Gelirler enflasyon karşısında eriyor
HÜSEYİN DEMİR - ÖZEL HABER
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’e göre yıllık enflasyon haziranda yüzde 38,21 oldu. Mayısta aylık 0,04 artışla yıllık enflasyon 39,59 olarak açıklanmıştı. Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre ise enflasyon haziranda aylık yüzde 8,54 artarken altı aylık artış oranı yüzde 50,53 oldu. Ekonomik konjonktürde kur artışı, yüksek enflasyon, ekonomik ve finansal olumsuzluklar spor kulüplerinde yıkıcı etki yaratıyor. Enflasyonun, Türkiye’de spor kulüplerine ve spor endüstirisine olan olumsuz etkisini Spor Ekonomisti Tuğrul Akşar,” Spor kulüplerinin gelirleri enflasyonun etkisiyle düşerken, buna karşın kur atışı nedeniyle maliyetler artıyor” dedi.
HÜSEYİN DEMİR/ÖZEL HABER
Enflasyon karşısında spor kulüplerinin gelirleri düştüğü için enflasyonun kulüplere finansal anlamda olumsuz etkisi olduğunu anlatan Akşar, “Enflasyonun spor kulüplerine etkisi gelirlerin düşmesine neden oluyor. Özellikle futbol kulüplerinin gelirlerine baktığımızda gelirlerin önemli bir kısmının TL olduğunu; toplam gelirlerin içinde önemli bir yer tutan 2.2 milyar TL’lık yayın gelirinin de TL olması nedeniyle, kulüpler enflasyon ve kur atışı karşısında önemli kayıplara uğruyorlar. Spor kulüpleri hem enflasyonun kıskacında hem de kur artışından dolayı büyük gelir kayıpları yaşıyorlar. Kurlar arttıkça, TL gelirler Euro karşısında eriyor. Bu da çok önemli problemleri beraberinde getiriyor. Gelirlerin enflasyonun altında kalmasının yanısıra, kur atışı nedeniyle ağırlıkla Euro bazlı maliyetlere sahip kulüplerin maliyetleri de artıyor. 2021-22- 23 sezonu arası futbol kulüplerinin toplam gelirleri (yayın gelirleri, ticari gelirler, maç günü gelirleri, sponsorluk gelirleri) yaklaşık 8.2 Milyar TL civarında. Bu gelirlerin 2.2 Milyar TL’lık kısmı yayın gelirlerinden geliyor.Enflasyonu baz aldığımızda kulüplerin bir yıllık süre içinde sadece yayın gelirlerinde enflasyon bazlı kayıplar ortalama % 60 enflasyondan 825 Milyon TL’na ulaşmış durumda. TUİK’in son açıkladığı rakamları %39 , %40 baz alırsak baz alırsak, bu kayıp 600 Milyon TL dolayında oluyor. Enflasyonu baz alırsak, kulüplerin sezon başındaki 2.2 Milyar TL’lık yayın gelirleri 1 milyar 375 milyona geriliyor. Yani toplam gelirin yaklaşık %37,5 gelir kaybı oluyor. Enflasyon karşısında kulüplerin gelirleri düştüğü için rekabet gücünü olumsuz etkiliyor” diye ifade etti.
KULÜPLER BORÇ BATAĞINDA
Kur artışı ve gelir gider dengesinde uçurumun artmasıyla futbol kulüplerinin borç batağında olduğunu söyleyen Akşar, “Kur artışıyla spor kulüpleri kaygılı ve endişeli çünkü kulüplerin naklen yayın gelirleri TL bazlı ödendiği için 2021-2023 sezonu arasında Süper Ligde 19 futbol kulübüne 2.2 milyar ödenmişti, sezon başında dolar 18 lirayken sezon sonuna doğru kur artışıyla kulüplerde 37 milyon dolar gelir kaybı oldu. Kur arttıkça, futbol kulüplerinin gelirleri TL olduğu için bir anda enflasyonist etkiyle, bir yandan kurlardaki devalüasyonist etki, kulüplerin gelirlerini önemli ölçüde zarara uğratıyor. Enflasyon etkisiyle giderler ve maliyetlerde artıyor. Oyunculara ödenen maaşların yüzde 90’nı Euro bazlı olduğu düşünülerse değer kaybı kulüplerde ciddi artışlara neden oluyor. Gelir ve gider dengesindeki uçurumun artması futbol kulüplerini borçlandırıyor” ifadelerini kullandı.
SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Türkiye’de futbol kulüplerinin mali yapılarının sürdürülebilir olmadığını, enflasyonun rekabet gücünü olumsuz etkilediğini vurgulayan Akşar, “Futbol kulüplerinin öz kaynakları negatife dönmüş durumda kulüpler şu an büyük zarara uğruyor. Mevcut mali yapıları sürdürülebilir olmadığı için gelirler giderleri karşılamadığından dolayı sürekli borçlanıyorlar. Borçlandıkları için de artan kurlar ve yüksek faiz nedeniyle zarar oluyor. Bu zararları kapatabilmek için ilave gelir ve borç bulmaları lazım… Bunları yapamadıklarından dolayı devletin kapısını çalıyorlar ve borçlarını yapılandırıyorlar. Mevcut bu yapı futbol kulüplerinin krizden kurtulamayacağını bize gösteriyor. Orta ve uzun vadede altyapıya önem veren, oyuncu yetiştiren, önemli maliyet tasarrufuna yönelen, yeni gelir kaynakları yaratan, sosyal medya ve dijital kaynakları iyi kullanıp buradan parasal gelir kaynaklarına ulaşan, futbol tüketicisine her yönüyle ulaşan bir yapılanma içerisinde oldukları zaman futbol kulüpleri öz kaynaklarına dönebilir. En önemli gelir kaybı olarak futbol tüketicisindeki gelir kaybı olduğunu söyleyebilirim. Kur kaynaklı devalüasyonist etki nedeniyle gelirlerde önemli düşüşler yaşanıyor. Yabancı oyunculara para ödemekte büyük zorluklar yaşanıyor, gelir oluşturmakta zorlandıkları için borçlanıyorlar. 2019 yılında yapılan yapılandırılan, 2021 yılında ikinci kez yapılandırılan borç ödeme taksitlerinin faiz ödemeleri var. Bu durum takımların rekabet gücünü sportif anlamda olumsuz etkiliyor. Sportif performans düştüğü zaman bu doğal olarak gelirleri azaltıyor. Gelirler azaldıkça finansal problemler artıyor ve bu da finansal sıkıntılara yol açıyor. Sportif performanstaki yetersiz rekabet kulübün ekonomik ve finansal gücünü de olumsuz etkiliyor. Türk kulüpleri yurtdışına çıktıkları zaman diğer kulüplerle rekabet edemez hale geliyorlar. Enflasyonun böyle devalüasyonla birlikte sarmal içerisinde Türk kulüplerine olumsuz etkisini bu şekilde özetleyebilirim” şeklinde konuştu.
RADİKAL DÖNÜŞÜM
Stratejik, uzun vadeli, radikal dönüşümlerle Türk futbolunun ekonomik, finansal sorunların çözülebileceğini belirten Spor Ekonomisti Tuğrul Akşar, “Futbol kulüplerimizin bulunduğu olumsuzluklara kısa süreli değil, uzun vadeli ve stratejik bakmalıyız. Çünkü Türk futbolunun yapısal sorunları var. Bu olumsuzlukları biz orta ve uzun vadede yapısal dönüşüm planlamalarıyla ancak aşabiliriz. Stratejik uzun vadeli, radikal dönüşümlerle Türk futbol kulüplerinin içinde bulundurdukları ekonomik, finansal, yönetsel ve sportif sorunlar çözülebilir. Futbol kulüplerimizi tabi ekonomik anlamda makro olumsuzlukların etkisiyle zarara uğruyor. Bu sorunların en büyük nedenlerinden biri spor kulüplerinin iyi yönetilmemesi olduğunu söyleyebilirim. Türk futbolunun yönetsel problemleri finansal dengelerini bozan temel faktördür. Bunların dışında enflasyonist artış, kur artışı, ekonomik olumsuzluklar nedeniyle futbol tüketicisi satın alma gücünün zorlaşmasıyla futbol kulüplerinin gelirlerinin düşmesine neden oluyor” açıklamasını yaptı.
