Yarım gram altın kaldırılıyor… Kuyumcularda “Koca bir çıkmaz”
SULTAN GÜMÜŞ KAYA / ÖZEL HABER
Yarım gram altın ve çeyrek gram altın tedavülden kalkıyor… Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre en küçük basılı altının gramı 1 gram, en çok 100 gram olarak üretilecek. Peki, yarım ve çeyrek gram altının tedavülden kalkması vatandaşları ve kuyumcuları ne yönde etkileyecek? Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda kuyumculuk yapan esnaf Hüseyin Nas, yarım gram altının üretimi durdurulunca vatandaşların düğünlerde altın yerine para, dolar ya da Euro takmaya başlayacağını söyleyerek “Bu durum ise bizleri tahmin edemeyeceğiniz kadar olumsuz etkiler” dedi.
Öte yandan, yarım gramın kaldırılarak bazı şeylerin önüne geçilemeyeceğini söyleyen Nas, “Alternatifi çok… 1 gram 14 ayarlar piyasada boy göstermeye başlayacak. 1 gram 14 ayar çıktığı zaman yarım gram ile bir gram arası fiyat biçilecek. Onu da geçelim, bu sefer yonca, maşallah tarzı 50, 40 santimlik, fiyatı 600 ile 700’e denk gelen altınlar, 0,20 santimlik göz boncuğu altınlar düğünler için tercih edilecek” sözlerine dikkat çekti.
AFAKİ BİR MAKAS FARKI ORTAYA KOYDU
Yaşanan gelişmeyi “Hükümetin aldığı ani bir karar” olarak değerlendiren esnaf Nas, “Ani bir fiyat yükselmesi oldu. Çeyrek altının ertesi gün 2 bin 850’den, 3 bine yükselmesi hem vatandaşı etkiledi hem de altın ve doların yükselmemesinden dolayı afaki bir makas farkı ortaya koydu. Bir ara bu makas farkı düzeldi ama bu kez alışverişi etkiledi… Ardından yarım gram altının basımını yasakladılar. Düğünlerde yakınına takı takmak isteyen ama bütçesi yetmeyen yarım gram altına yöneliyordu, 820 liraydı. Vatandaş bu altına güvenip davetlere katılıyordu. O da kaldırıldı, ne alacaklar peki? Ekonomi belli” dedi.
ALTERNATİFİ ÇOK, ÖNÜNE GEÇEMEZLER!
Müşterilerin bu kararın ardından farklı alternatiflere yöneleceğini vurgulayan Nas, “1 gram 14 ayarlar piyasada boy göstermeye başlayacak. 1 gram 14 ayar çıktığı zaman yarım gram ile bir gram arası fiyat biçilecek. Onu da geçelim, bu sefer yonca, maşallah tarzı 50, 40 santimlik, fiyatı 600 ile 700’e denk gelen altınlar, 0,20 santimlik göz boncuğu altınlar düğünler için tercih edilecek. Dolara, Euro’ya yönelenler de olacak. Çünkü Türkiye’de yaşam süren insanlarımız düğünlerde para takmaya alışkın değil, sevmezler de. Utanırlar para takarken. Ya farklı altın alternatiflerine yönelecekler ya da dolar ve Euro’ya… Dün bile dükkâna gelip soranlar oldu, ‘Yonca var mı?’ diye. Çoğu da takı için soruyor. Yarım gramı kaldırarak ya da kısıtlayarak bazı şeylerin önüne geçemezler. Alternatifi çok, bunun önüne geçemezler” bilgisini paylaştı.
ALTIN YERİNE PARA, DOLAR, EURO…
Esnaf Nas, sözlerine şöyle devam etti: “Yarım gram altını kaldırarak neyi amaçladılar esnaf olarak biz de merak ediyoruz. Bu altın türü piyasada bir hareketlilik sağlıyordu. Dönen çarkımızın minik bir parçasıydı. Devletten böyle bir kararı beklemezdim. İnsanların alım gücü çok düşük. Nefes alabileceğimiz her yol yavaş yavaş kapanıyor… Bununla birlikte 0,25 ve 0,50 gram altın şu an en çok satılan ve takılan ürünlerdi. Bunlar üretimden kalkınca vatandaşlar düğünlerde altın yerine dediğim gibi para, dolar ya da Euro takmaya başlar. Bu durum ise bizleri tahmin edemeyeceğiniz kadar olumsuz etkiler.”
KUYUMCULARIN KEPENK İNDİRMESİ AN MESELESİ
“Esnafta tedirginlik, karamsarlık var. İnsanlar önünü göremiyor” sözlerine dikkat çeken Nas, “Şu an düğün sezonu ama düğün takısı almaya gelen yok! Geçmiş yıllara göre ortam çok kötü. 1-2 ay sonra okullar açıldığında neler olacak? Ekonomik buhran daha da derinleşecek. Bir esnaf olarak açıkçası sonraki günlere umutla bakamıyorum, düşünceliyim. Köklü kuyumcular için bu pek geçerli değil ancak 3-5 yıl içinde açılan kuyumcuların kepenk indirmesi an meselesi. Hatta dükkân kapatanlar da oldu, şahidiz. Kendi sermayesinin içeriye girdiğini, kar elde edemediğini gördükçe işi bırakanlar var. Kemeraltı’nda çalıştığımız için semt kuyumcularından farklıyız. Eski işler yok, gurbetçiler yok, düğüncüler yok, kiralar yükseldi. Sıkıntıda olan esnaf çok fazla. Sermaye dar boğazına girenler var. Bankadan altın kredi çekenler ödemelerinde zorlanıyor. Koca bir çıkmaz! Özellikle önümüzdeki sonbaharda çok fazla dükkânın peyder pey kapanacağını düşünüyorum. Bu şu an dile getirilmiyor fakat ekim gibi sizler de tanık olacaksınız” serzenişinde bulundu.
