2025'te hem portföy hem de doğrudan yatırımlar artacak

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, 2025'in, büyüme ve ekonomik aktivite anlamında bu yıla benzer bir performans göstermesini beklediklerini aktardı. Olpak iç tüketim payının azaldığı ve dış ticaretin daha da önem kazandığı yeni bir yıl olacağını öngördüklerini söyledi.

Olpak enflasyonda devam eden gerilemenin 2025'te de sürmesini beklediklerini vurgulayarak, atılacak yapısal reform adımlarının da bu görünümü iyileştireceğini vurguladı.

Yapısal reformların Türkiye'nin diğer ülkelerle olan ekonomik ve ticari faaliyetlerine de olumlu yansıyacağının altınız çizen Olpak, "Zira bu adımlar hem ekonomiye olan güveni pekiştirecek hem de verimliliği artırarak daha sağlıklı ve dengeli büyüme oranlarına ulaşmamızı sağlayacak" dedi.

Enflasyondaki gerilemeyle faiz oranlarının da düşmesini beklediklerini ifade eden Olpak, "Böylece iş dünyasının finansmana erişim ve yüksek finansman maliyeti gibi sorunlarının da bir miktar hafifleyeceğini düşünüyorum. Ancak beklenen indirimin iş dünyasını rahatlatacak çok alt seviyelere gelmesinin yılın sonundan önce olmayacağını tahmin ediyoruz” şeklinde konuştu.

Küresel olarak uluslararası yatırımların gerek tarihsel ortalamanın altında seyreden büyüme oranları gerekse korumacılık anlayışı sebebiyle bu yıl yüksek bir performans sergilenmediğini belirten Olpak,  2025 için de benzer bir görünüm olacağının tahmin edildiğini ifade etti.

Türkiye'nin son 2 yılda 11 milyarın üzerinde doğrudan yatırım çektiğini kaydeden Olpak, "Bu değerli bir kazanım. 2025'te, düşen risk primimiz ve artan kredi notumuzla birlikte artan güven unsuru doğrultusunda hem portföy yatırımlarının hem de doğrudan yatırımların bir miktar daha yükselmesini bekliyoruz. Özellikle imalat sanayisi, enerji ve yenilenebilir enerjiyle finans sektörlerine ilginin artacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin dış ticaretinde önem kazanan ülkeler

İhracatın kasım sonu itibarıyla yüzde 2,5 arttığını anımsatan Nail Olpak, oransal olarak bakıldığında en büyük artışın yüzde 17,3 ile Güney Amerika bölgesinde olduğunu, bunu da yüzde 9,2 ile Kuzey Amerika ve yüzde 6 ile Kuzey Afrika'nın takip ettiğini ifade etti.

Artış oranlarından bağımsız olarak bakıldığında Avrupa'nın, Türkiye'nin en önemli ihracat ortağı olarak ön planda yer aldığını belirten Olpak, "Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Amerika da dış ticaretimizde önem kazanan ülkeler olarak öne çıkıyor. En fazla ihracat yaptığımız 10 ülkeye baktığımızda da 6'sının Avrupa'da olduğunu ve bunu 3 ülke ile Orta Doğu ve Körfez bölgelerinin takip ettiğini görüyoruz." dedi.

Orta Doğu'da siyasi ilişkilerin düzelmesi sonucu başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olmak üzere ticari ilişkilerin hızla gelişmeye başladığını aktaran Olpak şöyle konuştu;

"Bu son derece önemli bir artı oldu. Bir yandan da bu bölgedeki projelerde üstlenici olarak daha fazla Türk firmamız yer almaya başladı. Asya'da ise özellikle Asya Pasifik bölgesi en çok dış ticaret açığı verdiğimiz bölge olması sebebiyle önem verdiğimiz bir diğer ciddi pazar. Bu bölgeye yönelik olarak ASEAN çalışma grubumuzu farklı bir yapılanmayla daha etkin hale getirmeyi planlıyoruz. Dolayısıyla RCEP Anlaşması ve Çin'in Kuşak Yol projesi kapsamında yaptığı yatırımları da yakından takip ediyoruz ve bu gelişmeler karşısında ülkemizin en iyi şekilde konumlanması için gayret gösteriyoruz."

ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı

Küresel ticaret ve yatırımlarda bir yandan ekonomik aktiviteye bağlı olarak sorunlar yaşanırken, bir yandan da ticari bloklaşmalar ve koruyuculuk önlemlerinin etkili olmaya başladığını ifade eden Nail Olpak 2025'te de benzer gelişmelerin olmasını beklediklerini dile getirdi.

ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının, yeni ABD yönetimi sürecinde biraz daha sertleşeceğine işaret eden Olpak, şu ifadeleri kullandı;

"Türkiye bu anlamda bir taraftan daha avantajlı bir konuma sahip olabilir diğer taraftan ise Çin'in ABD karşısında zorlanmasıyla bizim pazarlarımıza daha fazla göz dikerek bizi daha fazla zorlamasına da sebep olabilir. Zor bir denklem. Asya ile Batı Avrupa arasındaki en büyük üretim ve teknoloji üssüyüz. Ayrıca ülkemiz sadece mal ticaretine değil, alternatif ticaret türleri olan transit ticaret, hizmet ticareti ve e-ticaret gibi alanları da etkili şekilde değerlendirerek bu süreçten avantajlı çıkabilir."

"Beklentilerdeki iyileşmenin daha hızlı sürmesi yönünde atılacak adımlar çok önemli"

Nail Olpak, OVP'nin ekonomiye güven tesisinin artırılması, enflasyonun azaltılması ve büyümenin tabanının yurt içi tüketimden ihracata daha fazla kaydırılmasını sağlayarak daha dengeli bir yapıya bürünmesi anlamında başarılı olduğunu ancak bazı alanlarda iyileştirmelerin devam etmesinin gerektiğini söyledi.

Enflasyon gerilese de gerilemenin hızında ivme kaybı olduğunu aktaran Olpak, "Özellikle hizmet enflasyonundaki katılığın giderilmesi, beklentilerdeki iyileşmenin daha hızlı sürmesi yönünde atılacak adımlar çok önemli. Öte yandan programın sanayi kesimi üzerindeki baskısı da daha hissedilir olmaya başladı." diye konuştu.

Olpak, son iki çeyrektir negatif büyüme gösteren sanayi kesiminin uluslararası rekabet gücünü kaybetmemesi adına bazı ek adımların atılması gerektiğini belirterek şöyle devam etti;

"Her ne kadar düşen enflasyonla beraber faizlerde de gerileme beklesek de bunun sanayi kesimini rahatlatacak oldukça düşük seviyelere gelmesini yılın sonundan önce görebileceğimizi sanmıyorum. Kur ile enflasyon arasında açılan makasın da hala kurun enflasyondan daha az artacağı beklentisiyle birlikte aradaki farkın daha makul seviyelere gelmesi bekleniyor. Bizim açımızdan iş dünyası ve özel sektörümüz adına kur, faiz gibi parametrelerin seviyesi elbette önemli ama bunun çok ötesinde önemli olan ise öngörülebilir olmasıdır."

"2025 DEİK'in 40. yaşını kutlayacağımız özel bir yıl olacak"

Nail Olpak, 2025'in DEİK'in 40'ıncı yaşını kutlayacakları, kendileri için bu yönüyle de kilometre taşı sayılabilecek özel bir yıl olacağını vurgulayarak, "Dünyanın dört bir yanına taşıdığımız küresel ticari diplomasi faaliyetlerimiz kapsamında 152 iş konseyimiz, üyelerimiz, yönetim kurulumuz ve çalışma arkadaşlarımızla daha fazla ticaret ve daha fazla uluslararası işbirliği fırsatları yakalamak ana gündem maddemiz olmaya devam edecek." şeklinde konuştu.

Avrupa Birliği ile ikili ticari ilişkileri düzenleyen Gümrük Birliği'nin modernizasyonu ve mevcut ilişkilerin derinleştirilmesinin ajandalarında olduğunu kaydeden Olpak, "ABD ile 100 milyar dolarlık ikili ticaret hacmi hedefi için çok boyutlu faaliyetlerimiz de bir diğer önemli başlığımız. Orta Doğu ve Körfez bölgesindeki ülkelerin ekonomiyi çeşitlendirme vizyonları ve altyapı projelerindeki ortaklığımız, Afrika bölgesindeki yeni yatırım imkanları ve Asya bölgesindeki dış ticaret açığımızı makul seviyelere indirecek projeler gündemimizde olacak." ifadelerini kullandı.

Olpak, "Yeşil Ekonomi" ve "Dijital Ekonomi" bağlamında yeni sürece hazır olma anlamında Türk özel sektörüne yön verecek raporlar gibi çalışmaların aynı hızda devam edeceğini dile getirerek, sözlerini şöyle tamamladı:

"İki yılda bir düzenlediğimiz ve Afrika ile en büyük işbirliği platformumuz olan Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu'nu da önümüzdeki ekim ayında İstanbul'da gerçekleştireceğiz. Buna ilave olarak, 2025 yılında ilk kez Türkiye-GCC Grand Forumu adını verdiğimiz ve 2 gün sürmesini öngördüğümüz oldukça nitelikli bir buluşmaya daha ev sahipliği yapacağız. Etkinlikte Türkiye ve GCC ülkelerinin bakanlarını, üst düzey karar alıcıları, diplomatik misyon temsilcilerini ve iş insanlarını bir araya getireceğiz. Bölge ile olan ilişkilerimizi çok boyutlu bir bakış açısıyla ele alarak, dış ekonomik ilişkilerimizi pek çok noktada daha da üst seviyelere çıkarmayı hedefliyoruz."