Umut veren farkındalık: EÜ’ye 10 ayda 8 kadavra bağışı!
Tıp eğitiminin temel taşı anatomi, anatomi eğitiminin de olmazsa olmazı kadavra uygulamaları… Ancak Türkiye’de beden bağışının az olması nedeniyle ciddi bir kadavra sıkıntısı yaşanıyor. Bu sebeple anatomi derslerinin çoğu, simülasyon ve plastik maket üzerinde işleniyor. Yeterli beceriyi kazanamayan tıp öğrencileri ilk deneyimlerini hastalar üzerinde kazanmak zorunda kalıyor. Bağışların düşük olması yurtdışından yapılan yüksek maliyetli kadavra ithalatının da önünü açıyor. ‘15 Ekim Dünya Anatomi Günü’ öncesinde, Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği (TAKAD) Beden Bağış Komisyonu Üyesi ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Servet Çelik ile konuştuk. Çelik, son 1 yıl içerisinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’na bağışlanan kadavra sayısının 8’e ulaştığını, kayıtlı bağışçı sayısının ise 2 bini aştığını söyledi. Üniversite olarak nispeten iyi bir durumda olsalar da bağış azlığı nedeniyle az sayıda üniversitenin kadavra üzerinde uygulamalı eğitim yapabildiğini belirten Çelik, “Hastanelerdeki sağlık hizmetinin kalitesini fakültede verilen eğitimler belirliyor. Kadavra bağışı ne kadar artarsa doktor adaylarının alacağı eğitimin kalitesi de artacaktır” vurgusu yaptı. Çelik ayrıca, kadavra bağışında bulunmak isteyen kişilerin her zaman kendilerini arayıp bilgi alabileceğini paylaştı.
ANATOMİST VESALİUS’UN ÖLÜM GÜNÜ
Dünya Anatomi Günü için bu bilim alanına yaptığı önemli katkıları nedeniyle ‘Anatominin Babası’ unvanı verilen Flaman Anatomist Andreas Vesalius’un 1564 yılındaki ölüm tarihi olan 15 Ekim’in seçildiğini belirten Çelik, “O dönem Vesalius’a idam mahkumlarını inceleme imkanı tanınmış. Çok ciddi diseksiyon tecrübesi olmuş kadavralar üzerinde. Hatta ‘Anatomi kadavra üzerinde öğrenilir’ demiş ve bir de 7 ciltlik kitap yazmış. O kitap uzun yıllar Avrupa’da ders kitabı olarak okutulmuş. Bugünkü modern anatominin kurucusu Vesalius. Bugün hala verdiğimiz anatomi eğitimleri o prensiplere dayanıyor. Tarihteki pek çok ünlü cerrahlar hep anatomik çalışmalar yapan insanlar. Hala da dünyada en iyi cerrahlar anatomiden geçmiştir. Kadavra, eğitim açısından olmazsa olmaz. Hekim olacak bir öğrencinin vücudu, organları ve dokuları görmesini istiyoruz” dedi.
SAĞLIK HİZMETİNİN KALİTESİNİ BELİRLİYOR
Her tıp öğrencisinin mezun olmadan önce insan bedenini iyi tanımak için kadavra üzerinde anatomi dersi alması gerektiğini kaydeden Çelik, “Dünyadaki modern standartlara göre 5 öğrencinin 1 kadavrayı birebir açması ve incelemesi gerekir. Bizim bu sene 515 tıp öğrencimiz var. Yani elimizde 103 kadavra olması lazım iyi bir eğitim için. İdeal koşulları oluşturabilmemiz için çok daha fazla kadavra ile çalışabilmemiz lazım. Elimizde fazla kadavra olmayınca uzun yıllar kullanmak zorunda kalıyoruz. Hastanelerdeki sağlık hizmetinin kalitesini fakültede verilen eğitimler belirliyor. Kadavra bağış sayısı ne kadar artarsa, doktor adaylarının alacağı eğitimin kalitesi de artacaktır. Kadavra ilk hastası oluyor bir tıp öğrencisinin. Gerçek bedenle karşılaşıyor. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi olarak eğitim standardından taviz vermemeye çalışıyoruz. Tıp uygulamalı bir alandır. Sadece sözel bir alan haline getirilmemeli. Mümkün oldukça her öğrenciye kadavra göstermeye çalışıyoruz. Geçenlerde Azerbaycan’dan bir doktor kadavra üzerinde eğitim almaya buraya geldi. Şimdiye kadar hiç kadavra görmediğini söyledi. Kadavra üzerinde cerrahi anatomik girişimsel eğitimler var. Üniversitemiz bünyesinde Girişimsel Anatomi ve Plastinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni kurduk. Merkezimiz insan kadavralarının kullanılabileceği proje temelli üst düzeyde araştırmaların yapılabilmesi için bilgi, materyal, altyapı ve teknik olanaklar sunuyor. Türkiye’deki ilk AB projesini yaptık bu kapsamda. Tıbbi cihazlar geliştirdik. Bunların hepsini kadavralar üzerinde çalışarak yaptık” ifadelerini kullandı.
10 AYDA 8 KADAVRA BAĞIŞI
Yapılan eğitimlerin yanı sıra medya üzerinden kurulan iletişim ve etkileşimin de kadavra bağışını artırdığı dile getiren Çelik, “Geçen sene üniversitemize 13 kadavra bağışı olmuştu. Bu yılın ilk 10 ayında ise bu sayı 8. Asistanlık yıllarım boyunca sadece 1 tane kadavra bağışı geldiğini hatırlıyorum. 2019 yılında beden bağışı sayısı sadece 3’tü. Fakat aradan geçen zamanda 3 kat artış yaşandı. Son yıllarda kayıtlı kadavra bağışçısı sayımız 2 bini aştı. Basının bunda çok etkisi var. Çünkü bağışçılar, ‘Televizyonda, haberlerde gördük kadavra ihtiyacı varmış’ diyerek geliyorlar. ‘Biz buna para ödüyormuşuz’ diyorlar. Gerçekten de öyle. Kadavra bulamayınca mecburen ithal ediyorsunuz. Ve çok ciddi rakamlara. Bunun ticarileşmesine de karşıyız biz. Bir bedene para biçilmesi doğru değil. Onlar kendilerini bilim için bağışlamış insanlar. Onlara bir fiyat etiketi koymak doğru değil. Çok fazla eğitim düzenlenmeye başlandı Türkiye’de ve hekim kalitesini çok arttırıyor. Çok fazla eğitim kursları, workshoplar yapılıyor. Normalde hekimlerimiz bu eğitimleri almak için yurt dışına gitmek zorunda kalırdı. Şimdi dünya buraya geliyor. Niye tıbbi cihaz sektörüne Almanya, Amerika gibi ülkeler hakim? Çünkü kadavra çok. Üretip satıyorlar, biz de ithal ediyoruz. Ama biz yaptığımızda biz ihraç ediyor olacağız” diye konuştu.
BİLGİ ALMAK İÇİN ARAYABİLİRLER
Kadavra bağışında bulunmak isteyen kişilerin her zaman kendilerini arayıp bilgi alabileceğini dile getiren Çelik, şunları söyledi: “Her zaman bizi arayabilirler. Ana bilim dalımız bu konuya son derece alışıktır. Sekreterimiz olsun asistanlarımız olsun personelimiz olsun bu konularda çok tecrübelendi ve eğitildiler. Kurumda iç eğitim süreçlerimiz de oldu. Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği’ne de ulaşabilirler. Oradaki arkadaşlarımız da çok kıymetli ve donanımlı bu konuda. Zaten bu faaliyetleri biz derneğimizle birlikte yapıyoruz. Dernek öğretim üyelerimizin oluşturduğu bir dernek. Bizleri her zaman arayabilirler. Sosyal medyadan da yazabilirler.”
EÜ’DE DÜNYA ANATOMİ GÜNÜ ETKİNLİĞİ
Öte yandan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı ile Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği iş birliğinde “Dünya Anatomi Günü” dolayısıyla etkinlik gerçekleştirilecek. Anatomi bilimine katkıda bulunan beden bağışçısı ailelerin katılacağı ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı öğretim üyesi merhum Prof. Dr. Lokman Öztürk anılacağı etkinlik, 16 Ekim Pazartesi günü saat 14.00’da Prof. Dr. İsmail Ulutaş Seminer Salonu’nda düzenlenecek.
BU İÇERİK DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR- Ege’de Mavi-Beyaz Atatürk Fotoğrafları sergisi sanatseverlerle buluştu
