Gök gürültüsü, şimşek ve fırtına size dayanılmaz kaygılar yaşatıyorsa endişelenmeyin. Psikolojide bunun bir tanısı var. Astrafobi nedir, belirtileri nelerdir?
Şimşek ve gök gürültüsünün yalnızca çocuklar için birer korkutucu unsur olduğunu düşünsek de durum her zaman böyle olmayabiliyor. Kimi yetişkin birey için de gök gürültüsü, şimşek ya da şiddetli yağış gibi ani gelişen hava olayları kabusu yaşatabiliyor. Şimşek ve gök gürültüsüne karşı yoğun ve kontrol edfilemez bir korku duyma durumu, psikolojide astrafobi olarak açıklanıyor. Peki astrafobi nedir, belirtileri nelerdir? İşte konuya ilişkin detaylar…
ASTRAFOBİ NEDİR?Astrafobi kavramı, şimşek ve gök gürültüsüne karşı aşırı ve gerçekçi olmayan bir korku hali olarak kendisini gösteren anksiyete bozukluğu şeklinde karşımıza çıkar. Bu fobiye sahip olan kişiler, fırtına, gök gürültüsü ve şimşek sırasında yoğun stres, korku ve panik yaşarlar. Çocuklarda yaygın olarak görülmekle birlikte, yetişkinlerde de rastlanabilir. Astrafobi, ilerleyen boyutlarda kişinin gündelik yaşamını ve sosyal hayatını olumsuz yönde etkileyen bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu fobiye sahip kişiler, ani değişen hava koşullarından ve gök gürültüsü, şimşek gibi doğa olaylarından o kadar korkarlar ki evden çıkamaz ve kendilerini evlerine kapatırlar.
Astrafobi’nin belirtileri genellikle fırtınadan önce, fırtına sırasında ya da fırtına sonrasında ortaya çıkar ve kendisini şu şekilde gösterebilir:
Bu fobiye sahip olan kişiler, gök gürültüsü veya şimşek gördüğünde ani bir korkuya kapılırlar. Fırtınaya maruz kaldıklarında kalp atışları hızlanır. Bu kişiler fırtına başladığında ya da başlayacağını düşündüklerinde aşırı derecede terlemeye başlar ve stresin etkisiyle vücutları fiziksel reaksiyonlar gösterir. Kişi, panikler ve o esnada güvenli bir alana sığınma ihtiyacı hisseder, bu noktada onlar için güvenli sayılabilecek alanlar kapalı odalar veya evin en iç kısımları olur. Çünkü gök gürültüsünü ne duymak ne de görmek isterler. Anksiyete kaynaklı mide bulantısı veya sindirim sorunları yaşarlar. Bu kişiler hava durumu raporlarını sürekli olarak takip ederler ve fırtınalı havalarda dışarı çıkmaktan kaçınırlar.
ASTRAFOBİ NASIL ORTAYA ÇIKAR?Astrafobi çoğunlukla çocukluk dönemlerinde başlar, fakat bazı durumlarda yetişkinlik dönemlerinde de kendisini gösterebilir. Çocuk yaşlarda görülen gök gürültüsü korkusunu astrafobiyle karıştırmamak gerekir çünkü o çocuk olmanın getirdiği bir korkudur ve çocuğun yaşantısını olumsuz yönde etkileyecek boyutlara ulaşmamıştır. Bu noktada astrafobiyle ayrılır. Bu fobinin ortaya çıkışında birkaç faktör etkili olabilir. Bunların ne olduğuna göz atacak olursak:
Bu fobiye sahip kişilerin, geçmişte fırtınalı havalarda yaşadığı olumsuz bir deneyim (örneğin, bir doğa felaketi, elektrik kesintisi gibi) astrafobi oluşmasına zemin hazırlayabilir.
Küçük yaşta, ailede ya da yakın çevrede bu korkuya sahip kişilerin davranışlarını gözlemlemiş olmak ve taklit etmek, kişilerde bu fobinin gelişmesine yol açabilir.
Genetik yolla aktarım nedeniyle, Aailede anksiyete bozuklukları ya da başka fobileri olan kişiler olması astrafobi gelişme olasılığını artırabilir.
Genel olarak kaygı seviyeleri yüksek olan kişilerde, gök gürültüsü ve şimşeğe karşı aşırı bir hassasiyet geliştiği görülmüştür. O nedenle bu da astrafobinin ortaya çıkış nedenleri arasında gösterilebilir.
Astrafobi de, diğer fobiler gibi çeşitli terapi ve yaklaşımlarla tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Astrafobinin tedavisi sırasında uygulanacak yöntemlere baktığımızda karşımıza birkaç seçenek çıkar. Bunlardan bazıları:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapide, kişinin korkusuna dair olumsuz düşünceleri tanıması amaçlanır ve onların yerini daha olumlu düşüncelerle değiştirmesi hedeflenir. Bu terapi yönteminde korkuyu tetikleyen durumlarla başa çıkma stratejileri geliştirilir.
Maruz Bırakma Terapisi: Kişi, kontrollü ve güvenli bir ortamda şimşek ve gök gürültüsü ile karşı karşıya getirilir ve bu uyaranlara maruz bırakılır. Bu terapi yönteminde kişinin korkularına yavaşça alıştırılması amaçlanır ve zamanla korkunun şiddeti azalır.
Rahatlama Teknikleri: Meditasyon, derin nefes alma egzersizleri ve yoga gibi rahatlama teknikleri, fırtınalı havalarda yaşanan kaygıyı azaltma noktasında başvurulabilir.
İlaç Tedavisi: Doktorların uygun gördüğü durumlarda, kişinin kaygı düzeyini düşürmek için çeşitli ilaçlar reçete edilebilr. İlaç tedavisi tek başına uygulanmaz, genellikle terapiyle birlikte uygulanır.