İthal sığır ters tepti! Et fiyatları artacak

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER- Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü, 2024 yılı besilik sığır ithalatı 1’inci dönem izin listesini yayınladı. 2024 yılı besilik sığır ithalatı 1’inci dönem için 4 bin 312 işletme müracaat ederken, yapılan başvuru ise 500 bin başı geçti. Buna karşılık bakanlıktan 251 bin 364 besilik hayvan ithalatına izin verildi. İzmir genelindeki ahırlarda ise besi hayvanı kapasitesi yaklaşık 100 bin oranındayken izin verilen ithal sığır miktarı ise sadece 7 bin 295 oldu. İşletme bazında ithalatına izin verilecek hayvan sayıları açıklandıktan sonra birçok işletme sahibini hayal kırıklığına uğrattı. Birçok işletmeye 20-30 hayvan verileceğini ve bu kadar sınırlı sayıda hayvanla besicilik yapılamayacağını söylüyor. İthalatı ve dağıtımı sadece Et ve Süt Kurumu (ESK) tarafından yapılacak besilik sığırların ithalatı için başvuruların yoğun olması açılanan 600 bin baş besilik sığır ithalatının planlandığından daha fazla ithalat yapılacağı öngörülüyor. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer, besilik hayvan ithalatının ithalatın özel sektöre bırakılması gerektiğini dile getirdi.

KOTANIN TİCARETİ OLUR

Türkiye’de besilik hayvan sayısının az olmasından ve her geçen gün daha da azalmasından dolayı besilik hayvan ve kırmızı et fiyatlarının çok yüksek olduğunu belirten Tuncer, “Devlet besilik hayvan kapasitesini düşürerek kapasitenin yüzde 20 ile yüzde 5’i arasında besilik hayvana izin vereceğim demesine rağmen bu kadar talep geldi. Son yayımlanan listede de bin baş sığır kapasitesinin üstündeki ahırlardan yüzde 50 kesti. Talebin bu kadar fazla olması içerideki besilik hayvan sayısının çok az olduğunu gösteriyor. Ayrıca Et ve Süt Kurumu ithal edilecek besilik sığır ithalatının satış fiyatını açıklamamış olmasına rağmen gelen talepler bu kadar yüksek. ESK’da besilik hayvan satış fiyatını yüksek açıklarsa eğer iç piyasada olan malın fiyatı daha da yükselecek. O yüzden ithalat kararının başında devlet besilik sığır ithalatını özel sektöre bırakıp isteyen istediği kadar alsın demesi gerekiyordu. Bunu söylediği zaman zaten bu kadar talep de gelmeyecekti. Çünkü bir şeye kota koyulursa bu kotanın ticareti olur. Bunu geçtiğimiz yıllarda gördük. Geçen dönem hayvan başı 10 bin TL’ye birbirlerine kota sattılar. Çiftliklerin tam kapasiteyle çalışamaması ve besilik hayvan ithalatına getirilen kota sonucunda et fiyatları daha da artacak. 2022 senesinin sonunda dünyanın en ucuz eti Türkiye’deyken, 2022’nin Aralık ayından 2023’ün Şubat ayına olan süreçte dünyanın en pahalı eti Türkiye’de satılmaya başladı” diye konuştu.

İTHALATTA GECİKME YAŞANACAK

Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada; besilik sığır ithalatı 3 dönemde yapılacağı ve 2024 yılı içerisinde toplamda 600 bin besilik hayvan ithalatının mart, nisan, mayıs aylarında 3 dönem halinde yapılacağı belirtilmişti. Belirlenen bu ithalat rakamlarının çok fazla olduğunu ve ilk dönem için izin verilen 251 bin 364 baş besilik sığırın gelmesinin zor oluğunu ifade eden Başkan Tuncer, “Dünyada bu şekilde bir hayvan bolluğu şu anda yok. Kimsede Türkler bizden hayvan alsın, biz onlara tedarik edelim diye beklemiyor. Çünkü bütün dünyada hayvan üretiminde bir sıkıntı var ve azalıyor. O yüzden bu rakamlar karşılanabilir ama gecikme yaşanacaktır” dedi.

ESK’NIN KARARI ÇOK ÖNEMLİ

Alınan ithalat kararının sonunda belirlenen hedefe ulaşılamadığı için yasak olan karkas et ithalatının özel sektöre tarafından yapılmasına izin verildiği takdirde Türkiye’de hayvancılığın biteceğine dikkat çeken Tuncer, “ESK tarafından yapılan karkas et ithalatı belirlenen hedeflere ulaşılamadığı veya et fiyatlarındaki artışı engellemek adına özel sektöre açılırsa Türkiye’de hayvancılık diye bir şey kalmaz. Hiçbir üretici içeride sığır yetiştirmez. İçerideki üreticiyi korumak istiyorsak eğer karkas et ithalatının özel sektöre açılmaması gerekiyor. Öte yandan, Yurt dışından gelen kesimlik dananın canlı ağırlık fiyatı da 3 -4 dolar düzeyinde. Aynı malın karşılığı listeler açıklanmadan önce 220 lirayken şu anda 280 liraya çıktı. Yükselmesinin sebebi devletin koyduğu kotadan kaynaklanıyor. Burada ESK, 110- 120 lira civarında aldığı fiyatı 160 lira gibi bir fiyat açıklarsa iç piyasayı daha da yükseltir. Et fiyatlarının çok hızlı artmamasının sebebi alım gücünün düşük olmasından kaynaklanıyor. Alım gücü yüksek olsa et fiyatları daha da artar. Her fiyat artışı alım gücünün düşük olmasından dolayı tüketimi kısıtlıyor. Şu anda et pahalı ama bizim alım gücümüz düşük olduğu için farkı daha çok hissediyoruz” ifadelerini kullandı.