Gayrimenkul alım satımı yapanlar dikkat! Yeni düzenleme 1 Mart’ta başladı

1 Mart'ta başlayan gelir vergisi beyan döneminde bildirimde bulunma süreci başladı ve bu süreç 1 Nisan 2024 tarihine kadar devam edecek. Örneğin, 21 Ekim 2022 tarihinde 900 bin liraya alınan bir gayrimenkul, 13 Temmuz 2023 tarihinde 2 milyon liraya satıldığında, alış tarihinden itibaren geçen 5 tam yıl olmadığı için elde edilen değer artışı kazancı vergiye tabi olacak.

DEĞER ARTIŞI KAZANCI NEYE GÖRE BELİRLENECEK?

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı gayrimenkullerin 5 yıl içinde satılmasına ilişkin gelir vergisi beyanı kağıtlarında, gayrimenkul alım-satım işlemlerinin ticari etkinlik ve değer artış kazancı açısından nasıl değerlendirileceği açıklandı. Eğer gayrimenkul alım-satım işlemleri meslek niteliğinde icra ediliyorsa, elde edilen kazanç ticari kazanç olarak kabul ediliyor. Ayrıca, bir yıl içinde çok sayıda satış yapıldığı durumda bu kazanç ticari kazanç olarak değerlendirilmekte. Eğer gayrimenkul alım-satım işlemi ticari kazanç hükümlerine tabi değilse, elde edilen kazanç "değer artışı kazancı" hükümlerine göre değerlendirilerek beyan ediliyor.

GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA DİKKAT EDİLMESİ BEŞ YIL KURALI

Bireylerin ücret karşılığında edindikleri konut, arsa vb. varlıkları satışa çıkarmaları halinde, elde ettikleri kazanç, satın alma tarihinden itibaren beş yıl içinde gerçekleşiyorsa, bu kazanç gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Beş yıllık süre hesaplanırken takvim günü dikkate alınmaktadır.

MİRAS YOLUYLA EDİNİLEN GAYRİMENKULLERİN SATIŞINDA VERGİ VAR MI?

Eğer konut, arsa gibi gayrimenkuller miras yoluyla size geçtiyse, bu varlıkları 5 yıl içinde satmanız durumunda değer artış kazancı vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Örnek olarak, bir mükellef 16 Ağustos 2020 tarihinde miras yoluyla elde ettiği apartman dairesini, 21 Kasım 2023 tarihinde satışa çıkarsa, bu satıştan elde ettiği gelir, miras nedeniyle intikal ettiği için vergiye tabi tutulmayacaktır.

DEĞER ARTIŞ VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?

Hesaplamalar, değer artış kazancındaki verginin safi değer artışına uygulanan oran üzerinden belirlendiğini gösteriyor. Maliyet ücreti, konut ya da arsanın maliyetini temsil eder ve hesaplamalarda endeksleme uygulanır. Örneğin, bir kişi 2 Kasım 2020'de 1 milyon liraya satın aldığı konutu 1 Şubat 2023'te 4.5 milyon liraya sattığında, değer artış kazancının hesaplanması için önemli bir süreç başlıyor. Bu durumda, gayrimenkulün sağlandığı tarihten önceki ve satıldığı tarihten önceki ayların Yİ-ÜFE endeksleri kullanılarak maliyet ücreti belirlenir. Satış değerinden maliyet ücreti çıkarıldıktan sonra, vergiye tabi gelir belirlenir ve bu durum mükellefin ödeme yapması gereken gelir vergisini ortaya koyar. Ayrıca, satışın gerçekleştiği yıl içinde beyanname verilmesi ve verginin iki taksitte ödenmesi gerekmektedir.