Türk bilim heyeti Antarktika için yola çıktı

İstanbul'dan kalkan bir THY uçağıyla ilk olarak Brezilya'nın Sao Paulo kentine gidecek olan 20 kişilik bilim heyeti ve 3 lise öğrencisinden oluşan ekip, uzun bir yolculuğun ardından Antarktika'nın King George Adası'na varacak.

TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü ve 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, havalimanından hareket öncesi yaptığı açıklamada, ekibin sefere hazır olduğunu ifade etti. Özsoy, bilimsel araştırmalar için farklı kurumlardan görevli kişilerin ekibe katıldığını belirterek, "Geçen sene TEKNOFEST'te TÜBİTAK BİDEB tarafından açılan Kutup Araştırmaları Projeleri Yarışması çağrısı kapsamında birincilik kazanan 3 liseli, 20 kişilik ekibimize katıldı. Uzun bir yolculuk bizi bekliyor. Hava koşulları elverirse, 2-3 gün içinde Antarktika'ya varmayı planlıyoruz." şeklinde konuştu.

"Bu teknolojilerin Antarktika'da denenmesi, milli teknoloji hamlesi çerçevesinde son derece önemli," diyen Özsoy, şunları dile getirdi: "Antarktika'ya vardıktan sonra bilimsel çalışmalara başlayacağız. Sefer süremiz normalde 30-35 gün. Planladığımız 22 farklı bilim projesi var. Bu projeler oldukça çeşitli. Antarktika'daki hava koşulları, bu projelerin hayata geçirilmesi için kritik öneme sahip. Hava koşulları müsaade ettiği sürece çalışmaları yürüteceğiz. Değerli bilimsel çalışmalarımız arasında, Antarktika'daki buzul çekilmelerinden denizdeki gelgitlere, atmosferik koşullardan mikroplastik ölçümlerine kadar geniş bir yelpazede jeolojik yapılarla ilgili çalışmalar yer alıyor. Ayrıca, geliştirilmiş teknolojilerimiz de bulunmakta. Özellikle bu teknolojilerin Antarktika'da denenmesi, milli teknoloji hamlesi çerçevesinde büyük önem taşıyor."

Özsoy, geçmiş yıllarda oluşturulan GNSS istasyonunda milli imkanlarla geliştirilmiş, yurt dışından getirilmeyen ve çok daha uygun maliyetle Antarktika için tasarlanmış cihazlarla ölçümler gerçekleştirebildiklerini belirtti. Ayrıca, bu alanda geliştirilen ve Antarktika'da test edilecek ekipmanlara sahip olduklarını ekledi. Milli imkanlarla geliştirilen enerji depolama sistemini de Antarktika'da deneyerek, bu sistemin zorlu koşullarda başarıyla çalışıp çalışmadığını gözlemleyeceklerini söyleyen Özsoy, bu sistemin dünya genelinde önemli bir hedef olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Özsoy, 3 lise öğrencisinin geliştirdiği bir kıyafetten bahsederek, "Onlar bir mont tasarladı. Bu kıyafetle TEKNOFEST yarışmasında birinci olmuşlardı. Bu kıyafeti Antarktika koşullarında deneyecekler. Vücudun ısısını, kalp ritmini, insana ait tüm detayları ölçebilen sensörler yerleştirdiler bu monta. Hem Antarktika olsun hem Arktik koşullarda olsun hem de uzay koşullarında olsun giyilebilir teknolojinin çok önem arz ettiği bir döneme girdik." dedi. Bu yıl yapacakları çalışmalardan birinin mikroplastikler konusunda canlı bilimleriyle ilgili olduğunu belirten Özsoy, "Aynı zamanda Arktik bölgesinden alınan örneklerin Antarktika bölgesinden alınacak örneklerle karşılaştırılması gibi kuzey ve güney karşılaştırmasında bilimsel çalışmalara yer vereceğiz." diye ekledi. Özsoy, ekibe, İspanya'dan 2, ABD ve Bulgaristan'dan da birer kişi olmak üzere 4 uluslararası araştırmacının da dahil olacağını ve Türkiye Cumhuriyeti Santiago Büyükelçisi'nin seferin başlangıcında Türk bilim ekibiyle diplomatik ziyaretler yapacağını ifade etti.

Özsoy, ekipte TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığından (BİTO) bir katılımcının da olduğunu vurgulayarak, "Antarktika gibi ekstrem koşullarda yapılan çalışmalarımızın toplumla buluşması bizler için çok önemli. BİTO'dan katılan araştırmacımız topluma bu yaptığımız çalışmaları aktaracak." şeklinde konuştu. "Antarktika'da hava çok değişken" diyen ekibin lideri Prof. Dr. Ersan Başer, Türkiye'den Antarktika'ya bilimsel araştırma amaçlı düzenlenen seferlerin 2017'den bu yana devam ettiğini hatırlattı. Seferden bir yıl önce projelerin alındığını ve bu projelerin TÜBİTAK tarafından değerlendirildiğini belirten Başer, "Projeler, TÜBİTAK tarafından değerlendiriliyor ve uygun görülen projelerin yürütücüleri Antarktika'ya giderek bu bilimsel çalışmalarda yer alıyor. Projeler hem ülkemiz hem de dünya için çok önemli. Orada aldığımız verileri Türkiye'ye getiriyor ve laboratuvarlarda değerlendiriyoruz. Bilimsel yayınlar ile bilim dünyasına katkı sunuyoruz." şeklinde konuştu.

Başer, Antarktika'da çalışma yürütmenin zorluklarına dikkat çekerek, şunları söyledi: "Kutup bölgesinde çalışmak oldukça zorlu. Rüzgar, fırtına, hava koşulları oldukça zorluyor bizi. Bunun için gitmeden önce tüm katılımcılara yönelik teorik çalışmalar yapıyoruz. Ardından 3 gün süren uygulama eğitimi yapıyoruz. Karda, buzda yürüyüş teknikleri, karda hayatı idame, karda numunelerin alınması ve acil hallerde nasıl müdahale yapılması gerektiği hakkında eğitimler veriyoruz. Bu eğitimler verildikten sonra sahada çalışma yapılıyor. Sahada çalışmalar yapılırken tüm katılımcıları takip ediyoruz. Çünkü Antarktika'da hava çok değişken. Aniden fırtına, sis çıkabiliyor. Emniyet en önemli kuralımız."

"Kutuplarda yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli" diyen TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, bilim heyetiyle sefer öncesi internet üzerinden görüntülü toplantı gerçekleştirdi. Kutuplardaki ve uzaydaki çalışmaları birlikte değerlendirdiğini belirten Mandal, buralarda söz sahibi olmanın önemine değindi.

Mandal, "Hem kendi bilim misyonumuz açısından, ülkemizin ihtiyaçları, menfaatleri ve görünürlüğü açısından, aynı zamanda da insanlık için çözüm oluşturma açısından bakıldığında kutuplarda yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli." dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Bilim insanlarımız yeniden Antarktika yolunda. 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılmak üzere bilim insanları ve araştırmacılarımız İstanbul'dan yola çıktı. 20'si Türk, 4'ü yabancı olmak üzere sefere katılan 24 bilim insanı 22 farklı proje üzerinde çalışacak." ifadelerini kullandı.

Kacır, TEKNOFEST kapsamında TÜBİTAK tarafından düzenlenen "Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması"nda birinci olan öğrencilerin de sefere katılarak projelerini test etme imkanına kavuşacağını vurgulayarak şunları kaydetti: "2017'den itibaren gerçekleştirdiğimiz ulusal kutup seferleriyle bilim insanlarımıza büyük bir imkan sağladık. Antarktika ve Arktik'e 10 bilim seferi düzenledik ve 116 Türk bilim insanının bu bölgelerde araştırma yapmasına imkan tanıdık, 252 bilimsel çıktı elde ettik. Antarktika'da kurulacak Türk Bilim Araştırma Üssü için ise çalışmalarımız devam ediyor. Hedefimiz Türkiye'yi Antarktika Antlaşmalar Sistemi içinde asli üye olarak konumlandırmak. Ülkemiz uzay, uydu sistemleri, milli otomobil, savunma sanayisi, Antarktika çalışmaları ve Milli Teknoloji Hamlesi'nin diğer önemli projeleri ile her alanda güçlü ve tam bağımsız ülke olma hedefine hızla yol almaya devam ediyor."