulinin kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, belirtilerin hafifletilmes ve bireyin yaşam kalitesinin artırılması noktasında uygulanabilecek birtakım yöntemler bulunur. Bunlar:
Eğitimsel Destek:
Matematik öğretiminde özel yöntemler ve kişiselleştirilmiş eğitim planları uygulanabilir.
Görsel-işitsel materyaller ve oyun temelli öğrenme yöntemlerine başvurulabilir.
Matematik koçları veya özel eğitim öğretmenleri ile bireyin matematik becerileri geliştirilmeye çalışılabilir.
Teknolojik Destek:
Hesap makineleri, dijital matematik uygulamaları ve diğer teknolojik araçlar günlük yaşamda hesaplama yaparken kişiye kolaylık sağlayabilir.
Psikolojik Destek:
Diskalkulinin beraberinde gelen özgüven eksikliği, kaygı veya başarısızlık korkusuyla başa çıkmak için psikoterapi veya danışmanlık hizmeti alınabilir.
Matematikle ilgili olumsuz düşünceleri ortadan kaldırma noktasında bilişsel davranışçı terapi yöntemi tercih edilebilir.
Erken Tanı ve Müdahale:
Çocukluk döneminde erken tanı konulması, bireyin öğrenme sürecine uygun şekilde yönlendirilmesini sağlayarak sorunu azaltma ve belki de ortadan kaldırma noktasında fayda sağlayabilir. Bu süreçte aile ve öğretmenlerin iş birliği ile çocuklara sabırlı ve anlayışlı bir şekilde yaklaşması çok önemlidir.
Ebeveyn ve Öğretmen Eğitimi:
Diskalkuli hakkında bilgi sahibi olan ebeveyn ve öğretmenler, çocuğun yaşadığı zorlukları anlama ve uygun yöntemlerle destek sağlama noktasında daha etkili olabilir.