Geçmiş hikayeleri kokularla geleceğe aktarıyor
KEMAL ÖZKURT - ÖZEL HABER
İzmir'de yaşayan emekli elektrik mühendisi 65 yaşındaki Engin Çınar, henüz 10 yaşındayken başlayan koleksiyon tutkusundan vazgeçemiyor. Çınar, kibrit kutusu, anahtarlık, eski kitap, para, tesbih gibi çeşitli objelerde topladığı koleksiyonlarından sona yaklaşık 20 yıldır kolonya koleksiyonculuğuna merak saldı. Çınar'ın Çankaya'da bulunan hobi ofisinde, farklı ülkelerden ve farklı yıllarda üretilmiş cami, minare, deve üzerinde giden bedevi, ay, güneş, Meryem Ana, Artemis, Eyfel, Pisa ve İzmir saat kuleleri, köpek, kedi, kartal gibi hayvan figürlü, tren, motosiklet, yelkenli, otomobil gibi araç figürlerinin bulunduğu 2 bin 5 yüz şişe çeşidi ve 160 koku çeşidi bulunuyor.
"GÖRSEL ŞÖLENİ İZLEMEK BENİ MUTLU EDİYOR"
Yaklaşık 10 yıl önce bir arkadaşının kendisine hediye ettiği bir kolonya ile bu merakının başladığını ifade eden Çınar, "Koleksiyon merakım her zaman vardı ama arkadaşımın hediyesini aldıktan sonra profesyonel olarak koleksiyon yapmaya başladım. O zamandan bu zamana bu işi çok zevk alarak yapıyorum. Emekli olduktan sonra hemen her gün burya geliyorum. Sabah buraya en erken gelen benim. Çünkü buranın oluşturduğu görsel şöleni izlemek beni çok mutlu ediyor. Tarihi şişelere bakarak o zamanlarda onlara kimlerin dokunduğunu, o kokuları kimlerin kullandığını düşünüyorum. Yaklaşık 20 senedir buradayım ve güzel koku koklamaktan artık kötü kokuları duymuyorum. Sadece keskin kokuları alıyorum" ifadelerini kullandı.
KOLEKSİYONDA 160'IN ÜZERİNE KOKU ÇEŞİDİ BULUNUYOR
Kolonyanın Almanya menşeli bir ürün olduğunu fakat Osmanlı döneminden beridir Türklerin de kolonyayı benimsediklerini söyleyen Çınar, "Aslında baktığımızda kolonya hastalıkta, sağlıkta ilk akla gelen bizim milli olarak saydığımız bir gelenektir. Şu an hobi ofisimde Almanya, Fransa ve Rusya gibi ülkelerden 2 bin 5 yüz adet kolonya şişesi var. 1886 yılında kolonya yapmaya başlayan Avon firmasının farklı şekillerde yaparak piyasaya sürdüğü kolonya şişelerin hemen hepsine sahibim. Ayrıca 1891 yılında Almanya'da, 1913'te İzmir'de ve 1928 yılında imal edilmiş ve kapağı hiç açılmamış Fransız kolonyası koleksiyonum da mevcut. Ardıç, avakado, isot, ceviz, çay, çiğdem, fındık, greyfurt, hamsi, hindistan cevizi, karpuz, pişmaniye, tütün ve patates çiçeği gibi isimleri hiç duyulmayan çiçeklerden, meyvelere kadar 160 çeşidin üzerinde koku çeşidi mevcut. Kolesiyonumda bulunan ürünleri hangi çiçeğin veya meyvenin kokusunun olduğuna dikkat ediyorum. İçeriği bilinmeyen kokuları bulundurmamaya çalışıyorum" diye belirtti.
"ALAMADIĞIM ÜRÜNLER İÇİN ÜZÜLÜYORUM"
Koleksiyonu yaparken maddi açıdan çok zorlandığına değinen Çınar, kolonya şişelerini nerelerden tedarik ettiği konusunda da bilgiler verdi. Bazı şişelere 1500 - 2000 TL civarında paralar ödediğini söyleyen Çınar, "Koleksiyon parçalarımı bizzat kendim belirli periyotlarda kurulan antika pazarlarına giderek temin ediyorum. İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir başta olmak üzere koleksiyonumu geliştirebilmek için gezmediği il kalmadı. Pazarların haricinde bazen de arkadaşlarım kendi evlerinde bulunan farklı gördükleri şişeleri getiriyorlar. Maddi yönden zorlandığım anlar olsa da bu sevgiden hiç vazgeçmeyi düşünmedim. Sadece alamadığım ürünler olduğunda çok üzülüyorum" dedi.
"BÖYLE BİR KOLEKSİYON TÜRKİYE'DE SADECE BENDE VAR"
Böylesine bir kolonya koleksiyonculuğu konusunda Türkiye'de tek olduğunu dile getiren Çınar, "Bu iş görsel bir zevk, koleksiyon yapıp kutuya koyup kaldıranlardan değilim. Çünkü koleksiyonculuk geçmişi geleceğe taşıma sanatıdır. Ben de bu hikayeleri, yaptığım koleksiyonla geleceğe aktarmaya çalışıyorum. Türkiye'de bu kadar geniş kapsamlı olarak kolonya koleksiyonu sergileyen yok. Sergilere gitmiyorum isteyen herkes gelip burada inceleyebilir. Bazı illerden koleksiyonumu açacakları müzede sergilemek istediklerini söylediler ama sonrdan vazgeçtiler. Daha önceden bağışlamayı düşündüğümü söylemiştim ama kimse gelip benimle görüşmedi. O yüzden artık koleksiyonumu isteyen biri olursa satacağımı söylüyorum. Çünkü el verebileceğim, yetiştireceğim kimse de yok. Bunca zahmetle kurduğum bu koleksiyonun güzel müzelerde sergilenmesini isterim" diye konuştu.
ATATÜRK'ÜN ÜZERİNDE TAŞIDIĞI TAHMİN EDİLEN KOLONYA
Koleksiyonda Osmanlı Dönemi'ne ait parçaların bulunduğuna değinen Çınar, en ilgi çeken parçanın ise 1920 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün üzerine taşıdığı ve kullandığı tahmin edilen 'Hassan' isimli kolonyanın olduğunu belirtti. Koleksiyonunda yaklaşık 100 yıllık ürünlerin bulunduğunu söyleyen Çınar, "Bu ürünlerin hepsinin ağzı mühürlü. Elimde en değer verdiğim parçalardan biri de Atatürk'ün üzerinde taşıdığı tahmin edilen 1920 yılında Hasan Şevki Bey'in milli kolonya fabrikasında üretilen kolonya şişesidir. Tam olarak kendisine mi ait bilinmiyor fakat bu şişe haricinde başka bir yerde benzeri çıkmadı. Bunun haricinde özel Fransız kolonyaları, 1895 yıllında Rebul tarafından üretilen kolonyalar da nadir parçalar arasında" dedi.
