DİSK-AR Haberleri |İlkses Gazetesi - Son Dakika DİSK-AR Haberleri

DİSK-AR’dan enflasyon çıkışı: “Fark açılmaya başladı”

SULTAN GÜMÜŞ KAYA Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve gıda fiyatları endeksinde artış yaşandığını kaydeden DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), 2005 yılında 117 olan TÜFE’nin, Haziran 2023'te 1.352'ye yükseldiğini kaydeden DİSK-AR, 2005'te 110 olan gıda fiyatları endeksinin ise 2023'te 1.994'e yükseldiğini vurguladı. FARK AÇILMAYA BAŞLADI 2005'ten bu yana TÜFE'nin 1.235, gıda fiyatları endeksinin 1.884 puan arttığını tespit eden DİSK-AR, şunları kaydetti: “2005'te yüzde 8,95 olan enflasyon oranı 2023'te yüzde 38,21 oldu. 2005'te yüzde 5,95 olan gıda enflasyonu ise 2023'te yüzde 53,92'ye yükseldi. Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Şubat 2023'te 2003:100 bazlı TÜFE endeksi 1.351 olurken, gıda enflasyonu endeksi 1.993 oldu.”

DİSK-AR’dan TÜİK’e ‘enflasyon’ tepkisi

GURBET YAVUKLU DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) enflasyon verilerine tepki gösterdi. TÜİK'in Haziran 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 53,92 olarak açıkladığını belirten DİSK-AR, “Ancak TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmıyor” dedi. GÜNLÜK YAŞAMDA HİSSEDİLEN ORANLAR DEĞİL DİSK AR, resmi ortalama enflasyon oranlarının, düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar olmadığını vurguladı. TÜİK'in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesapladıklarını belirten DİSK-AR'ın ulaştığı sonuçlar şöyle: “Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 53,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 66,2 oldu. Üçüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 61,5 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20'lik grubun gıda enflasyonu yüzde 70,5, en yoksul yüzde 20'lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 84,7 olarak gerçekleşti. Dördüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 51,6 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 39,3 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 85 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 39 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.”

DİSK-AR’dan TÜİK’e tepki

SULTAN GÜMÜŞ KAYA Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun Mayıs ayına ilişkin aylık enflasyonu yüzde 0,04, yıllık enflasyonu da yüzde 39,59 olarak duyurmasından sonra Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) bir açıklama yaptı. Aylık enflasyonun yüzde 0,04 çıkmasının nedeni olarak TÜİK'in doğalgaz fiyatını ‘0’ kabul etmesi olarak gösteren DİSK-AR, yine doğalgazın enflasyon madde sepetindeki ağırlığının yüzde 2,9 olduğunu aktardı. BÜYÜK KAYBA UĞRAYACAK TÜİK'in Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin giderek tartışmalı hale geldiğini belirten DİSK-AR açıklamasında, “Temmuz 2023'te açıklanacak enflasyon oranında da aylık 25 m3 doğalgaz fiyatı düşülerek hesaplama yapılacak. Yaz aylarında doğalgaz tüketiminin düşmesi nedeniyle bu durum da enflasyonda aşağı doğru bir baskı yaratacak ve muhtemelen Haziran 2023 enflasyonu da beklenen ve yaşanandan düşük çıkacak. Böylece Temmuz 2023'te altı aylık enflasyona göre zam alacak işçiler büyük kayba uğrayacak” dedi. BU KABUL EDİLEMEZ TÜİK'in enflasyon ölçümünde doğalgaz fiyatını '0' olarak kabul etmesinin çalışanların ekmeğiyle oynamak olduğunu söyleyen DİSK-AR şu açıklamayı yaptı: “Doğalgaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Bu tip desteklerin enflasyon hesabından düşülmesi bu desteklerin yarattığı ek gelirin enflasyon hesaplaması yoluyla geri alınması anlamını taşır ve gelir desteklerini anlamsız kılar. TÜİK enflasyonu hesaplarken benimsediği doğalgazda 0 fiyat uygulamasıyla gelir destekleri ve sübvansiyonların yaratacağı olumlu etkiyi de sıfırlamaktadır. Bu kabul edilemez.” DİSK-AR ayrıca TÜİK’in 4 Haziran 2022’den bu yana madde sepetini listesini yayımlamadığını belirterek yargı kararını hatırlattı ve ‘veri kararttığını’ söyledi, “Milyonlarca emekçinin geliriyle oynamıştır” diye de ekledi.

DİSK-AR’dan yeni araştırma: İstihdam tek başına yetersiz

SULTAN GÜMÜŞ KAYA DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2023 yılı birinci çeyreğine ilişkin İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Araştırması'nı yayımladı. DİSK-AR'ın araştırma sonuçlarında öne çıkanlar şöyle: “TÜİK, mevsim etkisinden arındırılmış istihdamda 2022 yılı birinci çeyrek ile 2023 yılı birinci çeyrek arasındaki bir yıllık dönemde 195 bin kişilik bir artış olduğunu açıkladı. Böylece 2023 yılı birinci çeyreğinde 29 milyon 948 bin olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı birinci çeyreğinde 31 milyon 558 bin olarak hesaplandı. 2023 birinci çeyreğinde mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı ise yüzde 48,4 olarak gerçekleşti. Ancak TÜİK'in resmi istihdam verileri de tıpkı dar tanımlı işsizlik verileri gibi işgücü piyasasına ilişkin gerçeğin sadece sınırlı bir kısmını gösteriyor.” İSTİHDAMIN DÜŞÜKLÜĞÜNÜ ORTAYA KOYUYOR Araştırmanın içeriğinde şu bilgiler de yer alıyor: “İstihdam verileri tek başına istihdamın niteliği konusunda bilgi vermiyor. Bu nedenle alternatif işsizlik hesaplamaları yanında alternatif istihdam hesaplamalarına da ihtiyaç vardır. TÜİK'in resmi istihdam oranı 2023 birinci çeyrekte yüzde 48,4 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 33,9 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 31,2 iken KATİ oranı yüzde 19,3 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 66 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,8 olarak hesaplandı. Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 14,5 puan, kadınlarda 11,9 ve erkeklerde ise 17,2 puan düşük olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 65,2 milyon kişinin sadece 22,1 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 32,9 milyon kadının ise sadece 6,3 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32 milyon erkeğin ise 15,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.”

DİSK-AR’dan ‘emeğin durumu’ araştırması

SULTAN GÜMÜŞ KAYA Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) ‘AK Parti döneminde ve başkanlık rejiminde işçiler neler kaybetti? (2002-2023)’ adlı bir araştırma kitabı yayımladı. Kitap AK Parti hükümetleri (2002-2023) ve başkanlık rejimi (2018-2023) döneminde emeğin durumunu ele alıyor. Kitapta AK Parti hükümetleri ve başkanlık döneminde gelir dağılımı ve bölüşüm ilişkileri, sendikalaşma, toplu pazarlık, grev, sosyal güvenlik ve emekliler, işsizlik, istihdam, işçi sağlığı ve iş güvenliği, özelleştirme, taşeronlaşma, vergiler, OHAL ve salgın gibi çeşitli konular yer alıyor. Araştırma kitabında yer alan tüm bilgilere buradan erişebilirsiniz...