3 bin can alan Soma Depremi’nin sismik kaynağı Kırkağaç fayı mı?

1919 yılında 3 bin kişinin ölmesine neden olan Soma Depreminin röntgeni çekiliyor. Peki, sismik kaynak Kırkağaç fayı mı? Aynı fayın, benzer büyüklükte bir depremi tekrar üretebileceğini vurgulayan uzmanlar, yerleşim alanlarındaki tehlikeyi işaret ederek ‘Fay Yasası’nı gündeme getirdi

Haber Giriş Tarihi: 10.09.2020 07:49

Haber Güncellenme Tarihi:

Kaynak: Haber Merkezi

ilksesgazetesi.com

3 bin can alan Soma Depremi’nin sismik kaynağı Kırkağaç fayı mı?

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
Manisa Soma’da 18 Kasım 1919 yılında 6.9 büyüklüğünde bir deprem olmuş ve bu depremde 3 bin kişi hayatını kaybetmiş. Yine 1845 yılında 7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş ve önemli can kayıpları yaşanmış. Dolayısıyla bu bölgede 7 büyüklüğüne kadar deprem üretecek faylar mevcut… Peki, günümüze kadar kentte yaşanan 7 bin depremi üreten kaynak fay, Kırkağaç mı? Manisa’nın Akhisar ilçesinde 22 Ocak’ta meydana gelen 5.4 büyüklüğündeki depremin ardından bölgenin en büyük 3 fay hattından biri olan Kırkağaç fayında inceleme yapan deprem uzmanları, kazdıkları hendeklerde fayın jeolojik geçmişini araştırmaya, 1919 yılında 3 bin kişinin ölümüne neden olan depremin röntgenini çekmeye başladı. Hendekler açarak fayın kırıldığı tarihe ulaşma çalışmalarının, jeoloji bilimi adına Türkiye’de yeni bir girişim olduğunu belirten Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof.Dr. Hasan Sözbilir, Manisa’da kazdıkları hendeklerde deprem üretme potansiyeli olan sismik kaynakları araştırıyor. Öğrencileri ile birlikte Kırkağaç ilçesinin dağlık alana bakan üst kısmında 7 hendek kazan uzmanlar, gece topraktan alacakları örneklerin yaklaşık 2-3 ay sonra sonuçlanacağını açıkladı.

FAY YASASI ÇÖZÜM OLUR MU?
Hendekler aracılığıyla fayın geçmiş dönemlerde yıkıcı deprem üretip üretmediğini görebildiklerini söyleyen Sözbilir, “Bu çalışma aslında Manisa Valiliğinin istediği bir çalışma. Buradaki askeri alanın yerleşime uygunluğuna ilişkin bir çalışma. Bu bölgede Kırkağaç fayı geçtiği için yerin yerleşime uygunluğunu araştırıyoruz. Biz, bu fayı yerleşime kapatmamız gerekiyor mu, gerekmiyor mu diye bakacağız? Bu çalışma hendek tabanlı bir çalışma. Kırkağaç fayını haritalandırdıktan sonra fay üzerinde hendekler açıyoruz. Bu fayın geçmiş dönemlerde yıkıcı deprem üretip üretmediğini görebiliyoruz. Bu eski depremleri yaşlandırdığımız zaman; bu fayın üzerinde geçmişte oluşmuş depremlerin zamanlarını, hangi dönemde olduklarını, sarsıntılar arasında ne kadar zaman geçtiğini, en son depremin ne zaman olduğunu ve fayın bundan sonra ne zaman deprem tehlikesi oluşturacağını ortaya çıkartmış olacağız. Buna göre Türkiye’de son günlerde konuşulan fay yasası kapsamında, bu fayın üzerinin yapılaşmaya kapatılması gerekiyor mu, gerekmiyor mu? sorusunun cevabını bulmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

GELECEKTE DE AYNI DEPREMİ ÜRETEBİLİR
Kırkağaç fayının Akhisar fayına göre daha büyük ve deprem üretme potansiyelinin 6.9 olduğunu dile getiren Prof.Dr. Sözbilir, “Akhisar’da 22 Ocak’ta meydana gelen 5.4 büyüklüğündeki depremin ardından günümüze kadar 7 bine yakın deprem oldu. Bu depremlerin önemli bir fayı Kırıkağaç fayı. Bu 7 bin depremi burada 3 fay çalışarak üretti. Akhisar, Gelenbe ve Kırkağaç fayı. Kırkağaç fayı Akhisar fayına göre daha büyük bir fay. Deprem üretme potansiyeli 6.9 bu fayın. Hendek çalışmalarımızda yaptığımız verilere göre geçmişte bu büyüklükte deprem üretmiş olduğunu görüyoruz. Gelecekte de benzer büyüklükte bir deprem üretme potansiyeline sahip bir fay olarak değerlendirebiliriz” dedi.

30 FAY DEPREM ÜRETEBİLİYOR
Manisa’da bilinen 32 faydan 30’unun deprem üretme potansiyelinin bilinmediğini kaydeden Sözbilir, “Şimdi Manisa ölçeğinde değerlendirdiğimizde kentte 30’un üzerinde fay var. Bildiğim kadarıyla 32 fay var. Bu 32 fayın şu anda birindeyiz. Geçende de Manisa fayındaydık. Geriye kalan 30 fayın deprem üretme potansiyeli bilinmiyor. Bunu bilmek için 32 fayda bu tür hendekleri açıp fayların deprem aktivitesini ortaya çıkartmamız gerekiyor. Tehlike anlamında ne kadar tehlikeli. Yakın gelecekte deprem üretme potansiyeli hangi fayın var, bunu ortaya çıkartıp ona göre de deprem senaryosu oluşturuluyor, şu anki gelinen bilimin son noktasında. O fay sanal ortamda bir deprem ürettiriyor. Önceden nerenin ve nasıl yıkıldığı görülüyor. O binalar gidip iyileştiriliyor. Eğer bunu yapabiliyorsak, deprem olduğunda kimse ölmeyecek” diye konuştu.

SOMA DEPREMİ TEKRAR GÜNDEMDE
Soma depremini akıllara getiren Sözbilir, “Geçmiş verilere baktığımız zaman 18 Kasım 1919 yılında Soma’da 6.9 büyüklüğünde bir deprem olmuş ve bu depremde 3 bin kişi ölmüş. Yine 1845 yılında 7 büyüklüğünde bir deprem olmuş ve yine önemli bir can kaybı var. Dolayısıyla bu bölgede 7’ye kadar deprem üretecek faylar var. Bu anlamda fay ne kadar eski dönemde deprem üretmişse, yani son deprem ne kadar eski zamanda olmuşsa bu fayın yeni deprem üretmesi yaklaşmış demektir. Diyelim ki 1919 depremini bu fay üretmişse o zaman sadece 100 yıl geçti. Yani 100 yıl sonra bu fayın deprem üretmesi için 1000-2000 yıla yakın bir zaman geçmesi lazım” dedi.