Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği: Çocuklar değil, hapishaneler kapatılsın

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında çocuk mahpusları gündeme getirdi.

“Çocuklar değil, hapishaneler kapatılsın” diyen CİSST, çocukların tutulma şartlarını BM Çocuk Hakları ekseninde inceledikleri ve tamamlayıcı rapor olarak komiteye sundukları raporu kamuoyuyla paylaştı.

İNFAZDA EŞİTLİK SAĞLANMALI

Rapor aracılığıyla uyarı ve taleplerini ileten CİSST, şunları aktardı: “İzleme Kurulları, çocukla iletişim becerileri ve çocuk hakları bilinci gelişmiş uzmanlardan oluşturulmalı. BMÇHS’deki hakların temel alınacağı bir kontrol listesiyle herhangi bir ihbara gerek olmaksızın periyodik olarak ve çocukların misillemeye maruz kalmayacağı garanti altına alınarak izleme ve kontrol ziyaretlerinde bulunmalıdır. 0-6 yaş arası çocuklarıyla tutulan tutuklu kadınlar için tutuklamaya alternatif denetimli serbestlik tedbirleri zorunlu hale getirilmeli, hükümlü kadınlar için ise alternatif infaz yöntemleri uygulanmalıdır. Hem alternatif tedbirlerde hem de anne-çocuk ünitesinden faydalanmada annelerin suç tipi dikkate alınmaksızın infazda eşitlik sağlanmalıdır. En kısa sürede gençlik adalet politikası belirlenmeli ve tutuklu ya da tutuksuz yargılansın, çocukken suç işlediği iddia edilen kişiler için kapsayıcı şekilde revize edilmelidir.”

BAROLARA DÜŞEN GÖREV NELER?

“Koruyucu ve destekleyici tedbirler, suçu önleme hedefiyle de geliştirilmeli ve uygulanmalıdır” denilen raporda, “Çocukken suç işlediği iddiasıyla hapsedilen kişiler için süreli hapis cezalarında asgari koşullu salıverilme süresi gözden geçirilmeli, infaz sisteminde dış dünyayla  uyumu  güçlendirecek  denetimli  serbestlik modelleri benimsenmelidir. Hapishaneler, çocuk haklarına uygun kurumlar olmadığından çocukların hapsedilmesi  pratiğinden  vazgeçilmeli,  BMÇHS  madde  37  odağında gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Özellikle  haklarında  etkili  bir  koruyucu  ve  destekleyici  tedbir uygulanmamış, adli uzmanlar tarafından risk ve ihtiyaç analizi yapılmamış çocukların hapsedilmesinin önüne geçilmeli, tutukluluk yerine adli kontrol şartları çocuklar için öncelikli olarak uygulanmalıdır. Çocuklara özgü adli kontrol ve denetimli serbestlik modelleri artırılmalıdır. Çocuk  mahpusların  avukatlarıyla,  sivil  toplum  kuruluşlarıyla,  çocuk hakları  alanında  çalışan  hukukçularla  (örneğin  baroların  çocuk  hakları merkezleri)  dinlemeye  tabi  olmadan  ücretsiz  ve  sınırsız  iletişim kurabileceği kanallar oluşturulmalıdır” bilgisi de paylaşıldı.

RAPORDAN DİĞER ÖNEMLİ KESİTLER

Son olarak ise “Denetim mekanizmaları, kendilerine ulaşan insan hakları başvurularında ve  hak  ihlali  iddialarında  bağımsız  ve  tarafsız  izlemeler  yapmalı, gerektiğinde ihbarda bulunmalı, adli ve idari süreçleri takip etmelidir. Çocukların  hastane  sevkleri,  kullandıkları  ilaçlar,  doktor  raporları, aldıkları  disiplin  cezaları,  talep  dilekçeleri  vb.  vasileri,  aileleri  ve avukatlarının ulaşabileceği bir sistemde tutularak çocuğun maruz kaldığı durumlar hakkında yakınlarının düzenli bilgi edinmesi sağlanmalıdır. Çocuk  adalet  sistemi  alanında  çalışan  sivil  toplum  örgütlerinin hapishanelerde hak temelli izleme faaliyetleri yapması için sivil toplumu da kapsayıcı bir politika benimsenmelidir. Çocuk  hapishanelerinde  adli  destek  büroları  kurularak  çocukların yargılama dosyaları dışında ihtiyaç duyduğu danışmanlıklar da verilmelidir” talebi kaydedildi.