Rusya’dan doğal gaz hamlesi: Avrupa’ya gönderilen gazın miktarı düşürüldü

Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya yapılan gaz akışına ilişkin anlaşmanın süresinin dolmasına bir gün kala, Avrupa’ya gönderilen gaz miktarını azalttığını duyurdu. Rus enerji şirketi Gazprom, 1 Ocak itibarıyla sona erecek olan beş yıllık anlaşmanın son günlerinde Avrupa’ya 42,4 milyon metreküplük gaz sevkiyatını 37,2 milyon metreküpe düşüreceğini açıkladı. Eğer Rusya ve Ukrayna arasında son dakika bir uzlaşı sağlanmazsa, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya yapılan gaz tedariki, 1 Ocak’tan itibaren tamamen durabilir.

Rusya ve Ukrayna arasındaki beş yıllık gaz akışı anlaşmasının süresinin dolmasıyla birlikte Avrupa’ya bu hat üzerinden yapılan gaz tedarikinin yeni yılın ilk saatleri itibarıyla durması bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 26 Aralık’ta yaptığı açıklamada Ukrayna üzerinden gaz tedariki için bu yıl içerisinde bir anlaşma yapmaya vakit kalmadığını söylemişti.

Ukrayna, anlaşmayı reddediyor

Ukrayna, savaş koşulları nedeniyle Avrupa'nın baskılarına rağmen Rusya ile yeni bir gaz anlaşması yapmayı reddetti. Bu kararla, Ukrayna, Rusya'dan yıllık 800 milyon dolarlık bir ödeme hakkından feragat etmiş olacak. Bu durum, Rus enerji şirketi Gazprom için de büyük bir kayıp anlamına geliyor; çünkü Ukrayna üzerinden yapılan yaklaşık 5 milyar dolarlık gaz sevkiyat güzergahını kaybetmiş olacak.

En çok Slovakya etkilenecek

Ukrayna üzerinden gaz akışının durması, komşusu olan eski Sovyet ülkesi Moldova için ciddi bir ekonomik darbe anlamına gelecek. Ancak, Avrupa Birliği içerisinde bu durumdan en çok etkilenecek ülke Slovakya olacak. Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna’nın Rus gazının geçişini durdurması halinde misilleme olarak Ukrayna’ya karşı tedbirler alacaklarını belirterek, elektrik arzını kesmekle tehdit etmişti.

Slovakya Ekonomi Bakanlığı ise, Ukrayna’dan gaz tedarikinin kesilmesiyle birlikte ülke genelinde doğal gaz sıkıntısı yaşanmayacağını açıkladı. Ancak, bu durumun finansal etkileri olacağı uyarısı yapıldı. Bakanlık, gaz firmalarının alternatif tedarik yolları için 177 milyon euro fazla ödeme yapmak zorunda kalacaklarını bildirdi.

Rus gazı Avrupa’ya TürkAkım ile taşınacak

Ukrayna’ya komşu ülkelerden Macaristan, Karadeniz üzerinden geçen TürkAkım boru hattı ile güneyden Rus gazı alımına devam edebilecek. Ancak Ukrayna’daki savaş ve Avrupa’nın alternatif enerji kaynaklarına yönelmesiyle birlikte, Gazprom’un durumu giderek zorlaştı. Bir dönem dünyanın en büyük gaz ihracatçısı olan Rus enerji devi Gazprom, 2023 yılında 7 milyar dolar zarar ederek, 1999 yılından bu yana ilk kez yılı zararla kapattı. Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz tedarikini gerçekleştirdiği Yamal Avrupa ve Kuzey Akım boru hatları ise bir süre önce kullanılamaz hale gelmişti.

Bu gelişmelerin ardından, 1 Ocak itibarıyla Rus gazının Avrupa’ya taşınmasında tek geçerli güzergah olarak TürkAkım boru hattı kalacak. Ancak Rus gazının Avrupa’ya tedarikindeki bu azalma, kıta genelinde büyük bir ekonomik yavaşlamaya yol açarken, enflasyon oranlarını artırarak hayat pahalılığını derinleştirdi.