Tarihte bugün ne oldu? 14 Mart

Türkiye ve dünyada 14 Mart tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

14 MART TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

Gençlerbirliği Spor Kulübü Ankara'da kuruldu

Gençlerbirliği Spor Kulübü, Türk spor camiasında futbol şubesiyle tanınan bir dernek yapısına sahip. Ankara'da 14 Mart 1923'te kurulan kulüp, aynı yıl Cumhuriyet'in ilanıyla özdeşleştiği için "Cumhuriyet Takımı" olarak da bilinir. Takımın forma renkleri kırmızı ve siyahtan oluşur.

Ankara Sultanisi'nde okuyan bir grup öğrencinin girişimiyle futbol kulübü olarak kurulan Gençlerbirliği, kuruluşundan hemen sonra Ankara Futbol Ligi'ne katıldı ve otuz dört sezon boyunca bu ligde mücadele etti. İlk önemli başarısını 1929-30 sezonunda Ankara Futbol Ligi'nde şampiyon olarak elde etti. Bu dönemde toplam on kez şampiyon olarak ligin en başarılı takımı oldu. 1941'de Türkiye Futbol Şampiyonası'nda, İstanbul Futbol Ligi şampiyonu Beşiktaş'ı finalde 4-1 yenerek ilk kez Türkiye futbol şampiyonu oldu. 1946'da Final Grubu'nu kazanarak ikinci kez şampiyon olmayı başardı, bu da tarihi bir başarıydı.

1959'da Millî Lig adıyla kurulan Süper Lig'e Ankara'dan Hacettepe, MKE Ankaragücü ve Ankara Demirspor takımlarıyla birlikte katılarak, ulusal düzeyde futbolun profesyonelleştiği bu organizasyonda mücadele etme hakkı kazandı. Tarih boyunca Süper Lig'de şampiyonluk elde edemedi, ancak 1965-66 sezonunu üçüncü sırada tamamlayarak, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray dışında bu ligde ilk üçe giren ilk takım olma başarısını gösterdi.

Süper Lig'deki en önemli başarısını 2002-03 sezonunda elde etti. Bu sezonda ligi Beşiktaş ve Galatasaray'ın ardından üçüncü sırada tamamlayarak büyük bir başarıya imza attı. Ertesi sezon UEFA Kupası'nda Blackburn Rovers, Sporting ve Parma gibi takımları eleyerek dikkat çekti, ancak 4. Tur'da şampiyon olan Valencia'ya elendi.

Abdülhak Şinasi Hisar doğdu

14 Mart 1887'de, Tophane-i Amire katiplerinden Muhtar Bey'in Rumelihisarı'ndaki yalısında doğmuştur. Babası Türk basın hayatında önemli bir yere sahip olan Mahmud Celâleddin Bey, annesi ise Belgrad muhafızı Selim Paşa'nın torunu Neyyir Hanım'dır. Abdülhak Şinasi'nin babası Celâleddin Bey, oğluna ismini verirken; Tanzimat'ın idealist siması İbrahim Şinâsî ve dönemin en önemli şairlerinden/yazarlarından olan Abdülhak Hamit Tarhan'ın isimlerinden esinlenerek bu iki ismi birleştirmiştir. Abdülhak Şinasi Hisar, aynı zamanda Selim Nüzhet Gerçek'in de ağabeyidir. Hisar'ın çocukluğu Rumelihisarı, Büyükada ve Çamlıca'da geçti. 1898'de Galatasaray Sultanisi'ne girdi.

1905 yılında ailesine haber vermeden Galatasaray Sultanisi'nden ayrılarak Paris'e gitti. Orada École Libre des Sciences Politiques'de eğitimine devam etti ve 1908'e kadar bu okulda kaldı.

Paris'te, Prens Sabahattin, Dr. Nihat Reşat Belger, Ahmet Rıza Bey ve Yahya Kemal Beyatlı gibi isimlerle sık sık buluştu.

II. Meşrutiyet'in ilanından (1908) sonra Türkiye'ye geri döndü. Fransız ve Alman şirketlerinde, Osmanlı Bankası'nda ve Reji İdaresi'nde çalıştı. 1931'den sonra Ankara'ya yerleşerek Dışişleri Bakanlığı'nda görev aldı. 1948'de İstanbul'a döndü ve Ayaspaşa'da Boğaz manzaralı bir apartmana taşındı. 1954-1957 yılları arasında Türk Yurdu dergisinin genel yayın müdürlüğünü üstlendi.

1963 yılında Cihangir'deki evinde beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti. Hiç evlenmedi.

Edebiyat hayatına Mütareke yıllarında Dergâh ve Yarın dergilerindeki şiir, kitap tanıtma ve eleştiri yazılarıyla adım attı. 1921'den itibaren İleri ve Medeniyet gazetelerindeki yazılarıyla tanındı. Ayrıca 7Ağaç, Varlık, Ülkü ve Türk Yurdu gibi dergiler ile Milliyet, Hâkimiyet-i Milliye ve Dünya gazetelerinde yazılarına devam etti. Cumhuriyet dönemi yazarı olmasına rağmen dil ve üslup bakımından Meşrutiyet kuşağına bağlı kalan Hisar'ın eserlerinin temeli genellikle "hatıra"ya dayanır. Romanlarında Maurice Barrés, Anatole France ve Marcel Proust gibi yazarların edebiyat anlayışlarını benimsemiştir.

1942'de CHP Hikâye ve Roman Mükâfatı'nda üçüncülük alan önemli eseri "Fahim Bey ve Biz", Almanca'ya da çevrildi. Roman dalında ödül alan bu eser, Hisar tarafından hikâye olarak tanımlanmayı yeğlemiştir.

Abdülhak Şinasi Hisar adlı inceleme kitapları Sermet Sami Uysal ve Necmettin Türinay'a aittir.

Ölümünden sonra "Abdülhak Şinasi Hisar: Seçmeler", "Geçmiş Zaman Edipleri" ve "Kelime Kavgası: Edebiyata ve Romana Dair" adlı üç kitabı daha yayımlanmıştır. Ayrıca Emre Aracı, Boğaziçi Mehtapları'ndan esinlenerek aynı adı taşıyan bir keman konçertosu bestelemiştir (1997).