“Ekonomimiz deprem felaketinin üstesinden gelecek"
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ”Hepimizi sarsan bu büyük felaketin, yüreğimizi dağlayan can kayıplarına yol açmasının yanı sıra, bütçemize de ek bir maliyet getireceği malumunuzdur. Ancak attığımız adımlar sayesinde, ekonomimiz bu felaketin üstesinden gelecek güce sahiptir“ dedi.
Deprem bölgesi Malatya’da temaslarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 1. Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) iş dünyasıyla bir araya geldi. Burada konuşan Bakan Nebati, “6 Şubat’ta meydana gelerek bilhassa Malatya, Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman olmak üzere 11 illimizde yıkıcı etkileri olan depremler ve artçı sarsıntılar tüm milletimizi yasa boğmuş, hepimizi derinden etkilemiştir. Depremde hayatını kaybeden kardeşlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet, yakınlarına ve tüm milletimize baş sağlığı, yaralanan kardeşlerimize de acil şifalar diliyorum. Rabbim, böyle bir deprem felaketini bizlere bir daha yaşatmasın. Çok geniş bir coğrafyayı etkileyen ve dünya tarihinde adeta eşi benzeri bulunmayan bu felaket karşısında devletimiz ve milletimiz tüm kurumları, insan kaynağı ve imkanlarıyla seferber olmuştur. Bu elim felaket nedeniyle yitirdiğimiz tüm canlar hepimizi derinden etkilemiştir. Mekanları cennet olsun inşallah. Ancak depremzede vatandaşlarımızın yaralarını hızla sarmak, maddi kayıplarını çok daha iyileriyle telafi etmek için canla başla çalışmaya devam ediyoruz. Battal Gazi destanının yazıldığı kadim şehrimiz Malatya’mızı, depremden etkilenen diğer illerimizle birlikte, devlet, millet el ele vererek inşallah en kısa sürede ayağa kaldıracağız. Sayın Cumhurbaşkanımız liderliğinde nasıl ki bugüne kadar milletçe karşılaştığımız bütün afetleri ve bütün zorlukları, birlik içinde aşmayı bildiysek; milletimizin iradesi, inancı ve dayanışmasıyla bunu bir kez daha başaracağız. Gece gündüz yorulmadan çalışarak yıkılan tüm evleri, kısa bir süre içerisinde, çok daha güvenli olacak şekilde vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Yatay mimariye uygun olarak tasarladığımız yeni yerleşim yerleri altyapısıyla, okuluyla, sağlık merkeziyle, camisiyle, çarşısıyla, parkıyla vatandaşlarımızın tüm ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan yaşam alanları olacaktır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile yeni konut inşasına ve kentsel dönüşüme yönelik çalışmalarımızı hızla sürdürüyoruz ve bu kapsamda gerekli finansmanı Hazine olarak sağlayacağız.” dedi
Bakanlık olarak depremin ilk anından itibaren tüm kamu kurum ve kuruluşlarının acil nakit taleplerini hızla karşılamak için ilk etapta 100 milyar liralık kaynak ayırdıklarını belirten Bakan Nebati, “Depremzede vatandaşlarımıza ve hayatını kaybeden kardeşlerimizin yakınlarına da nakdi yardımlarda bulunuyoruz. Konteyner kentler dışında barınacak olan vatandaşlarımıza taşınma ve kira yardımı sağlıyoruz. Hepimizi sarsan bu büyük felaketin, yüreğimizi dağlayan can kayıplarına yol açmasının yanı sıra, bütçemize de ek bir maliyet getireceği malumunuzdur. Ancak attığımız adımlar sayesinde, ekonomimiz bu felaketin üstesinden gelecek güce sahiptir. Türkiye, 2022 yılında elde ettiğimiz yüzde 5,6’lık büyüme oranıyla, dünyada en yüksek büyüme gerçekleştirmeyi başaran ülkelerden biri konumundadır. Bu güçlü büyüme performansımızın oluşturduğu mali imkânlar sayesinde, vatandaşlarımıza daha önce sözünü verdiğimiz EYT’yi uygulamaya koyduk. Tüm emeklilerimize tekrar hayırlı olsun. Deprem felaketinden kaynaklanan hasarları da telafi edecek güçlü bir mali yapıya sahibiz. EYT’nin iş dünyası üzerindeki yükünü hafifletmek için daha önce açıkladığımız Hazine destekli KGF paketinin de EYT kapsamındaki kıdem tazminatı kefalet hacmini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkarıyoruz. Bu dönemde dahi EYT’yi uygulamaya koymamız; hükümet olarak, verdiğimiz sözlerin her daim arkasında durduğumuzun en güncel örneklerinden biridir. Bütçe imkânlarımıza ilave olarak, şehirlerimizi hızla ayağa kaldırmak amacıyla afet yeniden imar fonunu kuruyoruz. Bu fon ile şehirlerimizin yeniden imarına yönelik kaynakları artıracak ve depremin ekonomimiz üzerindeki negatif etkilerini en asgari düzeyde tutacağız. Depremler nedeniyle bu yılın ilk çeyreğinde büyümemizin sınırlı miktarda olumsuz etkilenme ihtimali olsa da yılın kalanında kademeli olarak toparlanmasını bekliyoruz. Devreye alacağımız ek önlemlerle, depremin 2023 yılı GSYH büyümesindeki olumsuz etkilerini de telafi edeceğiz. Ülkemizin yaralarını hızla sarıp, güçlenerek yolumuza devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı
Hükümet olarak depremde etkilenen her kesimi her bakımdan desteklemeyi sürdürdüklerini aktaran Nebati, ”Deprem nedeniyle ürünleri, işleri veya işletmesi zarar gören tarımsal üreticimizin kullandığı Hazine faiz destekli 39 milyar liralık kredi ödemelerini 1 yıllığına vade farkı olmaksızın erteledik. Deprem bölgesindeki çiftçilerimize mazot ve gübre desteklerini önceki uygulamalardan farklı olarak, ayni yerine nakdi şekilde yapıyoruz. Ek olarak, çiftçilerimize her bir büyükbaş hayvanı için 500 lira, her bir küçükbaş hayvanı için de 50 lira yem desteği verdik. Ayrıca; büyükbaş, küçükbaş, arılı kovan ve kanatlı hayvanları zarar gören yetiştiricilerimize canlı hayvan ve besleme amaçlı şeker yardımı yapılmasına ilişkin çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İlaveten, tarım sigortası bulunan çiftçilerimize 18,9 milyon lira hasar ödemesi yapılmıştır. Çiftçilerimizin olası afetlerin olumsuz etkilerinden kendilerini korumak için tarım sigortası yaptırmalarını tavsiye ediyorum. Konut tarafındaki sigortacılıkta ise bildiğiniz gibi depremlerin ardından sigortalılarımızın ihbarını dahi beklemeden ilk 24 saatte başlayarak yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı binaların tazminat ödemelerini gerçekleştirmeye başladık. Bu kapsamdaki ödemelerimiz, tarım sigortacılığına göre kat ve kat daha fazla olup, mevcut durum itibarıyla 3 milyar liradır. Şimdi ise, tarafımıza gelen ihbarların yaklaşık yüzde 80’inini oluşturan hafif hasarlı konutlarımızın ödemelerini hızlandırmak için DASK tarihinde bir ilk olarak yeni uygulama başlatıyoruz. Bu uygulamayla e-devlet üzerinden kolayca alabilecekleri hasar belgelerini DASK’a web sitesi üzerinden ileten sigortalılarımıza 72 saat içinde hasar ödemeleri gerçekleştirilecektir." dedi
İşgücü piyasasına yönelik kredi düzenlemeleri ve diğer desteklere yönelik açıklamalarda da bulunan Nebati, ”Deprem sürecinde iş kaybına uğrayan vatandaşlarımızın da haklarını gözetiyoruz. Sigortalılarımızın çalışma hayatından uzak kalabileceği bu geçici dönemde, bölgesel kriz sebepli Kısa Çalışma Ödeneği başvurularının kabulüne başladık ve iş akdi feshini yasakladık. Ayrıca olağanüstü hâl ilan edilen illerde Kısa Çalışma Ödeneği şartlarını sağlayamayan kişilere ise Nakdi Ücret Desteği vereceğiz. Esnafımızı bugüne kadar nasıl her daim desteklediysek, afet sonrasında da yanlarında olmaya devam ediyoruz. İşyerleri veya işletmeleri zarar gören 156 bin esnaf ve sanatkârımızın Halk Bankası tarafından kullandırılan toplam 23,6 milyar liralık Hazine faiz destekli kredi ödemelerini 6 aylığına faizsiz şekilde ertelemiş bulunuyoruz. Daha önce açıkladığımız 250 milyar liralık kredi hacmine sahip KGF Paketlerinde 100 milyar lira ilave artışa gittik. Toplamda 20 milyar kefalet bedeli olan 2 yeni paketi de hemen devreye aldık. Ayrıca, esnaf ve sanatkârlarımızın kullanımı için Halkbank tarafından kullandırılacak deprem destek kredisini de sunduk. Kredi faiz oranının yüzde 50’lik kısmını Bakanlığımız tarafından karşılanacak olup, esnafa yansıyacak faiz oranı yıllık yüzde 7,5’tir. Kredi, 12 aya kadar ödemesiz dönemle birlikte 60 aya kadar vade imkanıyla sunulacaktır. Tüm bunlara ek olarak, deprem felaketinden etkilenen bölgelerimizdeki kadın kooperatiflerine yönelik Can Suyu Kredi Destek Paketini de hayata geçirdik. Böylece, depremlerden etkilenen illerimizde faaliyet gösteren kadın kooperatiflerimize, Halkbank aracılıyla bir yılı geri ödemesiz şekilde, vade farkı alınmaksızın 50 bin lira limit ve 36 ay vadeyle kredi imkanı oluşturduk. Diğer taraftan, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinin yeniden faaliyete geçmesi; ticaret ve sanayinin canlanması için Bakanlık olarak gerekli tüm desteği sağlayarak işverenlerimizin yanında olmayı sürdüreceğiz.” ifadelerini kullandı
Çavuşoğlu: "Arkadaşlarımız gece gündüz sahada çalışıyorlar"
Fırsat buldukça deprem bölgelerine ziyaretler düzenlediklerini aktaran Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise “Arkadaşlarımız gece gündüz sahada çalışıyorlar. Bizde özellikle yurt dışından gelen yardım ve desteklerin koordinasyonu ve dayanışma diplomasisinden fırsat buldukça sahada arkadaşlarımızı desteklemek için deprem bölgesine ziyaretler gerçekleştiriyoruz. Bu ziyaretlerimizde konteyner kentlerin ve konteynırlara yerleşen insan sayısının attığını gördük. Depremzede kardeşlerimizin artık konteynırlarda bulunan eksiklilerden televizyon, buzdolabı gibi ihtiyaçlarında giderilmesi için yoğun bir çalışma içerindeyiz. Cumhurbaşkanımızın milletimize söz verdiği gibi bir içerinde yapılacak konutların inşaatlarını da farklı ilçelerde başladığını gördük. Aynı şekilde sosyal donatıların en iyi şekilde olması gerekiyor.” dedi. Sahra hastaneleri, aşevleri , sosyal marketleri daha çok geliştirmek için tüm kurumların yoğun bir şekilde çalıştığını belirten Çavuşoğlu, ”Yurt dışından gelen yardımların koordinasyonlarını yapabilmek için hem Ankara’da hem sahada hem de yurt dışında yoğun çaba sarf ediyoruz. Türkiye yıllarca nerde bir afet varsa ve nerede ihtiyaca muhtaç bir ülke varsa ilk yardıma koşan ülke oldu. Bu anlamda herkes Türkiye’ye destek vermeye çalışıyor. Yurt dışından ülkemize arama kurma ekibi olarak 90 ülkeden 11 bin 320 kişi gelmişti tabu şu anda ihtiyaç kalmadığı için çalışmalarını tamamladıktan sonra tamamı ülkelerine geri döndü. En son kalan ülke ise Azerbaycan kalmıştı. Onlarda çalışmalarını tamamlayıp döndüler. Sahra hastanesi için gelenlerden ise bir kısmı gitti. Şu anda tanesi aktif bir şekilde Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Buna ilaveten yeni sahra hastanesi kurmaya çalışan Almanya gibi ülkelerde var. Depremde diğer illere giden depremzedelerin memleketlerine geri gelmeleriyle tabi şu anda çadır ihtiyaçları da artıyor. Dolayısıyla içerde üretim yapılırken dışarıdan da çadır ve konteynırların gelmesi için yoğun çaba sarf ediyoruz. Şu ana kadar yurt dışından 211 bine yakın çadır 4 bin 160 konteyner geldi. 4 bin civarında konteyner de gemilerde geliyor. Tabi bunun yanında ülkelerin finans taahhütleri var onların gelmesi için çalışıyoruz. Farklı ülkelerde sivil toplum örgütlerinin, iş insanlarının ve taahhütleri var. Şu ana kadar 1 milyar 585 milyon civarında bir taahhüt var. Birleşmiş Milletleri'nde 1 milyar dolar vaadi var. Bu kaynakların hangi projelere aktarılması gerektiği konusunda da Maliye ve diğer bakanlıklarımızla koordinasyonunu sağlıyoruz. Dünya Bankası da Türkiye için 1 milyar 780 bin dolar verme taahhütlünde bulundu. Yapacağımız çalışmaların koordinasyonunu yapıyoruz" şeklinde konuştu. İHA
