36 yılın kara lekesi Halepçe katliamı: 5 bini aşkın Kürt’ün katledildiği Halepçe katliamı nedir?

Halepçe Katliamı, 16 Mart 1988'de Irak'ın kuzeyinde bulunan Halepçe şehrinde meydana geldi. Bu olayda, Irak diktatörü Saddam Hüseyin'in liderliğindeki Baas Partisi, Kürt nüfusa karşı kimyasal silahlarla bir saldırı düzenledi. Bu acımasız saldırı, tarihin en dehşet verici olaylarından biri olarak kaydedildi. Halepçe katliamı nedir?

HALEPÇE KATLİAMI NEDİR?

Halepçe Katliamı veya Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı sırasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı gerçekleştirdiği El-Enfal Harekâtı adlı operasyonun bir parçasıdır. Kanlı Cuma olarak da bilinen bu acımasız gaz saldırısı, Kürt halkına yönelik bir katliam olarak kabul edilir. Yapılan Birleşmiş Milletler tıbbi incelemeleri sonucunda, saldırıda hardal gazı ve türü tespit edilemeyen bir sinir gazı çeşidinin kullanıldığı belirlenmiştir.

Saldırıda, 3.200 ile 5.000 arasında kişi hayatını kaybederken, 7.000 ile 10.000 arası sivil de yaralandı. Saldırı sonrasında, çeşitli sağlık sorunları ve sakatlıklar meydana geldi, doğumlar ise sağlıklı sonuçlanamadı. Bu saldırı, o bölgedeki Kürt halkına karşı yapılmış en büyük kimyasal saldırı olarak bilinir. Irak Yüksek Ceza Mahkemesi, 1 Mart 2010 tarihinde Halepçe Katliamı'nı soykırım olarak tanıdı. Saldırı, bazı ülkelerde parlamentolar tarafından insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak kabul edilip kınandı. Ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bu katliamın tanınması için kanun teklifi sunuldu.

HALEPÇE KATLİAMINI KİM YAPTI?     

Saddam Hüseyin'in 23 Şubat-16 Eylül 1988 tarihleri arasında El-Enfal Harekâtı'nı şiddetlendirdiği dönemde, Mart ayının ortasında İran ordusu Zafer-7 Harekâtı adlı genel taarruza geçti. Bu süreçte, Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı Peşmergeler, İran ordusuyla işbirliği yaparak Halepçe kasabasına girdi ve isyan başlattı.

Irak Ordusunun Kuzey Cephesi Komutanı olan Korgeneral Alî Hasan al-Majîd al-Tikritî'ye (batı medyası tarafından 'Kimyasal Ali' lakabıyla anılan) Saddam Hüseyin, İran ordusunun ilerleyişini durdurmak için zehirli gaz bombaları kullanmayı emretti.

16 Mart 1988'de, zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MiG-23 uçağı, Halepçe kasabasına bombardıman düzenledi. Bu saldırı sonucunda, Halepçe sakinleri ile İran askerleri ve Peşmergelerle birlikte 5.000'den fazla insanın hayatını kaybettiği ve 7.000'den fazla insanın yaralandığı tahmin ediliyordu. Ancak, Irak Savaşı'ndan sonra bölgeye giren yabancılar, bu rakamın daha da büyük olduğunu tespit ettiler.