Mağdurların kendi katillerine aşık olması olarak açıklanabilen Stockholm Sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Stockholm Sendromu’nun detaylarına göz atalım…
Temelinde hayatta kalma içgüdüsünün yattığı Stockholm Sendromu, kurban konumundaki bireyin, onu kurban konumuna sokan kişiye karşı empati beslemesi, ona karşı olumlu duygular barındırması ve onu anlamaya çalışması olarak açıklanabilir. Kişinin psikolojisini olumsuz yönde etkileyen bu ruhsal bozukluğu detaylı bir şekilde ele alalım…
STOCKHOLM SENDROMU NEDİR?
Stockholm sendromu, bir rehinenin ya da zorla tutulan bir kişinin, kendisini kaçıran ya da esir alan kişilere karşı empati, bağlılık veya sempati geliştirdiği psikolojik bir durum olarak açıklanabilir. Bu sendromda, mağdurun, kendisini rehin tutan kişilere karşı pozitif duygular beslemeye başlaması ve hatta onlara karşı sadakat göstermesi gibi durumların ortaya çıktığı görülür. İsmini, 1973 yılında İsveç'in Stockholm kentinde gerçekleşen bir banka soygunu sırasında, rehinelerin soygunculara karşı olumlu duygular beslemesiyle ortaya çıkan olaydan alan bu psikolojik rahatsızlık, kadına şiddet olaylarında şiddet mağduru kadınların, hala eşlerine karşı sevgi beslemesi ve ‘o aslında iyi biri’ düşüncesine sahip olması durumlarını açıklar.
STOCKHOLM SENDROMU BELİRTİLERİStockholm sendromunun belirtilerine göz attığımızda:
Mağdur, kendisini kaçıran ya da tehdit eden kişiye karşı olumlu duygular besler. Bunun yanı sıra mağdur, içerisinde bulunduğu tehditin büyüklüğünü küçümsemeye ve tehlikeyi görmezden gelmeye başlar. Çoğunlukla dışarıdan gelen eleştirilere karşı, kendisini mağdur eden kişiyi savunur.
Kendisini mağdur eden kişiyle zaman geçirdikçe, korkunun yerini bir tür güven ya da bağlılık hissi alır.
Bir noktadan sonra mağdur kişi, polisi veya kendisini kurtarmak isteyen kişileri tehdit olarak algılamaya başlar ve onlara karşı düşmanca tavırlar sergiler. Bunları yaparken de mağdur edildiği kişiyi korur. Tüm bunların temelinde hayatta kalma içgüdüsü yatar.
Stockholm sendromu çoğunlukla uzun süreli rehin tutulma, kaçırılma, veya baskı altında bulunma gibi travmatik olaylar sonucu ortaya çıkabilir. Eşlerinden şiddet gören kadınlarda da bu sendrom gözlemlenir. Sendromun gelişmesinde etkili olan faktörlerden bazıları:
Fiziksel ve psikolojik baskı: Rehinelerin sürekli korku içinde yaşaması ve kaçıran kişinin fiziksel ya da duygusal kontrolü elinde barındırması bu sendromun doğmasına neden olabilir.
Hayatta kalma içgüdüsü: Mağdur, hayatta kalmak ve daha fazla zarar görmemek için kaçıran kişiye karşı yakınlık hissetmeye ve olumlu duygular geliştirmeye başlayabilir.
Rehin alınma süresinin uzunluğu: Kaçırılma süresi uzadıkça, mağdur ile kaçıran kişi arasında bir ilişki kurulması daha olası olduğu düşünülür.
STOCKHOLM SENDROMU TEDAVİSİStockholm sendromunun tedavisi, çoğunlukla uzun vadeli bir süreç gerektiren psikolojik destek ile gerçekleştirilir. Stockholm sendromunun tedavisi psikoterapi ile mümkündür. Kişinin travmalarının üzerine gitmesi ve mağdur edildiği süreçte yaşadığı psikolojik durumlarla baş edebilmesi için çeşitli terapi yöntemleri uygulanabilir. Bu süreçte bilişsel davranışçı terapi yöntemine başvurmak etkili olabilir.