Büyükşehir’le davalık olmuştu: Millet Bahçesi planlarında kritik gelişme
TENZİLE AŞÇI
Bergama’da hayata geçirilmek istenen ancak açılan davalarla yılan hikayesine dönen 14 Eylül Stadyumu'nu da içine alan Millet Bahçesi projesi ile ilgili flaş bir gelişme yaşandı.
Kentte AK Parti ve CHP arasında gerilime neden olan planlara, TMMOB ve İzmir Büyükşehir Belediyesi ‘sit alanı’ ve ‘kamu yararı’ gerekçeleri ile itiraz etmiş ancak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı itirazları reddetmişti.
Planlara itirazlar yargıya taşınırken ile dava açmış ve İzmir 6. İdaresi Mahkemesi tarafından verilen kararla birlikte hazırlanan planlar “koruma statüsünde olmayan alanların koruma amaçlı plan kararları kapsamında plan onama sınırı içine dâhil edilmesinin plan tekniği, plan bütünlüğü, planlama esaslarına ve imar mevzuatına aykırı olduğu” gerekçesiyle iptal edilmişti. İptalin ardından yeniden hazırlanan planlar ise Mayıs ayında askıya çıkarılmıştı.
Hazırlanan yeni planlarda, III. Derece Arkeolojik Sit Alanı’nla arını da kapsayan projede sit alanlarının planlamaya dahil edilmesinin kamu yararı taşımadığına dikkat çekilirken “49 ada 18 parselin “Bitişik Nizam 5 katlı (B-5) yapılaşma koşullu Ticaret Alanı” olarak öngörülmesinin plan bütünlüğü içerisindeki yeşil alan hiyerarşisini bozucu olduğu ve kamusal kullanıma kazandırılmış alanların yeniden özel mülkiyete konu edilmesinin kamu yararı içermediği kanaatine varılmıştır ve bu kararlara ilişkin planlama çalışmasının tekrar yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda İzmir İli Bergama İlçesi Ertuğrul Mahallesi 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın temel amacı; planlamaya konu edilen Bergama ilçe merkezinde bulunan alanın işlevlendirilerek ilçeye ve bölgeye kazandırılmasıdır. Merkezi bir konumda olan, herhangi bir kamulaştırma süreçlerine gerek olmaksızın tamamen kamunun mülkiyetindeki taşınmazlardan oluşan, “aktif yeşil alan” donatısının arttırılması suretiyle, olağanüstü durumlarda afet toplanma ve geçici barınma alanı olarak kullanılmak üzere ilçeye nitelikli bir kamusal kentsel yaşam alanının yaratılmasıdır” denilmişti.
PLANLAMA ALANI KÜÇÜLTÜLDÜ
Öte yandan; ilçede hayata geçirilmek istenen Millet Bahçesi’ne ilişkin önemli bir gelişme yaşandı. Bakanlık, proje için hazırlanan yeni planları askıya çıkardı.
Mahkeme kararının ardından alanın plansız kaldığı belirtilirken hazırlanan yeni planlarda dikkat çeken unsur ise sit alanlarının planlama alanından çıkarılarak Millet Bahçesi alanının daraltılması oldu.
Hazırlanan yeni planlarda toplam proje alanı 39 bin 770 metrekareye düşürüldü. Planlarda Millet Bahçesi alanı için 38 bin 440 metre ayrılırken ticaret alanları için ise bin 330 metrekarelik alan ayrıldı.
Planlama gerekçesi olarak ise şu ifadelere yer verildi;
“Koruma statüsünde olan alanların plan tekniği, plan bütünlüğü, plan esaslarına ve imar mevzuatına uygun şekilde sunulması amaçlanmıştır.
- Plansız alanda kalan 46 ada 12 parsele “Millet Bahçesi”, 49 ada 18 parsele “Ticaret Alanı” fonksiyonu önerilmiştir.
- İmar Planı ile 38.552,95 m2 büyüklüğünde Millet Bahçesi Alanı, bölgede önemli bir değer yaratacaktır. Bu alanın millet bahçesine dönüştürülmesiyle küçük ölçekle ve bu alanlara yakın olan park alanları âtıl durumda kalacaktır. Ayrıca alanın içerisinde bulunan ticari birimler (şekil 3) yer arayışına girecektir. Bu ticari birimler halkın günlük ihtiyaçlarının karşılandığı, toplam 82 adet olan dükkanlardan oluşmaktadır. Kent merkezinde halkın ve ziyaretçilerin önemli ticari ihtiyaçlarını karşılayan alanlar olarak görünmektedir. Bergama’nın tarihsel değerinden dolayı da önemli derecede turist ağırlanmaktadır ve gelen bütün ziyaretçiler ve yerli halk bu alanları kullanmaktadır. Bu sebepten dolayı yeşil alan statüsünden ve özellikle de nitelikli bir yeşil alan olan Millet Bahçesi olmasından dolayı 49 ada 18 parseldeki, mevcut durumda ticari birimler ve park alanı (1.321,34 m2 olan ve niteliği Kargir Binası Olan Turizm ve Çocuk Bahçesi), yıkılan stadyum alanının içindeki ticaret alanları için eşdeğer alan olarak belirlenmiştir. Bu alan hem mevcutta bulunan konumlarına yürüme mesafesinde, hem de şehir merkezine oldukça yakın konumda bulunmaktadır. Böylelikle nitelikli bir yeşil alan kente kazandırılmış olacaktır ve esnaflar hem mağdur edilmeden yer seçimi sağlanmış olup hem de sağlıklı bir ticari faaliyet yürütülmeye elverişli bir organize alan kazanılacaktır. Millet Bahçesi’nin yeşil alan statüsünde olmasından dolayı da yeşil alan miktarlarında ciddi bir artış yaratılmış olacaktır.
- Toplam planlama alanı 39.770,96 m2’dir. Bu bakımdan tamamı kamu mülkiyetinde olan alanda yapılacak olan Millet Bahçesi Projesi ile Bergama kent merkezinde yeni bir odak merkezinin oluşturulması, fiziksel mekândaki açık ve yeşil alan düzenlemelerinin yanı sıra kültürel mirasımız ve kültürel peyzaj değerlerinin bir parçası olacaktır. Plan ile kent kültürünün gelişmesi ile birlikte aynı zamanda ‘‘sosyal bütünleşme, iletişim ve kentsel ‘‘rekreaktif kullanımlara’’ önemli katkı sağlayacak işlevler de tanımlanmıştır.
- İptal edilen planda kullanım olarak yerüstü otopark belirlenmemiştir ancak alan için hazırlanacak olan vaziyet planlarında kapalı otopark alanları oluşturulacaktır. Otopark alanları için plan notlarında gerekli hüküm eklenmiştir.”
Tamamı Bergama Belediyesi’ne ait olan planlama alanının, İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre “Kentsel Yerleşik Alan” kullanımında, 1/25.000 Ölçekli Nazım İmar Planı’nda ise “Millet Bahçesi ve Ticaret+Konut Alanı” kullanımında yer aldığı belirtildi.''
