Ekmeğin maliyeti arttı zam kaçınılmaz oldu
KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER/ Artan girdi maliyetleri son dönemlerde ekmek fiyatlarında yeni zam tartışmalarını beraberinde getirdi. Türkiye genelinde ekmek üreticileri, özellikle un, enerji, işçilik ve nakliye gibi temel maliyet kalemlerindeki hızlı artıştan şikayetçi. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, ekmek fiyatlarının bu ay boyunca sabit kalacağını ancak, önümüzdeki dönemde bu durumun sürdürülebilir olmayabileceğini ve maliyetlerin bu şekilde artmaya devam etmesi durumunda ekmek fiyatlarında artışın kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Federasyon başkanının yaptığı açıklamaya harfiyen katıldıklarını belirterek İzmir’de 200 gram ekmeğin en az 12,50 TL olması gerektiğini söyleyen İzmir Fırıncılar Esnaf Odası Başkanı Kemal Sırtı, “Girdi maliyetlerimizde yüzde 40’a yakın bir artış oldu. Fırıncı esnafı bu maliyetler altında eziliyor. Maliyetlerimizi biraz olsun karşılayabilmek için yılbaşını beklemeden ekmeğe acil olarak yüzde 25 oranında zam yapılması gerekiyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.
EKMEK FİYATI 12,50 TL OLMALI
Girdi maliyetlerinin yüzde 40 oranında arttığını belirterek ekmeğe acil olarak zam yapılması gerektiğini ifade eden Sırtı, “Ekmek deyince herkesin aklına sadece un geliyor ama bizim 41 kaleme yakın girdimiz var. İşçilik şu anda un fiyatını geçmiş durumda. Öte yandan, elektrik, doğalgaz, akaryakıt fiyatlarına her gün zam geliyor. Fırıncı esnafı bu maliyetler altında eziliyor. Federasyon başkanımız gereğini söyledi. Açıklamasına harfiyen katılıyoruz. Ekmek zammı kaçınılmaz. Biz vatandaşlarımızı da düşünüyoruz ama fırıncı esnafı gerçekten çok zor durumda. Maliyetler aldı başını gidiyor. Bizim şu anda acil olarak ekmeğe zam yapmamız gerekiyor. Zam için yılbaşını beklersek vay halimize. Maliyetlerimizi biraz olsun karşılamak için şu anda 200 gram ekmeğin en az 12,50 TL olması lazım ki bu da yetmez bize. Önümüzdeki günlerde fiyat konusunda bir toplantı gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Maliyet hesaplarımızı çıkartıp komisyonda görüşeceğiz. Sonrasında süreç nasıl işleyecek hep birlikte göreceğiz” diye konuştu.
MERDİVEN ALTI ÜRETİM ARTIYOR
Sektörün en önemli sorunlarından birinin de merdiven altı ve kayıt dışı fırınlarda üretilerek pazar yerlerinde satılan ekmekler olduğunu vurgulayan Sırtı, “İzmir’deki fırınlarımız yüzde 30-40 bandında çalışıyor ama merdiven altı dediğimiz ruhsatsız, kayıt dışı fırınlar durmadan ekmek çıkartıyor. İl dışından nerede üretildiği belli olmayan ekmekler İzmir’e geliyor, pazar yerlerinde satılıyor. Bu gerçekten vatandaşın sağlığını tehdit eden bir durum. Biz bu konuyu sürekli olarak vatandaşlarımıza anlatmaya çalışıyoruz. Şu anda İzmir’de 550 tane ruhsatlı yaklaşık olarak da 500’e yakın da kayıt dışı fırın var. Bu gerçekten çok ciddi bir rakam. Bu durumdan hem fırıncımız hem de devletimiz zarara uğruyor. Geçtiğimiz günlerde bakanımızı yaptığı açıklamada fırıncıların vergi kaçırdığını ifade etmişti. Burada aslı vergi kaçıranlar bu merdiven altı üretim yapan kayıt dışı fırınlardır” diye belirtti.
HALK EKMEK FIRINCIYI MAĞDUR EDİYOR
İzmir’de ilk olarak 2009 tarihinde faaliyete geçen Halk Ekmek büfeleri sayısını hızla yükselterek 102’ye ulaştı. Her geçen gün çoğalan Halk Ekmek büfelerinin zaten darboğazda olan fırıncı esnafını daha çok mağdur ettiğini belirten Sırtı, “Karşıyaka, Çiğli ve Karabağlar ilçelerinde fırınların dibine Halk Ekmek büfeleri açılmaya başladı. Bunun haksız bir rekabet olduğunu, belediyelerin bu tür projeleri fırıncı esnafıyla yürütmesi gerektiğini daha öncelerden de ifade etmiştik. Fırıncı esnafı gerçekten zor durumda ve sektör her geçen gün kötüye gidiyor. Artan girdi maliyetleri yetmezmiş gibi Halk Ekmek büfelerinin bize rakip olması esnafımızı gerçekten mağdur ediyor” dedi.
MASA SANDALYE KOYUNCA VERGİ ARTIYOR
Fırınların önüne birkaç masa sandalye konulduğu zaman alınan verginin yüzde 1’den yüzde 10’a çıktığını ve bu durumun da esnafı mağdur ettiğini belirten Sırtı, “Esnafımız birkaç misafirini ağırlayabilmek için dükkanının önüne masa sandalye koyuyor. Bunu yapınca da maliyeden arkadaşlar fırını kafe statüsünde göstererek yüzde 1 olan vergiyi yüzde 10’a çıkartıyor. Halbuki hiçbir fırında vatandaş aldığı ekmeğini oturup da masada yemiyor. Bir iki müşteri geliyor diye bu fırınların vergi dilimini yükseltmenin haksızlık olduğunu ve ilgili kurumlar tarafından düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
FIRIN SAYISI YÜZDE 50 DÜŞTÜ
Sektörde yaşanan sorunlar sebebiyle İzmir’de her geçen gün fırınların kepenk kapatmaya başladığını dile getiren Başkan Sırtı, açıklamalarını şu ifadelerle sürdürdü: “10 sene önce İzmir’de 890 tane fırın vardı. Şimdi ise 550 tane fırın kalmış durumda. Maliyetini karşılayamayan fırıncı kepenk kapatmak zorunda kalıyor çünkü ruhsatını devredemiyor. Sadece babadan oğula ruhsat devri yapılabiliyor. Fırınların kapanmasındaki en büyük sebep eleman eksikliğinden kaynaklanıyor. Şu anda fırınlarımızın yüzde 95’i ailesiyle ekmek üretmeye çalışıyor. Böyle devam ederse önümüzdeki süreçte fırıncılık sektörü gerçek anlamda bitmiş olacaktır.”
FIRINCILAR HER ZAMAN HALKIN YANINDA
Fırıncı esnafının her zaman vatandaşı düşündüğü fakat buna karşılık olarak her zam talebinde hedef tahtası haline geldiğini söyleyen Sırtı, “Herkes fırıncı esnafına yükleniyor ama biz pandemide, depremde her olumsuz koşulda vatandaşımızın yanında olduk. 6 Şubat depreminde, depreme bölgesine gönderilmek üzere İzmir’de günlük 50 -60 bin ekmek üretip sevkiyatını yaptık. 7/24 çalışan, tatili olmayan tek meslek grubuyuz ama en çok ezilen, hor görülende biziz. Bunu gerçekten anlamıyoruz. Diğer sektörlerde herkes kafasına göre bir fiyat belirliyor ama ekmekte öyle bir şey söz konusu değil. Bizim bütün girdilerimiz serbest ama ekmek fiyatı istediğimizde ‘şu anda fiyat alamazsın, bekle’ deyip mağdur ediliyoruz. Tüm olumsuzluklara karşı her zaman halkımızın yanında durduk, durmaya devam edeceğiz. Ekmeğe zam yapılacaksa halkımızın ve esnafımızın çıkarlarını gözeterek hareket edeceğimizden kimsenin şüphesi olmasın” şeklinde konuştu.
