KİT'lerin 2023 performansı: 1,3 trilyon liraya ulaştı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu'nu açıkladı. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) brüt satışları, 2023'de bir önceki yıla göre yüzde 13,9 artışla 1,3 trilyon lira çıktı. KİT'lerin toplam aktif büyüklüğü ise aynı dönemde yüzde 157,5 artarak 2,9 trilyon lira oldu.

2023 yılı itibarıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın portföyünde, 19 Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT), 1 KİT bağlı ortaklığı, 5 kamu bankası ve 8 diğer kamu kuruluşu yer aldı. KİT'lerin performansı, 2022'ye kıyasla brüt satışların yüzde 13,9 artarak 1,3 trilyon liraya çıkmasıyla dikkat çekti. Bu artışın başlıca kaynağı ise TEİAŞ ve EÜAŞ'ın katkıları oldu.

KİT sistemi, 2023 yılında yaklaşık 159,3 milyar lira faaliyet karı elde etti. Bu karın oluşmasında, brüt satışların bir önceki yıla göre yüzde 13,9 artması ve satış maliyetlerinin yüzde 0,5 oranında azalması önemli rol oynadı. Vergi ve yasal yükümlülüklerin ardından, sistemin 2023 yılı dönem net karı ise 74,7 milyar lira olarak gerçekleşti.

KİT'lerde son durum

KİT sisteminin toplam aktif büyüklüğü, 2023'te bir önceki yıla kıyasla yüzde 157,5 artarak 2,9 trilyon liraya ulaştı. Bu artış, özellikle enflasyon muhasebesi nedeniyle duran varlıklardaki değer artışından kaynaklandı. Gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı ise yüzde 11,2 olarak hesaplandı. Ayrıca, toplam öz kaynak büyüklüğü yüzde 360,2 artarak 2 trilyon liraya çıktı. Bazı KİT'lerin nominal sermayelerinde yapılan artırımlarla, KİT sisteminin toplam nominal sermayesi 932 milyar liraya yükseldi. Bu artış, sistemin toplam ödenmiş sermayesini de yüzde 25,9 artırarak 616,3 milyar liraya çıkardı. KİT sisteminin pasif yapısında ise yabancı kaynakların, öz kaynaklardan daha yüksek olduğu gözlemlendi; öz kaynaklar toplam pasifin yüzde 67,1'ini oluştururken, yabancı kaynaklar yüzde 32,9'luk paya sahip.

İstihdam giderleri arttı

KİT'lerde 2019 yılında ortalama 100 bin 512 kişi istihdam edilirken, 2023'te bu sayı 98 bin 922'ye düştü. 2023 yılı itibarıyla KİT'lerdeki toplam istihdam giderleri, bir önceki yıla göre yüzde 109,7 oranında artarak 62 milyar liraya yükseldi. 2019'da, toplam satış ve faaliyet giderlerinin yüzde 8,4'ü istihdam giderlerine harcanmışken, 2023'te bu oran daha da yükseldi. Ayrıca, KİT bünyesindeki çalışanların işverene maliyeti, memurlar ve sözleşmeli personel için aylık ortalama 41 bin 825 lira, işçiler için ise 61 bin 777 lira olarak hesaplandı.