İncirde döviz kuru düşük, ihracat yüksek

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER- Türkiye incir ihracatında yakaladığı liderlik konumunu her geçen gün sağlamlaştırıyor. Cennet meyvesi olarak da bilinen kuru incirin ihracatı 2024 yılı sezonundaki rakamlarla gözle görülür büyüme kaydetti. Dünyada en fazla kuru incir üretiminin yapıldığı Aydın, Türkiye’nin kuru incir üretiminin de yüzde 65’ini karşılayarak ilk sırada yer alırken, ikinci sırada İzmir geliyor. Geçtiğimiz sezon olumsuz iklim koşulları sebebiyle rekolte düşük kalmış, aynı zamanda aflatoksin ve okratoksin tespit edildiği söylemleri incir ihracatını olumsuz etkilemişti. Bu yıl ise Türkiye genelinde 2023/24 sezonunda 63 bin 762 ton kuru incir ihraç edilirken, kuru incir ihracatından elde edilen döviz tutarı yüzde 12’lik artışla 259 milyon dolardan 292 milyon dolara yükseldi. Kuru incir üretimi ve ihracatı hakkında sezon değerlendirmesinde bulunan İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Üyesi Özhan Şen, ihracat sezonunun devam ettiğini belirterek aşırı sıcaklar ve rekolte kaybının sektör için büyük zorluklar oluşturduğunu dile getirdi. İhracat rakamlarının geçtiğimiz yıla oranla yükselmesini, satış fiyatlarının yüksek olmasına bağlayan Şen, “Satış fiyatları yüksek olduğu için ihracat rakamlarının bu seviyelerde olması normal. Döviz kuru istediğimiz seviyelere geldiğinde ihracat rakamlarımız çok daha yukarılara çıkacaktır” dedi.

DÜŞÜK REKOLTE İHRACATA ETKİLİYOR

Devam eden ihracat sezonu hakkında değerlendirmelerde bulunan Şen, “İhracat sezonumuz şu anda devam ediyor. Kur seviyesi, rekolte kaybı gibi sorunlarımız da sektörümüzün hala kanayan yarası. Düşünülen rekolteye ulaşılamayacağı şu anda görülüyor. Bunun sebebi aşırı sıcaklar ve incirin fazla kuruması. Bu, bal ve kilo kaybına neden oluyor. Üretimde de daha düşük bir tonaj bekleniyor. Bu durum mutlaka ihracata da yansıyacaktır. Malımız şu anda satılıyor, bir sorun yok. Sadece kurun düşük kalması ihracat fiyatlarını yükselttiği için alıcılar zorlanıyor. İhracat rakamlarının rekor seviyelere gelmesi de bundan kaynaklanıyor aslında. Satış fiyatları yüksek olduğu için ihracat rakamlarının bu seviyelerde olması normal. Döviz kuru istediğimiz seviyelere geldiğinde ihracat rakamlarımız çok daha yukarıya çıkacaktır” diye konuştu.

GÖNÜL RAHATLIĞI İLE TÜKETEBİLİRLER

Yeni sezonda da incirde aflatoksin ve okratoksin gibi kalıntıların bulunduğu söylemleriyle karşılaşıldığını dile getiren Şen, “Bu söylemler sadece şehir efsanesidir. Yurt dışından bir parti aflatoksin yüzünden geri geliyorsa, bu parti elleçlemeye verilir. Firma dönen ürünleri tarım il müdürlüklerinin gözetiminde işler. Firmanın buradaki en büyük amacı malını tekrar ihracata sunmaktır. Çünkü yurt dışındaki firmayla bir anlaşması var ve bunu yerine getirmeye çalışır. O yüzden bu malların büyük bir çoğunluğu tekrar ihracata gider. İnciri temizlemek mümkündür. Hemen bozulan bir mal da değildir. İhracattan dönüp yurt içine dağıtılsa bile sağlığı tehdit edecek bir durum yoktur, çünkü kalıntı madde bulunduğu için denetimlerle temizlendikten sonra ihracata veya iç piyasaya dağıtılır. Vatandaşlarımız bu söylemlere inanmasın. İncirimiz temiz ve kalitelidir, güvenle tüketebilirler” şeklinde konuştu.

RAKAMLAR İHRACATÇIMIZIN BAŞARISIDIR

Ticaret Bakanlığı’nın uzak pazarlar stratejisinin kuru incir ihracatını çok fazla etkilemediğini dile getiren Şen, “Kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısının büyük çoğunluğu Türkiye’de üretiliyor ve dünyada rakiplerimiz yok denecek kadar az. Bunun yanı sıra geleneksel bir tarım ürünü olduğundan dolayı bakanlıklar ‘nasıl olsa satılıyor’ anlayışı ile bu tür ürünlerin üzerinde çok fazla durmuyor. İhracat rakamlarının artmasında bakanlığın payı olabilir, fakat işin büyük kısmını ihracatçımız başarıyor. Ürünlerimizi ulaşılabilecek en ücra noktalara kadar ihracatçımız ulaştırıyor” dedi.

ÜRETİCİMİZİ BİLİNÇLİ DAVRANMALI

İncir üretiminde üreticinin daha fazla bilinçlenmesi gerektiğini vurgulayan Şen, “Türkiye incir üretiminde dünya devi. En lezzetli ve en kaliteli inciri üreten bir ülkeyiz. Bizim bu unvanı kaybetmememiz için üretimde bilinçlenmeliyiz. Üreticimizin biraz daha dikkatli olması gerektiğini düşünüyorum. Budamada, çapalamada, sürmede, iş bittikten sonra tekrar geri toplamada ve toplanan ürünün yakılmasında gibi bütün üretim süreçlerinde daha bilinçli olunması gerekiyor. Üreticimize burada çok iş düşüyor. Çünkü daha kaliteli ürün üretmek zorundayız. Yoksa ‘nasıl olsa bu mal satılıyor’ denilip üretici malında hiçbir ilerleme göstermiyor. Eskiden üretici malını kalitesine göre 4-5 ayrı parçada seçerdi. Şimdi tüm ürünler tek kasaya doldurulup satılmaya çalışılıyor. Bu da hoş bir durum değil” ifadelerini kullandı.