Kişinin işine aşırı bağımlı hale gelerek sosyal, kişisel ve ailevi hayatını ihmal etmesiyle ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlık olan işkoliklik konusunun detaylarını ele alalım. İşkoliklik nedir?
Çok çalışkan olmak ile işkolik olmak arasında ince bir çizgi vardır. İşkolik olmak her ne kadar normal ve problem teşkil etmeyen bir durum gibi görünse de diğer tüm bağımlılıklar gibi, bir şeye yaşam kalitesini engelleyecek boyutta takıntılı olmak kontrol altına alınması gereken bir durumdur. İşine bağımlı olmanın, diğer bir adıyla işkolik olmanın detaylarına göz atalım. İşkoliklik nedir, belirtileri nelerdir?
İŞKOLİKLİK NEDİR?İşkolik, kişinin işine aşırı derecede bağımlı hale gelmesi ve iş dışında kalan sosyal, kişisel ve ailevi hayatını ihmal ettiği durumları ifade eden bir kavram olarak karşımıza çıkar. İşkolik bireyler, işlerine o kadar fazla odaklanırlar ki, bu durum sağlıklı yaşam dengelerini bozar ve hem fiziksel hem de psikolojik sağlıklarını olumsuz yönde etkiler. İş, onlar için bir takıntı haline gelir ve bu durum kişisel tatmin, başarı arzusu ya da duygusal kaçış gibi sebeplerle kendisini gösterebilir.
İŞKOLİKLİK BELİRTİLERİKişinin yaşamını olumsuz yönde etkileyen çalışma bağımlılığı ve işe olan takıntısı işkoliklik olarak tanımlanır. İşkoliklik belirtilerini sizler için bir araya getirdik.
İşkolikler, gerektiğinden fazla çalışmak için sürekli bir istek duyarlar. Tatil günlerinde, hafta sonlarında bile çalışmaktan kaçınmazlar ve çalışmadıkları günlerde bile sürekli iş ile ilgili düşünürler.
İş dışında kalan aile, arkadaş ve hobiler gibi sosyal etkinlikleri büyük ölçüde ihmal ederler. Kişi sürekli olarak iş hakkında düşünür ve işten uzak kaldığında kendini huzursuz hisseder.
Hiçbir zaman yeteri kadar çalıştıklarına kendilerini ikna edemezler ve hep yeterince çalışmadıklarını düşünerek rahatsız olurlar.
Sürekli çalışma hali, fiziksel ve ruhsal yorgunluğa, uyku problemlerine, stres ve kaygı bozukluklarına neden olur.
İşkolik bireyler genellikle işlerinde mükemmeliyetçi olurlar ve işin her aşamasını kontrol altında tutmak isterler. Yapılacak işler konusunda diğer insanlara güvenmezler.
Çok çalışmalarına rağmen, işkolik bireylerin üretkenliğinde düşüş yaşanabilir çünkü tükenmişlik, dikkat eksikliği ve odaklanma sorunları yaşarlar.
İşkolik olmanın nedenlerine göz atacak olursak…
Başarı ve Onay Arzusu: Kişinin başarıya aşırı önem vermesi ve kendini değerli hissetmek için sürekli çalışması işkolikliğe neden olan unsurlardan biridir.
Kaçış: Kişi, kişisel veya duygusal problemlerden kaçmak için iş dünyasına sığınabilir.
Toplum ve Kültürel Baskılar: İşin hayatta en önemli şey olarak görülmesi, başarı odaklı kültürlerde işkolikliğe neden olabilir.
Kendi Kendine Dayatılan Baskılar: Kişinin kendi üzerinde yarattığı başarı ve mükemmel olma zorunluluğu, sürekli çalışma eğilimini artırabilir.
İŞKOLİKLİK TEDAVİSİBir bağımlılık türü olan işkolikliğin tedavisinde psikoterapi yöntemleri etkin bir şekilde uygulanır. Hastanın önce işkolik olduğunu kabul etmesi gerekir, bu tedavinin ilk ve en önemli adımıdır. İçerisinde bulunduğu durumun farkında olmalı ve bundan kurtulma konusunda istekli olmalıdır. Bilişsel davranışçı terapi, bu rahatsızlığın tedavisinde uygulanan en etkili yöntemlerden biridir. Kişinin iş ve çalışmak ile ilgili zihninde kurduğu düşüncelerin yeri, sağlıklı düşünceler ile değiştirilir. Kişinin doğru bir zaman yönetimi yapabilmesi sağlanır. Böylelikle günlük yaşantısında iş kadar diğer sosyal aktivitelere, ailesine ve kendisine de zaman yaratmayı başarması amaçlanır.