el nino Haberleri |İlkses Gazetesi - Son Dakika el nino Haberleri

El Nino sıcakları yerini La Nina soğuklarına bırakıyor

AYSELİN UZUN-ÖZEL HABER- Pasifik Okyanusu’nun olağandışı düzeyde ısınmasıyla gerçekleşen Süper El Nino sıcakları, 2023 yılı Temmuz ayından bu yana ülkemizi de etkisi altına aldı. Yaklaşık olarak bir yıl süren aşırı sıcaklar beraberinde yağışları da getirince Anadolu’daki barajlar doldu ve hidroelektrik santraller ülke enerjisini yüzde 14’lerden tekrar yüzde 28 seviyesine çıkardı. Böylece Türkiye’nin enerji ithalatı da azaldı. Ancak yaşanan bu ekstrem hava olayının temmuz ayı sonuna kadar tamamen etkisini yitirmesi bekleniyor ve ardından gelecek olan La Nina soğuklarının kuraklık başta olmak üzere birçok soruna yol açacağı ön görülüyor. Yaşanabilecek olumsuzluklara karşı devlet tarafından eylem planı oluşturulması gerektiğini vurgulayan İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar ise “Soğumanın etkisiyle yağışlar sekteye uğrar. Bu da beraberinde birçok sorunu getirir” diyerek uyarıda bulundu. SOĞUMANIN NEDEN OLDUĞU KURAKLIK REKORU “Geçen sene Süper El Nino vatandaşı her ne kadar bunaltsa da sıcak her zaman soğuktan iyidir” diyen Yaşar, kuraklığa bilinenin aksine soğukların neden olduğunu vurgulayarak, “Soğukta buharlaşma azalır ve dolayısıyla yağışlar da sekteye uğrar. Bu da beraberinde birçok sorunu getirir. Başta avlanan balık oranı ve tarım olmak üzere hayati birçok şey bundan etkilenir. Nedeni ise şudur: soğumadan kaynaklı yağışlar azalınca buna bağlı olarak denizlere gelen Nütrient miktarı da azalır. Dünya denizlerine baktığımız zaman avlanan balıkların yüzde 95’i delta ağızlarından yakalanır çünkü nehirler buralara besleyici element olan Nütrient getirir. Bunlar da denizdeki canlıları hareketlendirir ve balık miktarını arttırır. Yani yağmur suyuyla gelen Nütrient balıkçılık için çok önemlidir. Geçen seneye bakarsak, Süper El Nino geldiği zaman bir anda hava sıcaklıkları arttı ve buharlaşma etkisiyle yağmurlarda da artış görüldü. Dolayısıyla geçen yıl avlanan balık miktarında büyük bir artış meydana geldi. Biz geçen sene normalde 254 bin ton olan balık avlama oranımızı 387 bin tona çıkardık ve rekor kırdık. Ayrıca 2023 yılı, son 50 yılda en çok yağış aldığımız 4-5 yıldan biriydi. Aşırı sıcakların tam tersi bir soğuma gelince de maalesef kuraklık rekoru kırabiliriz” diye konuştu CARİ AÇIĞI TARIMLA BİTEREBİLİRDİK… Aşırı sıcak ve soğuklarda planlı üretim yapılmasının önemine dikkat çeken Yaşar “La Nina’da hava soğur, hava soğuduğu için yağışlar azalır. Yağışlar azaldığı için tarımda çok ciddi düşüşler olur. Yani birim kaybı olur. 1992 yılında deniz suyunda yüzde 0,5’lik bir düşüşte bile bizim bütün barajlarımız boşalmıştı. Çünkü onun etkisiyle hiç yağmur yağmadı ve bütün dünyada ekonomik krize sebep oldu. En ufak soğumada neler olabileceğini gördük. İşte bu nedenle devletin ve vatandaşların her türlü hava olayına hazırlıklı olması gerekiyor. Devlet tarafından özellikle tarımda bir durgunluk yaşanmaması adına planlamalar yapılması lazım. Üstelik Anadolu coğrafyasında yaşamamız sebebiyle bu tarz krizleri eğer bilim ile hareket edersek çok büyük fırsatlara çevirebiliriz. Eğer böyle durumlara hazırlıklı olsaydık bugün Türkiye’nin cari açığı tarımla bitirilebilirdi. Demek istediğim devletin sıcak havalarda ekilecek ürünler ve soğuk havalarda ekilecek ürünler diye bir planlama yaparak durum gerçekleştiğinde bu planı uygulamaya koyması gerekir. Ancak biz bunu yapamadık ve hala yapmamaya devam ediyoruz. Bizde çiftçi rastgele ürün yetiştiriyor. Ülkemizde 2020 yılında üretim rekoru kırıldı ama atılan plansız adımlar nedeniyle elde edilen mahsulün neredeyse yarısının çöpe gitti. Tüm bunlar olurken dünyada birçok ülke bu krizi müthiş kullandı ama biz elimizdeki olanakları kullanamadık” açıklamasında bulundu.

Uzmanlar açıkladı... Sıcak havalar ne kadar sürecek?

Türkiye'de neredeyse tüm bölgeleri etkileyen bunaltıcı havanın temmuz sonuna kadar devam etmesi, özellikle bu hafta sonu yeni sıcaklık rekorlarının kırılması bekleniyor. Prof. Dr. Şermin Tağıl, sıcak hava dalgasının Türkiye ve Avrupa'nın büyük bir kısmını etkisi altına aldığını, ikinci atağın da dünden itibaren başladığını ifade etti. Sıcak havanın özellikle cumartesi ve pazar daha da artacağını aktaran Tağıl, "Özellikle Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'da Meteoroloji Genel Müdürlüğünün kayıtlarına göre 40 derecenin üzerinde sıcaklıklar bekleniyor. Hatta bazı yerlerde mevsim normallerinin aşırı üstüne çıkarak rekorlar dahi kırılabilir. Mesela Antalya'nın rekoru 45 derece. Bu rekoru tekrar gerçekleştirebilir. El Nino etkisiyle ağustosta mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıkları bekliyoruz." diye konuştu. Sıcak hava dalgasının şiddetli hissedilmesinin birçok nedeni olduğuna dikkati çeken Tağıl, bunlardan en önemlisini "Sahra kökenli yüksek basınç sistemi" olarak açıkladı. Bunun dışında "atmosfer" ve "okyanus olayı" denilen El Nino'nun gerçekleştiğine işaret eden Tağıl, şu değerlendirmelerde bulundu: "Nisan ayından beri dünya sularının ısındığını görüyoruz. Hatta geçtiğimiz yıllardan çok yüksek derecede bir ısınma kaydedilmiş durumda. Bu da El Nino olayının gerçekleşmesine neden oldu. Okyanus sularının ısınması havanın da ısınmasına neden oluyor. Okyanus suları depoladığı sıcak havayı da atmosfere veriyor. Üst üste 2 faktörün etkili olmuş olması sıcak hava dalgalarının etkisini artırmasına neden oldu. El Nino önümüzdeki 2024 yılına damgasını vuracak gibi. Normalde 9-12 ay devam etmekte ama bunun ne olacağını şimdiden söylemek çok erken." HAFTA SONU 45'E ÇIKACAK Ekosistemin bir denge unsuru olduğunu dile getiren Tağıl, sistemin bozulmasının tüm canlı yaşamını ilgilendirdiğini anlattı. Sıcak havanın insan, hayvan ve bitkilerin yaşamını tehdit edeceğini vurgulayan Tağıl, "Özellikle hassas gruplar yaşlılar açısından günün sıcak zamanlarında dışarı çıkmaları çok tehlikeli. Bitkiler açısından da bu kavurucu dediğimiz ekstrem sıcaklıklar su ihtiyacını arttırmakta ve zeminin aşırı kuruması birikmiş sıcaklık dediğimiz bitkinin erken olgunlaşmasına neden olacaktır. Bu zincirleme sorun önümüzdeki zaman diliminde gıda güvenliğini tehlike altına atabilir. Diğer yandan zemin kuruyor. Aşırı kuruduğu için de yangın frekansının artmasını bekliyoruz. Su varlığını çok etkileyeceğini düşünüyoruz. Çünkü kar erimeleri var. Kar bizim önemli bir su depomuz. Ani kar erimeleri olacağını söyleyebiliriz. Nitekim Ağrı'da bunun yaşattığı seli gördük." diye konuştu. Prof. Dr. Tağıl, termometrelerin gösterdiği sıcaklıktan çok hissedilebilir sıcaklığın önemli olduğunu, hafta sonu 40-45 derecelerin görülebileceğini sözlerine ekledi. AA

Yeni sıcaklık rekorları geliyor!

Son günlerde Atlantik Okyanusu'nun kuzeyinde görülen aşırı ısınmanın günlük sıcaklık rekorlarının temel sebebi olduğu değerlendirilirken, El Nino'nun da etkisiyle yeni sıcaklık rekorlarının kırılabileceği öngörülüyor. Küresel ortalama sıcaklıklar, bu ayın ilk haftasında üst üste rekor kırdı, aşırı sıcak hava dalgası, dünyanın birçok bölgesini etkisi altına aldı. 4 Temmuz'da El Nino koşullarının başladığını açıklayan Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), kayıtlardaki "en sıcak haftanın" yaşandığını ve küresel ortalama sıcaklığın El Nino yılı olan 2016'daki 16,94 dereceyi 0,3 derece aşarak 7 Temmuz'da 17,24'ye ulaştığını bildirdi. Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nden yapılan açıklamada, dünyanın birçok bölgesinde sıcak hava dalgaları yaşanırken, rekor seviyede yüksek deniz yüzeyi sıcaklığının günlük sıcaklık rekorları kırılmasının arkasındaki temel neden olduğu belirtildi. Copernicus'un bulgularına göre, deniz yüzeyi sıcaklıkları mayısta önceki tüm mayıs aylarına göre yüksek seyretti. Bu durum haziranda daha yüksek sıcaklık anomalisinin görülmesiyle devam etti ve özellikle Kuzey Atlantik'te deniz yüzeyi sıcaklığı, ortalamanın 0,91 derece üzerine çıkarak kayıtlardaki en yüksek derece ölçüldü. "El Nino etkisiyle daha sıcak bir yıl sonu yaşanacak" WMO Bölgesel İklim Tahminleri Servisi Birim Başkanı Wilfran Moufouma-Okia, dünyada haziran ayının kayıtlardaki en sıcak haziran olduğunu anımsattı. Bunun bir uyarı sinyali niteliği taşıdığını ifade eden Moufouma-Okia, "Hatırlamamız gereken nokta şu ki dünyada genelde en sıcak ay temmuzdur ancak haziran istisnai bir şekilde sıcaktı." dedi. Moufouma-Okia, hazirandaki sıcaklığın ardından bu ayın ilk haftası görülen rekor sıcaklıklarda El Nino etkisi olup olmadığının araştırılması gerektiğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü: "El Nino, daha önce 2015-2016'da yaşandı ve 2016, şu anda kayıtlardaki en sıcak yıl. Son günlerdeki rekor sıcaklıklar Pasifik'te deniz yüzeyi sıcaklığını artıran El Nino koşullarının ortaya çıktığı dönemde meydana geldi. Ancak El Nino etkisi genellikle aralık ayı civarında, yani kış döneminde sıcaklıklarda etkisini göstermeye başlar. Bu nedenle son dönemde görülen rekor sıcaklıklarda El Nino etkisini araştırmak gerekir ama El Nino etkisinin sıcaklıklarda tam olarak görülmesiyle daha sıcak bir yıl sonu yaşanma ihtimali oldukça yüksek." Kuzey Atlantik'te tropikal siklon ihtimali Kuzey Atlantik'teki aşırı ısınmaya dikkati çeken Moufouma-Okia, "Atlantik'teki ısınma nedeniyle endişeliyiz. Çünkü bu benzeri görülmemiş bir ısınma ve normalde El Nino döneminde Atlantik'te bu tür bir ısınma görmeyiz. El Nino döneminde Atlantik'te sıcaklıklar normal olur. Atlantik'teki bu ısınma ve El Nino etkisiyle sıcaklıkların dünya çapında daha fazla artacağını görebiliriz." uyarısında bulundu. Moufouma-Okia, Atlantik'teki ısınmanın okyanusun güney kısımlarında tropikal siklonları tetikleyebileceğine işaret ederek, "El Nino sırasında normalde bu tür olaylar beklemeyiz, daha az tropikal siklon görürüz ancak mevcut ısınma seviyesinde bunlar yaşanabilir." dedi. Atlantik'teki sıcaklık artışının sebeplerinin araştırılması gerektiğini ifade eden Moufouma-Okia, bilim insanlarının muhtemelen birkaç ay sonra bir çalışma yapabileceğini ve bu ısınmanın tam olarak hangi sebeplerden kaynaklandığı, küresel ısınmanın etkisi ve diğer etkenlere ilişkin verileri analiz edeceğini anlattı. Birçok bölge yüksek sıcaklık riski altında Wilfran Moufouma-Okia, El Nino ve diğer etkileri dikkate alarak temmuz-eylül dönemini kapsayan modellemelerine göre tropikal bölgelerde, Afrika, Güney Amerika ve Pasifik'in bazı bölgelerinde yüksek sıcaklık riskinin "çok yüksek" olduğunu bildirdi. Avrupa, ABD, Asya'nın bazı bölgeleri ve Arap Yarımadası'nda da "çok yüksek ihtimalle" sıcaklık artışı görüleceğini ifade eden Moufouma-Okia, şunları kaydetti: "Dünya Meteoroloji Örgütü olarak, gelecek 5 yılın kayıtlardaki en sıcak yıl olacağını öngörüyoruz. Bu yıllardan birinin de kayıtlardaki en sıcak yıl olacağını ve sıcaklık artışının sanayi öncesi döneme göre 1,5 dereceyi aşma ihtimali olduğunu tahmin ediyoruz. Bu yıl veya 2024 dünyadaki en sıcak yıl olacak mı net bir şey söyleyemeyiz ama gelecek 5 yıldan biri en sıcak yıl olacak. El Nino etkisi, küresel ısınmayla birleşecek." AA

Sıcak hava dalgası ne zaman bitecek?

Dünya ve Türkiye yanıyor. Afrika’dan gelen sıcak hava dalgası etkisini göstermeye başladı. El Nino sıcak hava dalgası etkisini göstermeye başladı. Peki El Nino Türkiye’yi ne zaman terk edecek? Sıcak hava dalgası ne zaman bitecek? Afrika sıcakları ülkeyi kasıp kavururken uzmanlar güneş çarpmasına karşı uyarıyor. Güneşin dik açıyla geldiği saatler dışarı çıkılmaması gerekiyor. Peki sıcak hava etkisi ne zaman geçecek? Vatandaşlar ve özellikle tatilciler sıcak hava dalgasının ülkeyi ne zaman terk edeceğini araştırıyor. EL NİNO ETKİSİ NE KADAR SONA ERECEK? 3 yıldır etkili olan La Nina bitti. Şimdi karşımızda El Nino etkisi var. El Nino’nun etkisinin 2029 yılına kadar süreceği tahmin ediliyor. El Nino etkisindeki havanın 5 yıllık zararının ise 3 trilyon dolar olacağı düşünülüyor HAVA KAÇ DERECE OLACAK? Meteorologlar yaptıkları değerlendirmeler sonucunda, İstanbul’un 36, Ankara’nın 35, İzmir’in 40 dereceyi göreceğini söylüyor. Uzmanlar El Nino etkisi nedeniyle dünya genelinde sıcaklıkların 50 dereceye kadar yükselebileceği söyledi. Özellikle 12-14 Temmuz arasında sıcaklıklar yükselecek. Bu tarihlerde öğle saatlerinde “dışarı çıkmayın” uyarısı yapıldı. Özellikle yaşlı kronik hastalığı bulunan kişilerin öğle saatlerin dışarı çıkmaması gerekiyor. Sporculara ise saatlerde içeride ya da dışarıda spor yapmaması tavsiye edildi. Uzmanlar sıcak havalarda sıvı tüketime dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. HABER MERKEZİ