Tarihte bugün ne oldu? 9 Eylül

Türkiye ve dünyada 9 Eylül tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

İZMİR’İN KURTULUŞU

26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz harekâtı sonucu Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e 9 Eylül 1922'de girmesini belirten tarih terimine İzmir'in Kurtuluşu denir. Mudanya Ateşkes Antlaşması ve sonrasında Lozan Barış Antlaşması'na uzanan süreci başlatması dolayısıyla Millî Mücadele'nin sona ererek Türk milletinin kurtuluşu ve bağımsızlığını elde edişinin simgesi olmuştur.

İzmir'in, 15 Mayıs 1919 yılında Yunan güçleri tarafından işgal edilmesi, Anadolu'da Millî Mücadele'nin başlamasında önemli bir aşama olarak kabul edilir. İzmir’in işgali, Anadolu insanın direniş ve karşı koyuş düşüncesini körüklemiş, İstanbul'da başlayan işgali protesto mitingleri Damat Ferit Hükûmeti'nin düşmesine sebep olmuş; örgütlenme ve protesto mitingleri Anadolu'nun en ücra köşelerine kadar yayılmıştı. Artık İzmir, Anadolu harekâtı için temel sembollerden biri haline getirilmişti ve İzmir'in işgaline karşı protesto mitingleri, her yıl işgalin yıl dönümlerinde, Anadolu'nun çeşitli kent ve kasaba merkezlerinde tekrarlanmakta; konu sürekli gündemde tutulmaktaydı.Birinci İnönü, İkinci İnönü, Aslıhanlar-Dumlupınar ve Sakarya Meydan Muharebelerinde Millî Mücadele'nin kazanılmasında önemli adımlar atılmıştı.

KİMLER DOĞDU

İLKER KIZMAZ

9 Eylül 1975 tarihinde İzmir'de doğan ve büyüyen İlker Kızmaz, İzmir'de kurulan özel tiyatrolarda oyunculuk yaptı ve Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezun oldu. 2004 yılında İstanbul'a giderek Ekol Drama Sanat Evi'nde, daha sonra da Bahçeşehir Üniversitesinde oyunculuk eğitimi aldı.

2002 yılında yayınlanan Aslı ile Kerem, Yeter Anne ve Candan Öte gibi dizilerde rol alan oyuncu, o yıllar bazı reklam filmlerinde de oynadı. 2012 yılında yönetmenliğini Yeşim Sezgin'in yaptığı, senaryosunu Turgut Özakman'ın yazdığı, Çanakkale Savaşı'nı anlatan Çanakkale 1915 adlı sinema filminde "Yarbay Mustafa Kemal" rolündeydi. TRT 1‘de yayımlanan Yedi Güzel Adam adlı dizide, "Kenan Hoca" rolü ile izleyenlerin karşısına çıktı. Ardından Kanal D'de yayımlanan ve başrollerinde Mete Horozoğlu, Ayça Bingöl ve Ekin Koç'un oynadığı Benim Adım Gültepe dizisinde "Halil" karakterini canlandırdı. Romantik komedi dizisi Tatlı İntikam'da "Barış" karakterini canlandırdı.

KİMLER VEFAT ETTİ

YILMAZ GÜNEY

Doğum adıyla Yılmaz Pütün, Yılmaz Güney, 1 Nisan 1937 tarihinde Adana’da doğdu. Güney, Türk oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı ve yazardır. Çirkin Kral dönemi sonrasında yazdığı ödüllü Yol, Sürü; yazıp yönettiği ve oynadığı Umutsuzlar, Baba, Ağıt, Endişe gibi filmleriyle tanınır.

1 Nisan 1937'de Adana'nın Yüreğir ilçesine bağlı Yenice'de, köylü bir ailenin iki çocuğundan biri olarak doğdu. 1959'da senaryosunu yazıp oynadığı Bu Vatanın Çocukları ve Ala Geyik filmleri ile sinema dünyasına girdi. 1967'de Nebahat Çehre ile evlendi, şiddet uyguladığı Çehre'den bir yıl sonra boşandı. 1971'de Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi militanlarını sakladığı gerekçesiyle 2 yıl hapse ve sürgüne mahkûm edildi. Bülent Ecevit başbakanlığındaki Hükûmetin çıkardığı 1974 Genel Affı sonucu 20 Mayıs 1974'te serbest kaldı. Kendisinin yazdığı ve Şerif Gören'in yönetmenliğini yaptığı Yol filmi 1982'de Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü aldı. 6 Ocak 1983 tarihinde dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından Türk vatandaşlığından çıkarıldı. 1983'te Cigerxwîn ve Abdurrahman Şerefkendi gibi Kürt şairlerle birlikte Paris Kürt Enstitüsünü kurdu. Yılmaz Güney, 9 Eylül 1984 tarihinde Paris'te öldü.

BU HABER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: 9 Eylül 2023 televizyonda ne var? 9 Eylül 2023 Yayın Akışı...