Anız yakma nedir? Orman yangınlarına etkisi var mı? Türkiye’de yasak mı?

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte orman yangınları da kaçınılmaz oldu. Can ve mal kayıplarına yol açan yangınların büyük oranda insan kaynaklığı olduğu gözlemlenirken, farklı detaylar da öne çıkıyor. Örneğin anız yakma!

Türkiye’de yasaklanmasına rağmen yine de yapılan bu işlem sadece orman yangınlarını değil, çevresel ve tarımsal daha birçok sorunu meydana getiriyor. Fakat anız yakmanın beraberinde getirdiği problemlere ilişkin bilgisi olmayan birçok kişi de mevcut… Sizler için gerekli bilgileri derledik…

ANIZ YAKMANIN OLUMSUZ ETKİLERİ

Anız yakma, hasat sonrası tarlada kalan bitki artıklarını (anızları) yakıp temizleme yöntemidir. Söz konusu uygulama, bazı çiftçiler tarafından, toprağı bir sonraki ekim sezonu için hazırlamak amacıyla kullanılır. Ancak anız yakmanın çevresel ve tarımsal açıdan birçok olumsuz etkisi var. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Toprakta bulunan organik maddeyi ve mikroorganizmaları yok ederek toprağın verimliliğini azaltır. Büyük miktarda duman ve karbon salınımına neden olarak hava kirliliğini artırır. Kontrolsüz yangınlara sebep olabilir ve çevredeki ormanlar ve yerleşim yerleri için tehdit oluşturur. Bitki örtüsünün yok edilmesi, toprağın erozyona karşı savunmasız hale gelmesine yol açar.

ANIZ YAKMAK TÜRKİYE’DE YASAK MI?

Tüm bu nedenlerden dolayı, 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve 5488 Sayılı Tarım Kanunu gibi çeşitli yasal düzenlemelerle anız yakma işlemi yasaklanmış ve cezalara tabi tutulmuştur. Bu yasak, toprağın verimliliğini korumak, yangın riskini azaltmak, hava kirliliğini önlemek ve doğal yaşamı korumak amacıyla getirilmiştir.

Çiftçilere, anız yakmak yerine alternatif tarım yöntemleri kullanmaları öneriliyor. Daha sürdürülebilir alternatifler arasında anızların tarlada bırakılması ve toprak altına gömülmesi, kompost yapımı veya biyokütle enerjisi üretimi için kullanılması gibi yöntemler...

ANIZ YAKMANIN ORMAN YANGINLARINA ETKİSİ

Anız yakmanın orman yangınları üzerinde etkisi kaçınılmaz. Anız yakma, tarım alanlarındaki bitki artıklarının yakılmasıdır ve bu işlem sırasında ortaya çıkan kontrolsüz yangınlar ormanlara sıçrayabilir. Bu durum, orman yangınlarının artmasına ve geniş alanlara yayılmasına neden olabilir. Ayrıca, anız yakma sırasında çıkan duman ve zararlı gazlar, hava kalitesini düşürerek çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Orman yangınlarının önlenmesi ve çevrenin korunması amacıyla anız yakma yerine alternatif tarım yöntemlerinin kullanılması teşvik edilmelidir.

ANIZ YAKMAYI DURDURMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Anız yakmanın önüne geçmek için çeşitli önlemler alınabilir: Örneğin; Anız yakma yasaklanabilir veya sıkı kurallara bağlanabilir. Bu kuralların etkin bir şekilde uygulanabilmesi için denetimler artırılmalıdır. Çiftçilere anız yakmanın zararları ve alternatif yöntemler hakkında eğitim verilebilir. Toplumda farkındalık oluşturmak, anız yakma oranlarını düşürebilir. Anız yakma yerine kullanılabilecek yöntemler teşvik edilmelidir. Mesela, bitki artıklarının toprağa karıştırılması, kompost yapılması veya biyokütle enerjisi üretimi gibi sürdürülebilir tarım uygulamaları desteklenebilir. Çiftçilere, anız yakmadan kaçınmaları ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına geçmeleri için maddi teşvikler ve destekler sağlanabilir. Tarım makinelerinin ve ekipmanlarının modernize edilmesi, anız yakma ihtiyacını azaltabilir. Örneğin, anızları toprağa karıştıran veya biçen makinelerin yaygınlaştırılması… Yerel topluluklar, çiftçiler ve sivil toplum kuruluşları iş birliği yaparak anız yakma sorununa karşı ortak çözümler üretebilirler… Bu önlemler, anız yakmanın azaltılması ve dolayısıyla orman yangınlarının önlenmesi açısından önemli adımlar olacaktır.