Kendini sürekli özel ve önemli hissetme, başkalarını küçümseme eğilimi, eleştiriye aşırı hassasiyet ve empati eksikliği gibi belirtilerle ortaya çıkan narsist kişilik bozukluğunun detaylarına birlikte göz atalım.
Hepimiz hayatımızın belirli bir döneminde, kendisini beğenmiş, ben merkezci, kendi çıkarlarını her şeyin ve herkesin önünde tutan kişiler ile karşılaşmışızdır. Bu kişiler için hayattaki en önemli şey kendileri ve kendi çıkarlarıdır, ve her zaman en iyisini, en doğrusunu kendilerinin bildiklerini düşünürler. Bu nedenle de hiçbir zaman özür dilemezler. Saydığımız bu özelliklere sahip olan kişiler, narsist kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerdir. Bu yazımızda narsist kişilik bozukluğu hakkındaki detaylara değineceğiz.
NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU (NKB) NEDİR?Narsist kişilik bozukluğu (NKB), bireyin kendisini aşırı derecede önemli görmesi, empati eksikliği, ve sürekli ilgi, beğeni ya da onaylanma ihtiyacı gibi özelliklerle kendisini gösteren bir kişilik bozukluğu olarak açıklanabilir. NKB genellikle erken yetişkinlik döneminde kendisini gösterir ve kişisel, sosyal ya da iş hayatında zorluklar yaratır. Psikolojik bir rahatsızlık olan narsizm, kontrol edilmediğinde kişinin yaşantısını olumsuz yönde etkiler.
NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU NASIL ORTAYA ÇIKAR?Bu bozukluğun kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, çocuklukta yaşanan deneyimler, aşırı övülme veya eleştirilme gibi durumlar sebep olabilir. Çocukluk döneminde yaşanan aşırı ilgi, sürekli olarak onaylanmak ya da tam tersi olarak yetersiz ilgi ve sevgisizlik, narsistik davranışları tetikleyen unsurlar arasında yer alır. Bunun yanı sıra, kişinin beynindeki yapı ve işleyiş farklılıklarının da narsist kişilik bozukluğu üzerinde rol oynayabileceği araştırmalar arasında yer alıyor.
Narsist kişilik bozukluğunun belirtilerinden bazılarını bir araya getirdik. Bunlar…
Aşırı Önem ve Hayranlık İhtiyacı: Kendisini üstün veya özel görme, sürekli övgü ve onay bekleme.
Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlamakta veya bunlara karşı duyarlı olmakta zorluk yaşama.
Haklılık ve Üstünlük Hissi: Kendisini başkalarının üzerinde, onlardan daha üstün ve ayrıcalıklı olarak görme.
Kıskançlık: Başkalarının başarılarını kıskanma veya diğer herkesin kendisini kıskandığını düşünme.
Eleştiriye Aşırı Hassasiyet: Eleştirildiğinde öfke, utanç veya aşağılanma duygularını abartılı bir şekilde yaşama.
Manipülasyon ve İstismar: İstediği ilgi veya övgüyü elde etmek için başkalarını kullanma.
NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU TEDAVİSİNarsist kişilik bozukluğunun tedavi süreci çoğunlukla psikoterapiye dayanır. Özellikle, bireyin kendisiyle ve başkalarıyla olan ilişkilerinin farkına varmasını sağlayan bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve şema terapisi gibi yöntemler tedavi sürecinde etkili olabilir. Bu terapilerle, kişinin davranışlarını tanıması, empati kurma yeteneğinin gelişmesi ve daha sağlıklı ilişkiler kurması amaçlanır. NKB tedavisi zaman alabilir ve bireyin kişisel olarak değişim göstermesi zorlu olabilir, ancak bireyin terapiye katılım sağlaması ve farkındalığını artırması, hastalığın tedavisinde son derece önemlidir.