Disfori, sürekli bir rahatsızlık ve mutsuzluk hissiyle kendini gösteren bir ruh hali bozukluğudur. Peki disfori nasıl ortaya çıkar, belirtileri nelerdir?
Disfori, genellikle kaygı, huzursuzluk ve depresif duygularla karakterize edilen bir ruh hali bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Bir hastalığın habercisi olabileceği gibi, stres, travmalar, hormonal değişiklikler veya psikolojik rahatsızlıklar gibi dışsal faktörlerin bir sonucu olarak da ortaya çıkabilen disfori, kişinin ruhsal dengesinin bozulduğu bu dönemde, onu olumsuz yönde etiler. Bu haberimizde disfori konusunu inceliyor olacağız. İşte detaylar…
DİSFORİ NEDİR?Disfori, rahatsızlık, huzursuzluk, depresif ruh hali ve genel bir memnuniyetsizlik hissiyle tanımlanan bir duygusal durum olarak açıklanabilir. Kişinin normalde hissettiği mutluluk ve huzur duyguları yerini, kaygı, depresyon, öfke, sinirlilik gibi olumsuz duygulara bırakır. Disfori, bir tür ruh hali bozukluğu olarak kabul edilir ve bu durum kişinin psikolojisi ile birlikte, günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler.
Disfori, belirli bir hastalık ya da psikolojik durumun belirtisi olabilir. Bu durumda, kişi kendini genellikle depresif, huzursuz, ya da umutsuz hisseder.
Disfori, çeşitli sebeplerle kendisini gösterebilir. Disforiyi tetikleyen unsurlara göz atacak olursak:
Depresyon, disforiyi tetikleyen durumlar arasında yer alır. Depresif bozukluklar, genellikle düşük ruh hali, hayattan zevk almama ve umutsuzluk hissiyle ilişkilidir. Anksiyete bozuklukları, kaygı, huzursuzluk ve korku gibi duygular da disforinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.
Bipolar bozukluk teşhisi konmuş kişi duygusal iniş çıkışlar yaşar. Bu nedenle depresyon dönemi sırasında da disfori gelişebilir.
Kadınlar için adet dönemi öncesinde, hormon seviyelerindeki değişiklikler nedeniyle disforik duygular artabilir. Bu durum premenstrüel disforik bozukluk olarak açıklanır.
Alkol, uyuşturucu ve bazı ilaçlar da duygusal dengesizliklere neden olabileceğinden, bu maddelerin uzun süreli kullanımı, disforiye yol açabilir. Uzun süreli stres, travma veya aşırı zihinsel yorgunluk da disforik bir ruh hali yaratabilir. Kişi bu durumda hem fiziksel hem de duygusal olarak tükenmiş hissedebilir.
Geçmişte yaşanan travmalar, örneğin kayıp, ayrılık veya duygusal yaralar da, kişiyi disforik bir ruh haline sokabilir.
DİSFORİ BELİRTİLERİDisfori belirtileri, kişinin ruh halini, düşüncelerini ve davranışlarını doğrudan etkiler. Yaygın belirtilerine göz atacak olursak:
Depresif Ruh Hali: Kişi kendini genellikle mutsuz, üzgün ve umutsuz hisseder.
Huzursuzluk ve Sinirlilik: Disforik bir kişi, küçük şeylere bile aşırı tepki verir, öfkelenir ve çevresindeki insanlarla tartışma eğilimi gösterir.
Kaygı ve Endişe: Kişi, sürekli olarak bir şeyler hakkında kaygılanır, gelecekle ilgili korku ve belirsizlik duyguları yaşar.
İçsel Boşluk ve İlgi Kaybı: Disforisi olan bir kişi, günlük etkinliklerden ve hobilerden eskisi kadar keyif almaz. Bunun yanı sıra, içsel bir boşluk hissi yaşar.
Uyku Problemleri: Disfori durumu, kişide uykusuzluk (insomnia) veya aşırı uyuma (hipersomnia) gibi uyku problemlerinin görülmesine neden olur.
İştah Değişiklikleri: Disfori, kişide aşırı yemek yeme ya da yemek yeme isteksizliği gibi iştah değişikliklerine neden olur.
Düşük Enerji ve Tükenmişlik: Kişi kendini halsiz ve tükenmiş hisseder, enerjisiz ve motivasyonsuz olabilir.
Sosyal İzolasyon: Disforisi olan kişiler, sosyal etkinliklerden uzaklaşma ve yalnız kalma isteği içinde olur.
Disfori tedavisi, hastalığın altında yatan temel nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Disforinin tedavisi genellikle bir psikoterapist veya psikiyatrist tarafından yapılacak bir değerlendirme ile belirlenir.
Psikoterapi, disfori tedavisinde başvurulan yollardan biridir. Bilişsel davranışçı terapi ve psikodinamik terapi bu süreçte başvurulan yöntemler arasında yer alır. Bunun yanı sıra doktorun gerekli görmesi halinde hastaya ilaç tedavisi de uygulanabilir.
Bununla birlikte, düzenli fiziksel aktivite yapmak, endorfin üretimini artıracağından ruh halini iyileştirebilir ve disforinin tedavisine katkı sağlayabilir. Kişinin yaşamındaki stres kaynaklarını tespit ve minimize etmesi de disforiyi hafifletebilir.