Prof. Dr. Tosun: Seçmenin üzerinde Özdağ etkisi büyük
AYSELİN UZUN-ÖZEL HABER
Seçimin ikici tura kalmasıyla birlikte Ata İttifakında görüş ayrılıkları meydana geldi. Ata İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, Cumhur İttifakını desteklerken, Ümit Özdağ Millet ittifakına destek verdiğini açıkladı. Bu durumun sandığı nasıl etkileyebileceğini değerlendiren Siyaset Bilimci Prof.Dr. Tanju Tosun “Zafer partisi ve Oğan’a oy veren seçmenlerin tercihlerinin sandığa yansıması anlamında Özdağ’ın etkisinin daha fazla olacağını, bunun bir nedeninin de Oğan’a oy veren seçmenler içinde Cumhur İttifakına siyasi mesafe anlamında siyasi değerler temelinde uzaklığın daha baskın olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.
OY KULLANMA EĞİLİMİ DAHA YÜKSEK
Sinan Oğan’a oranla, Ümit Özdağ’ın seçmen kitlesinin 28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçiminde daha etkili olacağını belirten Tanju Tosun “Oğan’ın oyları içinde Zafer partisi oylarının yaklaşık 1.2 milyon olduğu düşünülürse, Oğan’ın oyları içinde en az yüzde 40’lık bir Zafer partisi seçmeninin varlığı gibi bir sonuç çıkıyor. Seçmen eğilimleri açısından bakıldığında, Zafer partisi seçmeninin genel başkanları Özdağ’ın destekleyeceğini açıkladığı aday yönünde oy kullanma eğilimi daha yüksek. Bunun nedeni; kurumsal bir partinin, tek adayın tercihine kıyasla seçmeni motive etme imkanı her zaman daha fazla olur. Şunu da belirtmek gerekir ki iki ismin seçmenlerinin de blok olarak genel başkan ya da oy verdikleri adayın işaret ettiği isme oy verme olasılığı düşük. Çünkü seçmenin aday verme tercihini etkileyen lider faktörü dışında, ideolojik yakınlık, siyasi değerler, toplumsallaşma sürecinde aile etkisiyle biçimlenen parti/aday tercihleri de etkilidir. Sonuçta, Zafer Partisi ve Oğan’a oy veren seçmenlerin tercihlerinin sandığa yansıması anlamında Özdağ’ın etkisinin daha fazla olacağını, bunun bir nedeninin de Oğan’a oy veren seçmenler içinde Cumhur İttifakı’na siyasi mesafe anlamında siyasi değerler temelinde uzaklığın daha baskın olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu seçmenin milliyetçi, ulusalcı, aynı zamanda ağırlıklı olarak seküler seçmen olduğunu unutmamak gerekir” dedi.
OĞAN’IN İRADESİ DIŞINDA HAREKET EDEBİLİR
Tanju Tosun, bir önceki seçimde diğer partilerden Oğan’a oy gittiğini ancak bu oyların önümüzdeki seçimde gidemeyeceğine dikkat çekerek, şu sözleri etti: “Türkiye Ekonomi Araştırma’dan Can Selçuki ve ekibinin yaptığı ekolojik çıkarım çalışmasına göre, Oğan’a oy veren 2.8 milyon seçmenin yaklaşık 1 milyonu hem 2018 genel seçimi, hem de 14 mayıs genel seçiminde İYİ Parti’ye oy vermiş seçmen olduğu tespit edilmiş. Bu seçmenin yeni seçimde öncelikli tercihinin Cumhur İttifakına yönelmesi, yoğun politik kutuplaşma ve parti/aday politik mesafesinin açıklığı nedeniyle zor. Aksoy araştırmanın yaptığı yeni bir kamuoyu araştırmasına göre de benzer tercihlerin yapıldığı anlaşılıyor. Bunun yanı sıra, Oğan’a oy veren seçmenler arasında Memleket partisi seçmeni olduğu da dikkate alınırsa, oran olarak bir şey söylemek mümkün olmasa da, azımsanmayacak oranda bir seçmen kitlesinin Oğan’ın iradesi dışında hareket etmesi olası görünüyor.” diyor.
HER KOŞULDA KILIÇDAROĞLU
Ümit Özdağ’ın Cumhurbaşkanlığı seçiminde Millet İttifakının adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini açıklamasıyla, Millet İttifakına destek veren HDP ve Yeşil Sol Parti seçmeninin sandıktaki kararında değişiklik olup olmayacağına değinen Tosun “Taraflar arasında imzalanan protokole HDP tepkisini bir basın bildirisiyle açıkladı. Net kararlarını da açıklayacaklar. Bu çizginin vereceği karar Kılıçdaroğlu’nu desteklememe yönünde olursa, blok olarak seçmenlerinin sandığa gitmeme olasılığı yüksek. Destek kararı açıkladıkları takdirde, büyük çoğunluğu Kılıçdaroğlu’nu destekler. Çünkü bu seçmende özerk oy kullanmaktan ziyade, sıkı ideolojik bağlılık nedeniyle parti elitlerinin işaret ettiği yönde oy kullanma eğilimi yüksek. Diğer yandan, Kılıçdaroğlu’na destek yönünde bir karar çıksa dahi, sandığa gitme anlamında belirli oranda fireler olabilir. Bunu ilk turda dahi gördük. İller bazında seçime katılım verileriyle Yeşil Sol-Kılıçdaroğlu’nun oy miktarı ilişkisi matematiksel olarak dikkate alındığında bunu görebiliyoruz. Bu seçmenin özerk oy kullanma eğilimi partiyle aralarındaki ideolojik bağ nedeniyle zayıf. Bununla birlikte alınacak karardan bağımsız olarak, özellikle büyük kentlerdeki HDP-YSP seçmeninin sınırlı ölçüde özerk oy verme davranışına yönelmesi mümkün. Kaldı ki zaten YSP içinde özellikle TİP seçmeninin her koşulda Kılıçdaroğlu’na oy verme eğiliminin çok yüksek olacağı kanaatindeyim” sözlerini etti.
